kahānajainashāstramāḷā ]
स्वयं शब्दरूपेणापरिणमनाच्चाशब्दः । द्रव्यान्तरारब्धशरीरसंस्थानेनैव संस्थान इति निर्देष्टुमशक्यत्वात्,
नियतस्वभावेनानियतसंस्थानानन्तशरीरवर्तित्वात्, संस्थाननामकर्मविपाकस्य पुद्गलेषु निर्दिश्यमान- त्वात्, प्रतिविशिष्टसंस्थानपरिणतसमस्तवस्तुतत्त्वसंवलितसहजसंवेदनशक्तित्वेऽपि स्वयमखिललोक- संवलनशून्योपजायमाननिर्मलानुभूतितयात्यन्तमसंस्थानत्वाच्चानिर्दिष्टसंस्थानः । षड्द्रव्यात्मकलोका- ज्ज्ञेयाद्वयक्तादन्यत्वात्, कषायचक्राद्भावकाद्वयक्तादन्यत्वात्, चित्सामान्यनिमग्नसमस्तव्यक्तित्वात्, क्षणिकव्यक्तिमात्राभावात्, व्यक्ताव्यक्तविमिश्रप्रतिभासेऽपि व्यक्तास्पर्शत्वात्, स्वयमेव हि बहिरन्तः स्फु टमनुभूयमानत्वेऽपि व्यक्तोपेक्षणेन प्रद्योतमानत्वाच्चाव्यक्तः । रसरूपगन्धस्पर्शशब्दसंस्थानव्यक्तत्वा- भावेऽपि स्वसंवेदनबलेन नित्यमात्मप्रत्यक्षत्वे सत्यनुमेयमात्रत्वाभावादलिङ्गग्रहणः । समस्त-
evā ek ja samvedanapariṇāmarūp teno svabhāv hovāthī te kevaḷ ek shabdavedanā- pariṇāmane pāmīne shabda sāmbhaḷato nathī māṭe ashabda chhe. 5. (tene samasta gneyonun gnān thāy chhe parantu) sakal gneyagnāyakanā tādātmyano niṣhedh hovāthī shabdanā gnānarūpe pariṇamatān chhatān paṇ pote shabdarūpe pariṇamato nathī māṭe ashabda chhe. 6. ām chha prakāre shabdanā niṣhedhathī te ashabda chhe.
(have ‘anirdiṣhṭasansthān’ visheṣhaṇ samajāve chheḥ — ) pudgaladravya vaḍe rachāyelun je sharīr tenā sansthān(ākār)thī jīvane sansthānavāḷo kahī shakāto nathī māṭe jīv anirdiṣhṭasansthān chhe. 1. potānā niyat svabhāvathī aniyat sansthānavāḷā anant sharīromān rahe chhe māṭe anirdiṣhṭasansthān chhe. 2. sansthān nāmakarmano vipāk (phaḷ) pudgalomān ja kahevāmān āve chhe (tethī tenā nimittathī paṇ ākār nathī) māṭe anirdiṣhṭasansthān chhe. 3. judān judān sansthānarūpe pariṇamelī samasta vastuonān svarūp sāthe jenī svābhāvik samvedanashakti sambandhit (arthāt
milāpathī ( – sambandhathī) rahit nirmaḷ (gnānamātra) anubhūti thaī rahī chhe evo hovāthī pote atyantapaṇe sansthān vināno chhe māṭe anirdiṣhṭasansthān chhe. 4. ām chār hetuthī sansthānano niṣhedh kahyo.
(have ‘avyakta’ visheṣhaṇane siddha kare chheḥ — ) chha dravyasvarūp lok je gney chhe ane vyakta chhe tenāthī jīv anya chhe māṭe avyakta chhe. 1. kaṣhāyono samūh je bhāvakabhāv vyakta chhe tenāthī jīv anya chhe māṭe avyakta chhe. 2. chitsāmānyamān chaitanyanī sarva vyaktio nimagna (antarbhūt) chhe māṭe avyakta chhe. 3. kṣhaṇik vyaktimātra nathī māṭe avyakta chhe. 4. vyaktapaṇun tathā avyaktapaṇun bheḷān mishritarūpe tene pratibhāsavā chhatān paṇ te vyaktapaṇāne