Samaysar-Hindi (Tamil transliteration). Gatha: 155-169 ; Kalash: 106-114 ; Ashrav AdhikAr.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 15 of 34

 

Page 248 of 642
PDF/HTML Page 281 of 675
single page version

இஹ கலு கேசிந்நிகிலகர்மபக்ஷக்ஷயஸம்பாவிதாத்மலாபஂ மோக்ஷமபிலஷந்தோபி, தத்தேதுபூதஂ
ஸம்யக்தர்ஶநஜ்ஞாநசாரித்ரஸ்வபாவபரமார்தபூதஜ்ஞாநபவநமாத்ரமைகாக்ய்ராலக்ஷணஂ ஸமயஸாரபூதஂ ஸாமாயிகஂ
ப்ரதிஜ்ஞாயாபி, துரந்தகர்மசக்ரோத்தரணக்லீபதயா பரமார்தபூதஜ்ஞாநபவநமாத்ரஂ ஸாமாயிகமாத்மஸ்வபாவ-
மலபமாநாஃ, ப்ரதிநிவ்ருத்தஸ்தூலதமஸஂக்லேஶபரிணாமகர்மதயா ப்ரவ்ருத்தமாநஸ்தூலதமவிஶுத்தபரிணாமகர்மாணஃ,
கர்மாநுபவகுருலாகவப்ரதிபத்திமாத்ரஸந்துஷ்டசேதஸஃ, ஸ்தூலலக்ஷ்யதயா ஸகலஂ கர்மகாண்டமநுந்மூலயந்தஃ,
ஸ்வயமஜ்ஞாநாதஶுபகர்ம கேவலஂ பந்தஹேதுமத்யாஸ்ய ச, வ்ரதநியமஶீலதபஃப்ரப்ருதிஶுபகர்ம பந்தஹேதுமப்ய-
ஜாநந்தோ, மோக்ஷஹேதுமப்யுபகச்சந்தி
.
❃பவந = ஹோநா; பரிணமந .
ஹேதுகோ [அஜாநந்தஃ ] ந ஜாநதே ஹுஏ — [ஸஂஸாரகமநஹேதும் அபி ] ஸஂஸாரகமநகா ஹேது ஹோநே பர பீ —
[அஜ்ஞாநேந ] அஜ்ஞாநஸே [புண்யம் ] புண்யகோ (மோக்ஷகா ஹேது ஸமஜகர) [இச்சந்தி ] சாஹதே ஹைஂ .
டீகா : — ஸமஸ்த கர்மகே பக்ஷகா நாஶ கரநேஸே உத்பந்ந ஹோநேவாலா ஜோ ஆத்மலாப (நிஜ
ஸ்வரூபகீ ப்ராப்தி) உஸ ஆத்மலாபஸ்வரூப மோக்ஷகோ இஸ ஜகதமேஂ கிதநே ஹீ ஜீவ சாஹதே ஹுஏ பீ,
மோக்ஷகே காரணபூத ஸாமாயிககீ — ஜோ (ஸாமாயிக) ஸம்யக்தர்ஶந-ஜ்ஞாந-சாரித்ரஸ்வபாவவாலே
பரமார்தபூத ஜ்ஞாநகே ❃பவநமாத்ர ஹை, ஏகாக்ரதாலக்ஷணயுக்த ஹை ஔர ஸமயஸாரஸ்வரூப ஹை உஸகீ — ப்ரதிஜ்ஞா
லேகர பீ, துரந்த கர்மசக்ரகோ பார கரநேகீ நபுஂஸகதாகே (-அஸமர்ததாகே) காரண பரமார்தபூத ஜ்ஞாநகே
பவநமாத்ர ஜோ ஸாமாயிக உஸ ஸாமாயிகஸ்வரூப ஆத்மஸ்வபாவகோ ந ப்ராப்த ஹோதே ஹுஏ, ஜிநகே அத்யந்த
ஸ்தூல ஸஂக்லேஶபரிணாமரூப கர்ம நிவ்ருத்த ஹுஏ ஹைஂ ஔர அத்யந்த ஸ்தூல விஶுத்தபரிணாமரூப கர்ம ப்ரவர்த ரஹே
ஹைஂ ஐஸே வே, கர்மகே அநுபவகே குருத்வ-லகுத்வகீ ப்ராப்திமாத்ரஸே ஹீ ஸந்துஷ்ட சித்த ஹோதே ஹுஏ பீ (ஸ்வயஂ)
ஸ்தூல லக்ஷ்யவாலே ஹோகர (ஸஂக்லேஶபரிணாமகோ சோ஡தே ஹுஏ பீ) ஸமஸ்த கர்மகாண்டகோ மூலஸே நஹீஂ
உகா஡தே . இஸப்ரகார வே, ஸ்வயஂ அபநே அஜ்ஞாநஸே கேவல அஶுப கர்மகோ ஹீ பந்தகா காரண மாநகர,
வ்ரத, நியம, ஶீல, தப இத்யாதி ஶுப கர்ம பீ பந்தகே காரண ஹோநே பர பீ உந்ஹேஂ பந்தகே காரண ந
ஜாநதே ஹுஏ, மோக்ஷகே காரணரூபமேஂ அஂகீகார கரதே ஹைஂ — மோக்ஷகே காரணரூபமேஂ உநகா ஆஶ்ரய கரதே ஹைஂ .
பாவார்த : — கிதநே ஹீ அஜ்ஞாநீஜந தீக்ஷா லேதே ஸமய ஸாமாயிககீ ப்ரதிஜ்ஞா லேதே ஹைஂ, பரந்து
ஸூக்ஷ்ம ஐஸே ஆத்மஸ்வபாவகீ ஶ்ரத்தா, லக்ஷ ததா அநுபவ ந கர ஸகநேஸே, ஸ்தூல லக்ஷ்யவாலே வே ஜீவ
ஸ்தூல ஸஂக்லேஶபரிணாமோஂகோ சோ஡கர ஐஸே ஹீ ஸ்தூல விஶுத்தபரிணாமோஂமேஂ (ஶுப பரிணாமோஂமேஂ) ராசதே ஹைஂ .
(ஸஂக்லேஶபரிணாம ததா விஶுத்தபரிணாம தோநோஂ அத்யந்த ஸ்தூல ஹைஂ; ஆத்மஸ்வபாவ ஹீ ஸூக்ஷ்ம ஹை .)
இஸப்ரகார வே — யத்யபி வாஸ்தவிகதயா ஸர்வகர்மரஹித ஆத்மஸ்வபாவகா அநுபவந ஹீ மோக்ஷகா காரண
ஹை ததாபி — கர்மாநுபவகே அல்பபஹுத்வகோ ஹீ பந்த-மோக்ஷகா காரண மாநகர, வ்ரத, நியம, ஶீல, தப

Page 249 of 642
PDF/HTML Page 282 of 675
single page version

அத பரமார்தமோக்ஷஹேதுஂ தேஷாஂ தர்ஶயதி —
ஜீவாதீஸத்தஹணஂ ஸம்மத்தஂ தேஸிமதிகமோ ணாணஂ .
ராகாதீபரிஹரணஂ சரணஂ ஏஸோ து மோக்கபஹோ ..௧௫௫..
ஜீவாதிஶ்ரத்தாநஂ ஸம்யக்த்வஂ தேஷாமதிகமோ ஜ்ஞாநம் .
ராகாதிபரிஹரணஂ சரணஂ ஏஷஸ்து மோக்ஷபதஃ ..௧௫௫..
மோக்ஷஹேதுஃ கில ஸம்யக்தர்ஶநஜ்ஞாநசாரித்ராணி . தத்ர ஸம்யக்தர்ஶநஂ து ஜீவாதிஶ்ரத்தாநஸ்வபாவேந
ஜ்ஞாநஸ்ய பவநம் . ஜீவாதிஜ்ஞாநஸ்வபாவேந ஜ்ஞாநஸ்ய பவநஂ ஜ்ஞாநம் . ராகாதிபரிஹரணஸ்வபாவேந ஜ்ஞாநஸ்ய
பவநஂ சாரித்ரம் . ததேவஂ ஸம்யக்தர்ஶநஜ்ஞாநசாரித்ராண்யேகமேவ ஜ்ஞாநஸ்ய பவநமாயாதம் . ததோ ஜ்ஞாநமேவ
பரமார்தமோக்ஷஹேதுஃ .
32
இத்யாதி ஶுப கர்மோஂகா மோக்ஷகே ஹேதுகே ரூபமேஂ ஆஶ்ரய கரதே ஹைஂ ..௧௫௪..
அப ஜீவோஂகோ மோக்ஷகா பரமார்த (வாஸ்தவிக) காரண பதலாதே ஹைஂ : —
ஜீவாதிகா ஶ்ரத்தாந ஸமகித, ஜ்ஞாந உஸகா ஜ்ஞாந ஹை .
ராகாதி-வர்ஜந சரித ஹை, அரு யஹீ முக்தீபஂத ஹை ..௧௫௫..
காதார்த : — [ஜீவாதிஶ்ரத்தாநஂ ] ஜீவாதி பதார்தோஂகா ஶ்ரத்தாந [ஸம்யக்த்வஂ ] ஸம்யக்த்வ ஹை, [தேஷாஂ
அதிகமஃ ] உந ஜீவாதி பதார்தோஂகா அதிகம [ஜ்ஞாநம் ] ஜ்ஞாந ஹை ஔர [ராகாதிபரிஹரணஂ ] ராகாதிகா
த்யாக [சரணஂ ] சாரித்ர ஹை; — [ஏஷஃ து ] யஹீ [மோக்ஷபதஃ ] மோக்ஷகா மார்க ஹை .
டீகா : — மோக்ஷகா காரண வாஸ்தவமேஂ ஸம்யக்தர்ஶந-ஜ்ஞாந-சாரித்ர ஹை . உஸமேஂ, ஸம்யக்தர்ஶந தோ
ஜீவாதி பதார்தோஂகே ஶ்ரத்தாநஸ்வபாவரூப ஜ்ஞாநகா ஹோநா – பரிணமந கரநா ஹை; ஜீவாதி பதார்தோஂகே
ஜ்ஞாநஸ்வபாவரூப ஜ்ஞாநகா ஹோநா — பரிணமந கரநா ஸோ ஜ்ஞாந ஹை; ராகாதிகே த்யாகஸ்வபாவரூப ஜ்ஞாநகா
ஹோநா — பரிணமந கரநா ஸோ சாரித்ர ஹை . அதஃ இஸப்ரகார யஹ பலித ஹுஆ கி ஸம்யக்தர்ஶந-ஜ்ஞாந-
சாரித்ர யே தீநோஂ ஏக ஜ்ஞாநகா ஹீ பவந ( – பரிணமந) ஹை . இஸலியே ஜ்ஞாந ஹீ மோக்ஷகா பரமார்த
(வாஸ்தவிக) காரண ஹை .
பாவார்த : — ஆத்மாகா அஸாதாரண ஸ்வரூப ஜ்ஞாந ஹீ ஹை . ஔர இஸ ப்ரகரணமேஂ ஜ்ஞாநகோ ஹீ
ப்ரதாந கரகே விவேசந கியா ஹை . இஸலியே ‘ஸம்யக்தர்ஶந, ஜ்ஞாந ஔர சாரித்ர — இந தீநோஂ ஸ்வரூப ஜ்ஞாந
ஹீ பரிணமித ஹோதா ஹை’ யஹ கஹகர ஜ்ஞாநகோ ஹீ மோக்ஷகா காரண கஹா ஹை . ஜ்ஞாந ஹை வஹ அபேத விவக்ஷாமேஂ

Page 250 of 642
PDF/HTML Page 283 of 675
single page version

அத பரமார்தமோக்ஷஹேதோரந்யத் கர்ம ப்ரதிஷேதயதி —
மோத்தூண ணிச்சயட்டஂ வவஹாரேண விதுஸா பவட்டஂதி .
பரமட்டமஸ்ஸிதாண து ஜதீண கம்மக்கஓ விஹிஓ ..௧௫௬..
முக்த்வா நிஶ்சயார்தஂ வ்யவஹாரேண வித்வாஂஸஃ ப்ரவர்தந்தே .
பரமார்தமாஶ்ரிதாநாஂ து யதீநாஂ கர்மக்ஷயோ விஹிதஃ ..௧௫௬..
யஃ கலு பரமார்தமோக்ஷஹேதோரதிரிக்தோ வ்ரததபஃப்ரப்ருதிஶுபகர்மாத்மா கேஷாஂசிந்மோக்ஷஹேதுஃ ஸ
ஸர்வோபி ப்ரதிஷித்தஃ, தஸ்ய த்ரவ்யாந்தரஸ்வபாவத்வாத் தத்ஸ்வபாவேந ஜ்ஞாநபவநஸ்யாபவநாத், பரமார்தமோக்ஷ-
ஹேதோரேவைகத்ரவ்யஸ்வபாவத்வாத் தத்ஸ்வபாவேந ஜ்ஞாநபவநஸ்ய பவநாத் .
ஹீ ஹை — ஐஸா கஹநேமேஂ குச பீ விரோத நஹீஂ ஹை . இஸலியே கஈ ஸ்தாநோஂ பர ஆசார்யதேவநே டீகாமேஂ
ஜ்ஞாநஸ்வரூப ஆத்மாகோ ‘ஜ்ஞாந’ ஶப்தஸே கஹா ஹை ..௧௫௫..
அப, பரமார்த மோக்ஷகாரணஸே அந்ய ஜோ கர்ம உஸகா நிஷேத கரதே ஹைஂ : —
வித்வாந் ஜந பூதார்த தஜ, வ்யவஹாரமேஂ வர்தந கரே .
பர கர்மநாஶ-விதாந தோ, பரமார்த-ஆஶ்ரித ஸந்தகே ..௧௫௬..
காதார்த : — [நிஶ்சயார்தஂ ] நிஶ்சயநயகே விஷயகோ [முக்த்வா ] சோ஡கர [வித்வாஂஸஃ ] வித்வாந்
[வ்யவஹாரேண ] வ்யவஹாரகே த்வாரா [ப்ரவர்தந்தே ] ப்ரவர்ததே ஹைஂ; [து ] பரந்து [பரமார்தம் ஆஶ்ரிதாநாஂ ] பரமார்தகே
( – ஆத்மஸ்வரூபகே) ஆஶ்ரித [யதீநாஂ ] யதீஶ்வரோஂகே ஹீ [க ர்மக்ஷயஃ ] க ர்மகா நாஶ [விஹிதஃ ]
ஆகமமேஂ க ஹா கயா ஹை . (கே வல வ்யவஹாரமேஂ ப்ரவர்தந கரநேவாலே பஂடிதோஂகே க ர்மக்ஷய நஹீஂ ஹோதா .)
டீகா : — குச லோக பரமார்த மோக்ஷஹேதுஸே அந்ய, ஜோ வ்ரத, தப இத்யாதி ஶுபகர்மஸ்வரூப
மோக்ஷஹேது மாநதே ஹைஂ, உஸ ஸமஸ்தஹீகா நிஷேத கியா கயா ஹை; க்யோஂகி வஹ (மோக்ஷஹேது) அந்ய த்ரவ்யகே
ஸ்வபாவவாலா (புத்கலஸ்வபாவவாலா) ஹை, இஸலியே உஸகே ஸ்வ-பாவஸே ஜ்ஞாநகா பவந (ஹோநா) நஹீஂ
பநதா, — மாத்ர பரமார்த மோக்ஷஹேது ஹீ ஏக த்ரவ்யகே ஸ்வபாவவாலா (ஜீவஸ்வபாவவாலா) ஹை, இஸலியே
உஸகே ஸ்வபாவகே த்வாரா ஜ்ஞாநகா பவந (ஹோநா) பநதா ஹை .
பாவார்த : — மோக்ஷ ஆத்மாகா ஹோதா ஹை, இஸலியே உஸகா காரண பீ ஆத்மஸ்வபாவீ ஹீ ஹோநா
சாஹியே . ஜோ அந்ய த்ரவ்யகே ஸ்வபாவவாலா ஹை உஸஸே ஆத்மாகா மோக்ஷ கைஸே ஹோ ஸகதா ஹை ? ஶுப கர்ம
புத்கலஸ்வபாவீ ஹை, இஸலியே உஸகே பவநஸே பரமார்த ஆத்மாகா பவந நஹீஂ பந ஸகதா; இஸலியே வஹ

Page 251 of 642
PDF/HTML Page 284 of 675
single page version

(அநுஷ்டுப்)
வ்ருத்தஂ ஜ்ஞாநஸ்வபாவேந ஜ்ஞாநஸ்ய பவநஂ ஸதா .
ஏகத்ரவ்யஸ்வபாவத்வாந்மோக்ஷஹேதுஸ்ததேவ தத் ..௧௦௬..
(அநுஷ்டுப்)
வ்ருத்தஂ கர்மஸ்வபாவேந ஜ்ஞாநஸ்ய பவநஂ ந ஹி .
த்ரவ்யாந்தரஸ்வபாவத்வாந்மோக்ஷஹேதுர்ந கர்ம தத் ..௧௦௭..
(அநுஷ்டுப்)
மோக்ஷஹேதுதிரோதாநாத்பந்தத்வாத்ஸ்வயமேவ ச .
மோக்ஷஹேதுதிரோதாயிபாவத்வாத்தந்நிஷித்யதே ..௧௦௮..
அத கர்மணோ மோக்ஷஹேதுதிரோதாநகரணஂ ஸாதயதி —
ஆத்மாகே மோக்ஷகா காரண நஹீஂ ஹோதா . ஜ்ஞாந ஆத்மஸ்வபாவீ ஹை, இஸலியே உஸகே பவநஸே ஆத்மாகா
பவந பநதா ஹை; அதஃ வஹ ஆத்மாகே மோக்ஷகா காரண ஹோதா ஹை . இஸப்ரகார ஜ்ஞாந ஹீ வாஸ்தவிக
மோக்ஷஹேது ஹை ..௧௫௬..
அப இஸீ அர்தகே கலஶரூப தோ ஶ்லோக கஹதே ஹைஂ : —
ஶ்லோகார்த : — [ஏக த்ரவ்யஸ்வபாவத்வாத் ] ஜ்ஞாந ஏக த்ரவ்யஸ்வபாவீ ( – ஜீவஸ்வபாவீ – ) ஹோநேஸே
[ஜ்ஞாநஸ்வபாவேந ] ஜ்ஞாநகே ஸ்வபாவஸே [ஸதா ] ஸதா [ஜ்ஞாநஸ்ய பவநஂ வ்ருத்தஂ ] ஜ்ஞாநகா பவந பநதா ஹை;
[தத் ] இஸலியே [தத் ஏவ மோக்ஷஹேதுஃ ] ஜ்ஞாந ஹீ மோக்ஷகா காரண ஹை .௧௦௬.
ஶ்லோகார்த : — [த்ரவ்யாந்தரஸ்வபாவத்வாத் ] க ர்ம அந்யத்ரவ்யஸ்வபாவீ ( – புத்கலஸ்வபாவீ – )
ஹோநேஸே [க ர்மஸ்வபாவேந ] க ர்மகே ஸ்வபாவஸே [ஜ்ஞாநஸ்ய பவநஂ ந ஹி வ்ருத்தஂ ] ஜ்ஞாநகா பவந நஹீஂ பநதா;
[தத் ] இஸலியே [க ர்ம மோக்ஷஹேதுஃ ந ] க ர்ம மோக்ஷகா காரண நஹீஂ ஹை .௧௦௭.
அப ஆகாமீ கதநகா ஸூசக ஶ்லோக கஹதே ஹைஂ : —
ஶ்லோகார்த : — [மோக்ஷஹேதுதிரோதாநாத் ] க ர்ம மோக்ஷகே காரணகா திரோதாந க ரநேவாலா ஹை, ஔர
[ஸ்வயம் ஏவ பந்தத்வாத் ] வஹ ஸ்வயஂ ஹீ பந்தஸ்வரூப ஹை [ச ] ததா [மோக்ஷஹேதுதிரோதாயிபாவத்வாத் ]
வஹ மோக்ஷகே காரணகா திரோதாயிபாவஸ்வரூப (திரோதாநகர்தா) ஹை, இஸீலியே [தத் நிஷித்யதே ] உஸகா
நிஷேத கியா கயா ஹை .௧௦௮.
அப பஹலே, யஹ ஸித்த கரதே ஹைஂ கி கர்ம மோக்ஷகே காரணகா திரோதாந கரநேவாலா ஹை : —

Page 252 of 642
PDF/HTML Page 285 of 675
single page version

வத்தஸ்ஸ ஸேதபாவோ ஜஹ ணாஸேதி மலமேலணாஸத்தோ .
மிச்சத்தமலோச்சண்ணஂ தஹ ஸம்மத்தஂ கு ணாதவ்வஂ ..௧௫௭..
வத்தஸ்ஸ ஸேதபாவோ ஜஹ ணாஸேதி மலமேலணாஸத்தோ .
அண்ணாணமலோச்சண்ணஂ தஹ ணாணஂ ஹோதி ணாதவ்வஂ ..௧௫௮..
வத்தஸ்ஸ ஸேதபாவோ ஜஹ ணாஸேதி மலமேலணாஸத்தோ .
கஸாயமலோச்சண்ணஂ தஹ சாரித்தஂ பி ணாதவ்வஂ ..௧௫௯..
வஸ்த்ரஸ்ய ஶ்வேதபாவோ யதா நஶ்யதி மலமேலநாஸக்தஃ .
மித்யாத்வமலாவச்சந்நஂ ததா ஸம்யக்த்வஂ கலு ஜ்ஞாதவ்யம் ..௧௫௭..
வஸ்த்ரஸ்ய ஶ்வேதபாவோ யதா நஶ்யதி மலமேலநாஸக்தஃ .
அஜ்ஞாநமலாவச்சந்நஂ ததா ஜ்ஞாநஂ பவதி ஜ்ஞாதவ்யம் ..௧௫௮..
வஸ்த்ரஸ்ய ஶ்வேதபாவோ யதா நஶ்யதி மலமேலநாஸக்தஃ .
கஷாயமலாவச்சந்நஂ ததா சாரித்ரமபி ஜ்ஞாதவ்யம் ..௧௫௯..
மலமிலநலிப்த ஜு நாஶ பாவே, ஶ்வேதபந ஜ்யோஂ வஸ்த்ரகா .
மித்யாத்வமலகே லேபஸே, ஸம்யக்த்வ த்யோஂ ஹீ ஜாநநா ..௧௫௭..
மலமிலநலிப்த ஜு நாஶ பாவே, ஶ்வேதபந ஜ்யோஂ வஸ்த்ரகா .
அஜ்ஞாநமலகே லேபஸே, ஸத்ஜ்ஞாந த்யோஂ ஹீ ஜாநநா ..௧௫௮..
மலமிலநலிப்த ஜு நாஶ பாவே, ஶ்வேதபந ஜ்யோஂ வஸ்த்ரகா .
சாரித்ர பாவே நாஶ லிப்த கஷாயமலஸே ஜாநநா ..௧௫௯..
காதார்த : — [யதா ] ஜைஸே [வஸ்த்ரஸ்ய ] வஸ்த்ரகா [ஶ்வேதபாவஃ ] ஶ்வேதபாவ [மலமேலநாஸக்தஃ ]
மைலகே மிலநேஸே லிப்த ஹோதா ஹுஆ [நஶ்யதி ] நஷ்ட ஹோ ஜாதா ஹை — திரோபூத ஹோ ஜாதா ஹை, [ததா ]
உஸீப்ரகார [மித்யாத்வமலாவச்சந்நஂ ] மித்யாத்வரூபீ மைலஸே லிப்த ஹோதா ஹுஆ — வ்யாப்த ஹோதா ஹுஆ
[ஸம்யக்த்வஂ கலு ] ஸம்யக்த்வ வாஸ்தவமேஂ திரோபூத ஹோ ஜாதா ஹை [ஜ்ஞாதவ்யம் ] ஐஸா ஜாநநா சாஹியே
[யதா ] ஜைஸே [வஸ்த்ரஸ்ய ] வஸ்த்ரகா [ஶ்வேதபாவஃ ] ஶ்வேதபாவ [மலமேலநாஸக்தஃ ] மைலகே மிலநஸே லிப்த

Page 253 of 642
PDF/HTML Page 286 of 675
single page version

ஜ்ஞாநஸ்ய ஸம்யக்த்வஂ மோக்ஷஹேதுஃ ஸ்வபாவஃ பரபாவேந மித்யாத்வநாம்நா கர்மமலேநாவச்சந்நத்வாத்தி-
ரோதீயதே, பரபாவபூதமலாவச்சந்நஶ்வேதவஸ்த்ரஸ்வபாவபூதஶ்வேதஸ்வபாவவத் . ஜ்ஞாநஸ்ய ஜ்ஞாநஂ மோக்ஷஹேதுஃ
ஸ்வபாவஃ பரபாவேநாஜ்ஞாநநாம்நா கர்மமலேநாவச்சந்நத்வாத்திரோதீயதே, பரபாவபூதமலாவச்சந்நஶ்வேத-
வஸ்த்ரஸ்வபாவபூதஶ்வேதஸ்வபாவவத் . ஜ்ஞாநஸ்ய சாரித்ரஂ மோக்ஷஹேதுஃ ஸ்வபாவஃ பரபாவேந கஷாயநாம்நா
கர்மமலேநாவச்சந்நத்வாத்திரோதீயதே, பரபாவபூதமலாவச்சந்நஶ்வேதவஸ்த்ரஸ்வபாவபூதஶ்வேதஸ்வபாவவத் . அதோ
மோக்ஷஹேதுதிரோதாநகரணாத் கர்ம ப்ரதிஷித்தம் .
அத கர்மணஃ ஸ்வயஂ பந்தத்வஂ ஸாதயதி —
ஹோதா ஹுஆ [நஶ்யதி ] நாஶகோ ப்ராப்த ஹோதா ஹைை — திரோபூத ஹோ ஜாதா ஹை, [ததா ] உஸீப்ரகார
[அஜ்ஞாநமலாவச்சந்நஂ ] அஜ்ஞாநரூபீ மைலஸே லிப்த ஹோதா ஹுஆ — வ்யாப்த ஹோதா ஹுஆ [ஜ்ஞாநஂ பவதி ] ஜ்ஞாந
திரோபூத ஹோ ஜாதா ஹை [ஜ்ஞாதவ்யம் ] ஐஸா ஜாநநா சாஹியே . [யதா ] ஜைஸே [வஸ்த்ரஸ்ய ] வஸ்த்ரகா
[ஶ்வேதபாவஃ ] ஶ்வேதபாவ [மலமேலநாஸக்தஃ ] மைலகே மிலநேஸே லிப்த ஹோதா ஹுஆ [நஶ்யதி ] நாஶகோ ப்ராப்த
ஹோதா ஹை — திரோபூத ஹோ ஜாதா ஹை, [ததா ] உஸீப்ரகார [க ஷாயமலாவச்சந்நஂ ] க ஷாயரூபீ மேலஸே லிப்த
ஹோதா ஹுஆ – வ்யாப்த ஹோதா ஹுஆ [சாரித்ரம் அபி ] சாரித்ர பீ திரோபூத ஹோ ஜாதா ஹை [ஜ்ஞாதவ்யம் ] ஐஸா
ஜாநநா சாஹிஏ .
டீகா : — ஜ்ஞாநகா ஸம்யக்த்வ ஜோ கி மோக்ஷகா காரணரூப ஸ்வபாவ ஹை வஹ, பரபாவஸ்வரூப
மித்யாத்வ நாமக கர்மரூபீ மைலகே த்வாரா வ்யாப்த ஹோநேஸே, திரோபூத ஹோ ஜாதா ஹை — ஜைஸே பரபாவஸ்வரூப
மைலஸே வ்யாப்த ஹுஆ ஶ்வேத வஸ்த்ரகா ஸ்வபாவபூத ஶ்வேதஸ்வபாவ திரோபூத ஹோ ஜாதா ஹை . ஜ்ஞாநகா ஜ்ஞாந ஜோ
கி மோக்ஷகா காரணரூப ஸ்வபாவ ஹை வஹ, பரபாவஸ்வரூப அஜ்ஞாந நாமக கர்மமலகே த்வாரா வ்யாப்த ஹோநேஸே
திரோபூத ஹோ ஜாதா ஹை — ஜைஸே பரபாவஸ்வரூப மைலஸே வ்யாப்த ஹுஆ ஶ்வேத வஸ்த்ரகா ஸ்வபாவபூத ஶ்வேதஸ்வபாவ
திரோபூத ஹோ ஜாதா ஹை . ஜ்ஞாநகா சாரித்ர ஜோ கி மோக்ஷகா காரணரூப ஸ்வபாவ ஹை வஹ, பரபாவஸ்வரூப
கஷாய நாமக கர்மமலகே த்வாரா வ்யாப்த ஹோநேஸே திரோபூத ஹோ ஜாதா ஹை — ஜைஸே பரபாவஸ்வரூப மைலஸே வ்யாப்த
ஹுஆ ஶ்வேத வஸ்த்ரகா ஸ்வபாவபூத ஶ்வேதஸ்வபாவ திரோபூத ஹோ ஜாதா ஹை . இஸலியே மோக்ஷகே காரணகா
( – ஸம்யக்தர்ஶந, ஜ்ஞாந ஔர சாரித்ரகா – ) திரோதாந கரநேவாலா ஹோநேஸே கர்மகா நிஷேத கியா கயா ஹை .
பாவார்த : — ஸம்யக்தர்ஶந-ஜ்ஞாந-சாரித்ர மோக்ஷமார்க ஹை . ஜ்ஞாநகா ஸம்யக்த்வரூப பரிணமந
மித்யாத்வகர்மஸே திரோபூத ஹோதா ஹை; ஜ்ஞாநகா ஜ்ஞாநரூப பரிணமந அஜ்ஞாநகர்மஸே திரோபூத ஹோதா ஹை; ஔர
ஜ்ஞாநகா சாரித்ரரூப பரிணமந கஷாயகர்மஸே திரோபூத ஹோதா ஹை . இஸப்ரகார மோக்ஷகே காரணபாவோஂகோ கர்ம
திரோபூத கரதா ஹை, இஸலியே உஸகா நிஷேத கியா கயா ஹை ..௧௫௭ ஸே ௧௫௯..
அப, யஹ ஸித்த கரதே ஹைஂ கி கர்ம ஸ்வயஂ ஹீ பந்தஸ்வரூப ஹை : —

Page 254 of 642
PDF/HTML Page 287 of 675
single page version

ஸோ ஸவ்வணாணதரிஸீ கம்மரஏண ணியேணாவச்சண்ணோ .
ஸஂஸாரஸமாவண்ணோ ண விஜாணதி ஸவ்வதோ ஸவ்வஂ ..௧௬௦..
ஸ ஸர்வஜ்ஞாநதர்ஶீ கர்மரஜஸா நிஜேநாவச்சந்நஃ .
ஸஂஸாரஸமாபந்நோ ந விஜாநாதி ஸர்வதஃ ஸர்வம் ..௧௬௦..
யதஃ ஸ்வயமேவ ஜ்ஞாநதயா விஶ்வஸாமாந்யவிஶேஷஜ்ஞாநஶீலமபி ஜ்ஞாநமநாதிஸ்வபுருஷாபராத-
ப்ரவர்தமாநகர்மமலாவச்சந்நத்வாதேவ பந்தாவஸ்தாயாஂ ஸர்வதஃ ஸர்வமப்யாத்மாநமவிஜாநதஜ்ஞாநபாவேநைவேதமேவ-
மவதிஷ்டதே; ததோ நியதஂ ஸ்வயமேவ கர்மைவ பந்தஃ . அதஃ ஸ்வயஂ பந்தத்வாத் கர்ம ப்ரதிஷித்தம் .
யஹ ஸர்வஜ்ஞாநீ-தர்ஶி பீ, நிஜ கர்மரஜ-ஆச்சாதஸே .
ஸஂஸாரப்ராப்த ந ஜாநதா வஹ ஸர்வகோ ஸப ரீதிஸே ..௧௬௦..
காதார்த : — [ஸஃ ] வஹ ஆத்மா [ஸர்வஜ்ஞாநதர்ஶீ ] (ஸ்வபாவஸே) ஸர்வகோ ஜாநநே – தேகநேவாலா
ஹை ததாபி [நிஜேந க ர்மரஜஸா ] அபநே க ர்மமலஸே [அவச்சந்நஃ ] லிப்த ஹோதா ஹுஆ – வ்யாப்த ஹோதா
ஹுஆ [ஸஂஸாரஸமாபந்நஃ ] ஸஂஸாரகோ ப்ராப்த ஹுஆ வஹ [ஸர்வதஃ ] ஸர்வ ப்ரகாரஸே [ஸர்வம் ] ஸர்வகோ
[ந விஜாநாதி ] நஹீஂ ஜாநதா .
டீகா : — ஜோ ஸ்வயஂ ஹீ ஜ்ஞாந ஹோநேகே காரண விஶ்வகோ ( – ஸர்வபதார்தோஂகோ) ஸாமாந்யவிஶேஷதயா
ஜாநநேகே ஸ்வபாவவாலா ஹை ஐஸா ஜ்ஞாந அர்தாத் ஆத்மத்ரவ்ய, அநாதி காலஸே அபநே புருஷார்தகே அபராதஸே
ப்ரவர்தமாந கர்மமலகே த்வாரா லிப்த யா வ்யாப்த ஹோநேஸே ஹீ, பந்த-அவஸ்தாமேஂ ஸர்வ ப்ரகாரஸே ஸம்பூர்ண அபநேகோ
அர்தாத் ஸர்வ ப்ரகாரஸே ஸர்வ ஜ்ஞேயோஂகோ ஜாநநேவாலே அபநேகோ ந ஜாநதா ஹுஆ, இஸப்ரகார ப்ரத்யக்ஷ
அஜ்ஞாநபாவஸே ( – அஜ்ஞாநதஶாமேஂ) ரஹ ரஹா ஹை; இஸஸே யஹ நிஶ்சித ஹுஆ கி கர்ம ஸ்வயஂ ஹீ பந்தஸ்வரூப
ஹை . இஸலியே, ஸ்வயஂ பந்தஸ்வரூப ஹோநேஸே கர்மகா நிஷேத கியா கயா ஹை .
பாவார்த : — யஹா஁ பீ ‘ஜ்ஞாந’ ஶப்தஸே ஆத்மா ஸமஜநா சாஹியே . ஜ்ஞாந அர்தாத் ஆத்மத்ரவ்ய
ஸ்வபாவஸே தோ ஸபகோ தேகநே – ஜாநநேவாலா ஹை, பரந்து அநாதிஸே ஸ்வயஂ அபராதீ ஹோநேகே காரண கர்மஸே
ஆச்சாதித ஹை, ஔர இஸலியே வஹ அபநே ஸம்பூர்ண ஸ்வரூபகோ நஹீஂ ஜாநதா; யோஂ அஜ்ஞாநதஶாமேஂ ரஹ ரஹா
ஹை . இஸப்ரகார கேவலஜ்ஞாநஸ்வரூப அதவா முக்தஸ்வரூப ஆத்மா கர்மஸே லிப்த ஹோநேஸே அஜ்ஞாநரூப அதவா
பத்தரூப வர்ததா ஹை, இஸலியே யஹ நிஶ்சித ஹுஆ கி கர்ம ஸ்வயஂ ஹீ பந்தஸ்வரூப ஹை . அதஃ கர்மகா நிஷேத
கியா கயா ஹை ..௧௬௦..

Page 255 of 642
PDF/HTML Page 288 of 675
single page version

அத கர்மணோ மோக்ஷஹேதுதிரோதாயிபாவத்வஂ தர்ஶயதி —
ஸம்மத்தபடிணிபத்தஂ மிச்சத்தஂ ஜிணவரேஹி பரிகஹியஂ .
தஸ்ஸோதயேண ஜீவோ மிச்சாதிட்டி த்தி ணாதவ்வோ ..௧௬௧..
ணாணஸ்ஸ படிணிபத்தஂ அண்ணாணஂ ஜிணவரேஹி பரிகஹியஂ .
தஸ்ஸோதயேண ஜீவோ அண்ணாணீ ஹோதி ணாதவ்வோ ..௧௬௨..
சாரித்தபடிணிபத்தஂ கஸாயஂ ஜிணவரேஹி பரிகஹியஂ .
தஸ்ஸோதயேண ஜீவோ அசரித்தோ ஹோதி ணாதவ்வோ ..௧௬௩..
ஸம்யக்த்வப்ரதிநிபத்தஂ மித்யாத்வஂ ஜிநவரைஃ பரிகதிதம் .
தஸ்யோதயேந ஜீவோ மித்யாத்ருஷ்டிரிதி ஜ்ஞாதவ்யஃ ..௧௬௧..
ஜ்ஞாநஸ்ய ப்ரதிநிபத்தஂ அஜ்ஞாநஂ ஜிநவரைஃ பரிகதிதம் .
தஸ்யோதயேந ஜீவோஜ்ஞாநீ பவதி ஜ்ஞாதவ்யஃ ..௧௬௨..
சாரித்ரப்ரதிநிபத்தஃ கஷாயோ ஜிநவரைஃ பரிகதிதஃ .
தஸ்யோதயேந ஜீவோசாரித்ரோ பவதி ஜ்ஞாதவ்யஃ ..௧௬௩..
அப, யஹ பதலாதே ஹைஂ கி கர்ம மோக்ஷகே காரணகே திரோதாயிபாவஸ்வரூப (அர்தாத்
மித்யாத்வாதிபாவஸ்வரூப ) ஹை : —
ஸம்யக்த்வப்ரதிபந்தக கரம, மித்யாத்வ ஜிநவரநே கஹா .
உஸகே உதயஸே ஜீவ மித்யாத்வீ பநே யஹ ஜாநநா ..௧௬௧..
த்யோஂ ஜ்ஞாநப்ரதிபந்தக கரம, அஜ்ஞாந ஜிநவரநே கஹா .
உஸகே உதயஸே ஜீவ அஜ்ஞாநீ பநே யஹ ஜாநநா ..௧௬௨..
சாரித்ரப்ரதிபந்தக கரம, ஜிநநே கஷாயோஂகோ கஹா .
உஸகே உதயஸே ஜீவ சாரித்ரஹீந ஹோ யஹ ஜாநநா ..௧௬௩..
காதார்த : — [ஸம்யக்த்வப்ரதிநிபத்தஂ ] ஸம்யக்த்வகோ ரோக நேவாலா [மித்யாத்வஂ ] மித்யாத்வ ஹை
ஐஸா [ஜிநவரைஃ ] ஜிநவரோஂநே [பரிக திதம் ] க ஹா ஹை; [தஸ்ய உதயேந ] உஸகே உதயஸே [ஜீவஃ ] ஜீவ

Page 256 of 642
PDF/HTML Page 289 of 675
single page version

ஸம்யக்த்வஸ்ய மோக்ஷஹேதோஃ ஸ்வபாவஸ்ய ப்ரதிபந்தகஂ கில மித்யாத்வஂ, தத்து ஸ்வயஂ கர்மைவ,
ததுதயாதேவ ஜ்ஞாநஸ்ய மித்யாத்ருஷ்டித்வம் . ஜ்ஞாநஸ்ய மோக்ஷஹேதோஃ ஸ்வபாவஸ்ய ப்ரதிபந்தகஂ கிலாஜ்ஞாநஂ, தத்து
ஸ்வயஂ கர்மைவ, ததுதயாதேவ ஜ்ஞாநஸ்யாஜ்ஞாநித்வம் . சாரித்ரஸ்ய மோக்ஷஹேதோஃ ஸ்வபாவஸ்ய ப்ரதிபந்தக : கில
கஷாயஃ, ஸ து ஸ்வயஂ கர்மைவ, ததுதயாதேவ ஜ்ஞாநஸ்யாசாரித்ரத்வம் . அதஃ ஸ்வயஂ மோக்ஷஹேதுதிரோதாயி-
பாவத்வாத் கர்ம ப்ரதிஷித்தம் .
[மித்யாத்ருஷ்டிஃ ] மித்யாத்ருஷ்டி ஹோதா ஹை [இதி ஜ்ஞாதவ்யஃ ] ஐஸா ஜாநநா சாஹிஏ . [ஜ்ஞாநஸ்ய ப்ரதிநிபத்தஂ ]
ஜ்ஞாநகோ ரோக நேவாலா [அஜ்ஞாநஂ ] அஜ்ஞாந ஹை ஐஸா [ஜிநவரைஃ ] ஜிநவரோஂநே [பரிக திதம் ] க ஹா ஹை;
[தஸ்ய உதயேந ] உஸகே உதயஸே [ஜீவஃ ] ஜீவ [அஜ்ஞாநீ ] அஜ்ஞாநீ [பவதி ] ஹோதா ஹை [ஜ்ஞாதவ்யஃ ]
ஐஸா ஜாநநா சாஹிஏ [சாரித்ரப்ரதிநிபத்தஃ ] சாரித்ரகோ ரோக நேவாலா [க ஷாயஃ ] க ஷாய ஹை ஐஸா
[ஜிநவரைஃ ] ஜிநவரோஂநே [பரிக திதஃ ] க ஹா ஹை; [தஸ்ய உதயேந ] உஸகே உதயஸே [ஜீவஃ ] ஜீவ
[அசாரித்ரஃ ] அசாரித்ரவாந [பவதி ] ஹோதா ஹை [ஜ்ஞாதவ்யஃ ] ஐஸா ஜாநநா சாஹிஏ
.
டீகா : — ஸம்யக்த்வ ஜோ கி மோக்ஷகா காரணரூப ஸ்வபாவ ஹை உஸே ரோகநேவாலா மித்யாத்வ ஹை;
வஹ (மித்யாத்வ) தோ ஸ்வயஂ கர்ம ஹீ ஹை, உஸகே உதயஸே ஹீ ஜ்ஞாநகே மித்யாத்ருஷ்டிபநா ஹோதா ஹை . ஜ்ஞாந ஜோ
கி மோக்ஷகா காரணரூப ஸ்வபாவ ஹை உஸே ரோகநேவாலா அஜ்ஞாந ஹை; வஹ தோ ஸ்வயஂ கர்ம ஹீ ஹை, உஸகே
உதயஸே ஹீ ஜ்ஞாநகே அஜ்ஞாநீபநா ஹோதா ஹை . சாரித்ர ஜோ கி மோக்ஷகா காரணரூப ஸ்வபாவ ஹை உஸே
ரோகநேவாலீ கஷாய ஹை; வஹ தோ ஸ்வயஂ கர்ம ஹீ ஹை, உஸகே உதயஸே ஹீ ஜ்ஞாநகே அசாரித்ரபநா ஹோதா ஹை .
இஸலியே, ஸ்வயஂ மோக்ஷகே காரணகா திரோதாயிபாவஸ்வரூப ஹோநேஸே கர்மகா நிஷேத கியா கயா ஹை .
பாவார்த : — ஸம்யக்தர்ஶந, ஜ்ஞாந ஔர சாரித்ர மோக்ஷகே காரணரூப பாவ ஹைஂ உநஸே விபரீத
மித்யாத்வாதி பாவ ஹைஂ; கர்ம மித்யாத்வாதி பாவ-ஸ்வரூப ஹை . இஸப்ரகார கர்ம மோக்ஷகே காரணபூத பாவோஂஸே
விபரீத பாவஸ்வரூப ஹை .
பஹலே தீந காதாஓஂமேஂ கஹா தா கி கர்ம மோக்ஷகே காரணரூப பாவோஂகா — ஸம்யக்த்வாதிக கா
காதக ஹை . பாதகீ ஏக காதாமேஂ யஹ கஹா ஹை கி கர்ம ஸ்வயஂ ஹீ பந்தஸ்வரூப ஹை . ஔர இந அந்திம
தீந காதாஓஂமேஂ கஹா ஹை கி கர்ம மோக்ஷகே காரணரூப பாவோஂஸே விரோதீ பாவஸ்வரூப ஹை —
மித்யாத்வாதிஸ்வரூப ஹை . இஸப்ரகார யஹ பதாயா ஹை கி கர்ம மோக்ஷகே காரணகா காதக ஹை, பந்தஸ்வரூப
ஹை ஔர பந்தகே காரணஸ்வரூப ஹை இஸலியே நிஷித்த ஹை .
அஶுப கர்ம தோ மோக்ஷகா காரண ஹை ஹீ நஹீஂ, ப்ரத்யுத பாதக ஹீ ஹை, இஸலியே நிஷித்த ஹீ ஹை;
பரந்து ஶுப கர்ம பீ கர்மஸாமாந்யமேஂ ஆ ஜாதா ஹை, இஸலியே வஹ பீ பாதக ஹீ ஹை அதஃ நிஷித்த ஹீ
ஹை ஐஸா ஸமஜநா சாஹிஏ ..௧௬௧ ஸே ௧௬௩..

Page 257 of 642
PDF/HTML Page 290 of 675
single page version

(ஶார்தூலவிக்ரீடித)
ஸஂந்யஸ்தவ்யமிதஂ ஸமஸ்தமபி தத்கர்மைவ மோக்ஷார்திநா
ஸஂந்யஸ்தே ஸதி தத்ர கா கில கதா புண்யஸ்ய பாபஸ்ய வா .
ஸம்யக்த்வாதிநிஜஸ்வபாவபவநாந்மோக்ஷஸ்ய ஹேதுர்பவந்-
நைஷ்கர்ம்யப்ரதிபத்தமுத்ததரஸஂ ஜ்ஞாநஂ ஸ்வயஂ தாவதி ..௧௦௯..
(ஶார்தூலவிக்ரீடித)
யாவத்பாகமுபைதி கர்மவிரதிர்ஜ்ஞாநஸ்ய ஸம்யங் ந ஸா
கர்மஜ்ஞாநஸமுச்சயோபி விஹிதஸ்தாவந்ந காசித்க்ஷதிஃ .
கிந்த்வத்ராபி ஸமுல்லஸத்யவஶதோ யத்கர்ம பந்தாய தந்-
மோக்ஷாய ஸ்திதமேகமேவ பரமஂ ஜ்ஞாநஂ விமுக்தஂ ஸ்வதஃ ..௧௧௦..
33
அப இஸ அர்தகா கலஶரூப காவ்ய கஹதே ஹைஂ : —
ஶ்லோகார்த : — [மோக்ஷார்திநா இதஂ ஸமஸ்தம் அபி தத் க ர்ம ஏவ ஸஂந்யஸ்தவ்யம் ] மோக்ஷார்தீகோ யஹ
ஸமஸ்த ஹீ க ர்மமாத்ர த்யாக கரநே யோக்ய ஹை . [ஸஂந்யஸ்தே ஸதி தத்ர புண்யஸ்ய பாபஸ்ய வா கி ல கா க தா ]
ஜஹா஁ ஸமஸ்த க ர்மகா த்யாக கியா ஜாதா ஹை பி ர வஹா஁ புண்ய யா பாபகீ க்யா பாத ஹை ? (க ர்மமாத்ர
த்யாஜ்ய ஹை தப பி ர புண்ய அச்சா ஹை ஔர பாப புரா — ஐஸீ பாதகோ அவகாஶ ஹீ கஹா஁ ஹைஂ ?
க ர்மஸாமாந்யமேஂ தோநோஂ ஆ கயே ஹைஂ .) [ஸம்யக்த்வாதிநிஜஸ்வபாவபவநாத் மோக்ஷஸ்ய ஹேதுஃ பவந் ] ஸமஸ்த
க ர்மகா த்யாக ஹோநே பர, ஸம்யக்த்வாதி அபநே ஸ்வபாவரூப ஹோநேஸே — பரிணமந கரநேஸே மோக்ஷகா காரணபூத
ஹோதா ஹுஆ, [நைஷ்க ர்ம்யப்ரதிபத்தம் உத்ததரஸஂ ] நிஷ்க ர்ம அவஸ்தாகே ஸாத ஜிஸகா உத்தத ( – உத்கட) ரஸ
ப்ரதிபத்த ஹை ஐஸா [ஜ்ஞாநஂ ] ஜ்ஞாந [ஸ்வயஂ ] அபநே ஆப [தாவதி ] தௌ஡ா சலா ஆதா ஹை .
பாவார்த : — கர்மகோ தூர கரகே, அபநே ஸம்யக்த்வாதிஸ்வபாவரூப பரிணமந கரநேஸே மோக்ஷகா
காரணரூப ஹோநேவாலா ஜ்ஞாந அபநே ஆப ப்ரகட ஹோதா ஹை, தப பி ர உஸே கௌந ரோக ஸகதா ஹை ? ௧௦௯.
அப ஆஶஂகா உத்பந்ந ஹோதீ ஹை கி — ஜப தக அவிரத ஸம்யக்த்ருஷ்டி இத்யாதிகே கர்மகா உதய
ரஹதா ஹை தப தக ஜ்ஞாந மோக்ஷகா காரண கைஸே ஹோ ஸகதா ஹை ? ஔர கர்ம ததா ஜ்ஞாந தோநோஂ ( – கர்மகே
நிமித்தஸே ஹோநேவாலீ ஶுபாஶுப பரிணதி ததா ஜ்ஞாநபரிணதி தோநோஂ – ) ஏக ஹீ ஸாத கைஸே ரஹ ஸகதே ஹைஂ .
இஸகே ஸமாதாநார்த காவ்ய கஹதே ஹைஂ : —
ஶ்லோகார்த : — [யாவத் ] ஜப தக [ஜ்ஞாநஸ்ய க ர்மவிரதிஃ ] ஜ்ஞாநகீ க ர்மவிரதி [ஸா
ஸம்யக் பாக ம் ந உபைதி ] பலிபா஁தி பரிபூர்ணதாகோ ப்ராப்த நஹீஂ ஹோதீ [தாவத் ] தப தக
[க ர்மஜ்ஞாநஸமுச்சயஃ அபி விஹிதஃ, ந காசித் க்ஷதிஃ ] க ர்ம ஔர ஜ்ஞாநகா ஏகத்ரிதபநா ஶாஸ்த்ரமேஂ க ஹா

Page 258 of 642
PDF/HTML Page 291 of 675
single page version

(ஶார்தூலவிக்ரீடித)
மக்நாஃ கர்மநயாவலம்பநபரா ஜ்ஞாநஂ ந ஜாநந்தி யந்-
மக்நா ஜ்ஞாநநயைஷிணோபி யததிஸ்வச்சந்தமந்தோத்யமாஃ .
விஶ்வஸ்யோபரி தே தரந்தி ஸததஂ ஜ்ஞாநஂ பவந்தஃ ஸ்வயஂ
யே குர்வந்தி ந கர்ம ஜாது ந வஶஂ யாந்தி ப்ரமாதஸ்ய ச ..௧௧௧..
ஹை; உஸகே ஏகத்ரித ரஹநேமேஂ கோஈ பீ க்ஷதி யா விரோத நஹீஂ ஹை . [கி ந்து ] கிந்து [அத்ர அபி ] யஹா஁
இதநா விஶேஷ ஜாநநா சாஹியே கி ஆத்மாமேஂ [அவஶதஃ யத் க ர்ம ஸமுல்லஸதி ] அவஶபநேஂ ஜோ க ர்ம
ப்ரகட ஹோதா ஹை [தத் பந்தாய ] வஹ தோ பஂதகா காரண ஹை, ஔர [மோக்ஷாய ] மோக்ஷகா காரண தோ, [ஏக ம்
ஏவ பரமஂ ஜ்ஞாநஂ ஸ்திதம் ] ஜோ ஏக பரம ஜ்ஞாந ஹை வஹ ஏக ஹீ ஹை — [ஸ்வதஃ விமுக்தஂ ] ஜோ கி ஸ்வதஃ
விமுக்த ஹை (அர்தாத் தீநோஂகால பரத்ரவ்ய-பாவோஂஸே பிந்ந ஹை) .
பாவார்த : — ஜப தக யதாக்யாத சாரித்ர நஹீஂ ஹோதா தப தக ஸம்யக்த்ருஷ்டிகே தோ தாராஏ஁ ரஹதீ
ஹைஂ, — ஶுபாஶுப கர்மதாரா ஔர ஜ்ஞாநதாரா . உந தோநோஂகே ஏக ஸாத ரஹநேமேஂ கோஈ பீ விரோத நஹீஂ ஹை .
(ஜைஸே மித்யாஜ்ஞாந ஔர ஸம்யக்ஜ்ஞாநகே பரஸ்பர விரோத ஹை வைஸே கர்மஸாமாந்ய ஔர ஜ்ஞாநகே விரோத நஹீஂ ஹை .)
ஐஸீ ஸ்திதிமேஂ கர்ம அபநா கார்ய கரதா ஹை ஔர ஜ்ஞாந அபநா கார்ய கரதா ஹை . ஜிதநே அஂஶமேஂ ஶுபாஶுப
கர்மதாரா ஹை உதநே அஂஶமேஂ கர்மபந்த ஹோதா ஹை ஔர ஜிதநே அஂஶமேஂ ஜ்ஞாநதாரா ஹை உதநே அஂஶமேஂ கர்மகா நாஶ
ஹோதா ஹை . விஷய-கஷாயகே விகல்ப யா வ்ரத-நியமகே விகல்ப — அதவா ஶுத்த ஸ்வரூபகா விசார
தக பீ — கர்மபந்தகா காரண ஹை; ஶுத்த பரிணதிரூப ஜ்ஞாநதாரா ஹீ மோக்ஷகா காரண ஹை .௧௧௦.
அப கர்ம ஔர ஜ்ஞாநகா நயவிபாக பதலாதே ஹைஂ : —
ஶ்லோகார்த : — [க ர்மநயாவலம்பநபராஃ மக்நாஃ ] க ர்மநயகே ஆலம்பநமேஂ தத்பர (அர்தாத்
(க ர்மநயகே பக்ஷபாதீ) புருஷ டூபே ஹுஏ ஹைஂ, [யத் ] க்யோஂகி [ஜ்ஞாநஂ ந ஜாநந்தி ] வே ஜ்ஞாநகோ நஹீஂ
ஜாநதே . [ஜ்ஞாநநய-ஏஷிணஃ அபி மக்நாஃ ] ஜ்ஞாநநயகே இச்சுக (பக்ஷபாதீ) புருஷ பீ டூபே ஹுஏ ஹைஂ,
[யத் ] க்யோஂகி [அதிஸ்வச்சந்தமந்த-உத்யமாஃ ] வே ஸ்வச்சஂததாஸே அத்யந்த மந்த-உத்யமீ ஹைஂ ( – வே
ஸ்வரூபப்ராப்திகா புருஷார்த நஹீஂ க ரதே, ப்ரமாதீ ஹைஂ ஔர விஷயக ஷாயமேஂ வர்ததே ஹைஂ) . [தே விஶ்வஸ்ய உபரி
தரந்தி ] வே ஜீவ விஶ்வகே ஊ பர தைரதே ஹைஂ [யே ஸ்வயஂ ஸததஂ ஜ்ஞாநஂ பவந்தஃ க ர்ம ந கு ர்வந்தி ] ஜோ கி
ஸ்வயஂ நிரந்தர ஜ்ஞாநரூப ஹோதே ஹுஏ – பரிணமதே ஹுஏ க ர்ம நஹீஂ கரதே [ச ] ஔர [ஜாது ப்ரமாதஸ்ய வஶஂ
ந யாந்தி ] க பீ பீ ப்ரமாதவஶ பீ நஹீஂ ஹோதே ( – ஸ்வரூபமேஂ உத்யமீ ரஹதே ஹைஂ) .
பாவார்த : — யஹா஁ ஸர்வதா ஏகாந்த அபிப்ராயகா நிஷேத கியா ஹை, க்யோஂகி ஸர்வதா ஏகாந்த
அபிப்ராய ஹீ மித்யாத்வ ஹை .

Page 259 of 642
PDF/HTML Page 292 of 675
single page version

(மந்தாக்ராந்தா)
பேதோந்மாதஂ ப்ரமரஸபராந்நாடயத் பீதமோஹஂ
மூலோந்மூலஂ ஸகலமபி தத்கர்ம க்ருத்வா பலேந .
ஹேலோந்மீலத்பரமகலயா ஸார்தமாரப்தகேலி
ஜ்ஞாநஜ்யோதிஃ கவலிததமஃ ப்ரோஜ்ஜஜ்ரும்பே பரேண ..௧௧௨..
கிதநே ஹீ லோக பரமார்தபூத ஜ்ஞாநஸ்வரூப ஆத்மாகோ தோ ஜாநதே நஹீஂ ஔர வ்யவஹார தர்ஶந-
சரித்ரரூப க்ரியாகாஂடகே ஆடம்பரகோ மோக்ஷகா காரண ஜாநகர உஸமேஂ தத்பர ரஹதே ஹைஂ — உஸகா
பக்ஷபாத கரதே ஹைஂ . ஐஸே கர்மநயகே பக்ஷபாதீ லோக — ஜோ கி ஜ்ஞாநகோ தோ நஹீஂ ஜாநதே ஔர கர்மநயமேஂ
ஹீ கேதகிந்ந ஹைஂ வே — ஸஂஸாரமேஂ டூபதே ஹைஂ .
ஔர கிதநே ஹீ லோக ஆத்மஸ்வரூபகோ யதார்த நஹீஂ ஜாநதே ததா ஸர்வதா ஏகாந்தவாதீ
மித்யாத்ருஷ்டியோஂகே உபதேஶஸே அதவா அபநே ஆப ஹீ அந்தரஂகமேஂ ஜ்ஞாநகா ஸ்வரூப மித்யா ப்ரகாரஸே கல்பித
கரகே உஸமேஂ பக்ஷபாத கரதே ஹைஂ . வே அபநீ பரிணதிமேஂ கிஂசித்மாத்ர பீ பரிவர்தந ஹுஏ பிநா அபநேகோ
ஸர்வதா அபந்த மாநதே ஹைஂ ஔர வ்யவஹார தர்ஶநசாரித்ரகே க்ரியாகாண்டகோ நிரர்தக ஜாநகர சோ஡ தேதே
ஹைஂ . ஐஸே ஜ்ஞாநநயகே பக்ஷபாதீ லோக ஜோ கி ஸ்வரூபகா கோஈ புருஷார்த நஹீஂ கரதே ஔர ஶுப
பரிணாமோஂகோ சோ஡கர ஸ்வச்சஂதீ ஹோகர விஷய-கஷாயமேஂ வர்ததே ஹைஂ வே பீ ஸஂஸாரஸமுத்ரமேஂ டூபதே ஹைஂ .
மோக்ஷமார்கீ ஜீவ ஜ்ஞாநரூப பரிணமித ஹோதே ஹுஏ ஶுபாஶுப கர்மகோ ஹேய ஜாநதே ஹைஂ ஔர ஶுத்த
பரிணதிகோ ஹீ உபாதேய ஜாநதே ஹைஂ . வே மாத்ர அஶுப கர்மகோ ஹீ நஹீஂ, கிந்து ஶுப கர்மகோ பீ
சோ஡கர, ஸ்வரூபமேஂ ஸ்திர ஹோநேகே லியே நிரந்தர உத்யமீ ரஹதே ஹைஂ — வே ஸம்பூர்ண ஸ்வரூபஸ்திரதா ஹோநே தக
உஸகா புருஷார்த கரதே ஹீ ரஹதே ஹைஂ . ஜப தக, புருஷார்தகீ அபூர்ணதாகே காரண, ஶுபாஶுப பரிணாமோஂஸே
சூடகர ஸ்வரூபமேஂ ஸம்பூர்ணதயா ஸ்திர நஹீஂ ஹுஆ ஜா ஸகதா தப தக – யத்யபி ஸ்வரூபஸ்திரதாகா
ஆந்தரிக-ஆலம்பந (அந்தஃஸாதந) தோ ஶுத்த பரிணதி ஸ்வயஂ ஹீ ஹை ததாபி — ஆந்தரிகஆலம்பந
லேநேவாலேகோ ஜோ பாஹ்ய ஆலம்பநரூப கஹே ஜாதே ஹைஂ ஐஸே (ஶுத்த ஸ்வரூபகே விசார ஆதி) ஶுப
பரிணாமோஂமேஂ வே ஜீவ ஹேயபுத்திஸே ப்ரவர்ததே ஹைஂ, கிந்து ஶுப கர்மோஂகோ நிரர்தக மாநகர ததா சோ஡கர
ஸ்வச்சந்ததயா அஶுப கர்மோஂமேஂ ப்ரவ்ருத்த ஹோநேகீ புத்தி உந்ஹேஂ கபீ நஹீஂ ஹோதீ . ஐஸே ஏகாந்த அபிப்ராய
ரஹித ஜீவ கர்மகா நாஶ கரகே, ஸஂஸாரஸே நிவ்ருத்த ஹோதே ஹைஂ .௧௧௧.
அப புண்ய-பாப அதிகாரகோ பூர்ண கரதே ஹுஏ ஆசார்யதேவ ஜ்ஞாநகீ மஹிமா கரதே ஹைஂ : —
ஶ்லோகார்த : — [பீதமோஹஂ ] மோஹரூபீ மதிராகே பீநேஸே [ப்ரம-ரஸ-பராத் பேதோந்மாதஂ நாடயத் ]
ப்ரமரஸகே பாரஸே (அதிஶயபநேஸே) ஶுபாஶுப க ர்மகே பேதரூபீ உந்மாதகோ ஜோ நசாதா ஹை [தத் ஸக லம்
அபி க ர்ம ] ஐஸே ஸமஸ்த க ர்மகோ [பலேந ] அபநே பல த்வாரா [மூலோந்மூலஂ க்ருத்வா ] ஸமூல உகா஡கர

Page 260 of 642
PDF/HTML Page 293 of 675
single page version

இதி புண்யபாபரூபேண த்விபாத்ரீபூதமேகபாத்ரீபூய கர்ம நிஷ்க்ராந்தம் .
இதி ஶ்ரீமதம்ருதசந்த்ரஸூரிவிரசிதாயாஂ ஸமயஸாரவ்யாக்யாயாமாத்மக்யாதௌ புண்யபாபப்ரரூபகஃ த்ருதீயோங்கஃ ..
[ஜ்ஞாநஜ்யோதிஃ பரேண ப்ரோஜ்ஜஜ்ரும்பே ] ஜ்ஞாநஜ்யோதி அத்யந்த ஸாமர்த்ய ஸஹித ப்ரகட ஹுஈ . வஹ ஜ்ஞாநஜ்யோதி ஐஸீ
ஹை கி [க வலிததமஃ ] ஜிஸநே அஜ்ஞாநரூபீ அஂதகாரகா க்ராஸ க ர லியா ஹை அர்தாத் ஜிஸநே அஜ்ஞாநரூப
அஂதகாரகா நாஶ க ர தியா ஹை, [ஹேலா-உந்மிலத் ] ஜோ லீலாமாத்ரஸே ( – ஸஹஜ புருஷார்தஸே) விக ஸித
ஹோதீ ஜாதீ ஹை ஔர [பரமக லயா ஸார்தம் ஆரப்தகேலி ] ஜிஸநே பரம க லா அர்தாத் கேவலஜ்ஞாநகே ஸாத
க்ரீ஡ா ப்ராரம்ப கீ ஹை (ஜப தக ஸம்யக்த்ருஷ்டி சத்மஸ்த ஹை தப தக ஜ்ஞாநஜ்யோதி கே வலஜ்ஞாநகே ஸாத
ஶுத்தநயகே பலஸே பரோக்ஷ க்ரீ஡ா க ரதீ ஹை, கே வலஜ்ஞாந ஹோநே பர ஸாக்ஷாத் ஹோதீ ஹை .)
பாவார்த : — ஆபகோ (ஜ்ஞாநஜ்யோதிகோ) ப்ரதிபந்தக கர்ம ஜோ கி ஶுபாஶுப பேதரூப ஹோகர
நாசதா தா ஔர ஜ்ஞாநகோ புலா தேதா தா உஸே அபநீ ஶக்திஸே உகா஡கர ஜ்ஞாநஜ்யோதி ஸம்பூர்ண ஸாமர்த்ய
ஸஹித ப்ரகாஶித ஹுஈ . வஹ ஜ்ஞாநஜ்யோதி அதவா ஜ்ஞாநகலா கேவலஜ்ஞாநரூப பரமகலாகா அஂஶ ஹை ததா
கேவலஜ்ஞாநகே ஸம்பூர்ண ஸ்வரூபகோ வஹ ஜாநதீ ஹை ஔர உஸ ஓர ப்ரகதி கரதீ ஹை, இஸலியே யஹ கஹா
ஹை கி ‘ஜ்ஞாநஜ்யோதிநே கேவலஜ்ஞாநகே ஸாத க்ரீ஡ா ப்ராரஂப கீ ஹை’ . ஜ்ஞாநகலா ஸஹஜரூபஸே விகாஸகோ
ப்ராப்த ஹோதீ ஜாதீ ஹை ஔர அந்தமேஂ பரமகலா அர்தாத் கேவலஜ்ஞாந ஹோ ஜாதீ ஹை .௧௧௨.
டீகா : — புண்ய-பாபரூபஸே தோ பாத்ரோஂகே ரூபமேஂ நாசநேவாலா கர்ம ஏக பாத்ரரூப ஹோகர
(ரஂகபூமிமேஂஸே) பாஹர நிகல கயா .
பாவார்த : — யத்யபி கர்ம ஸாமாந்யதயா ஏக ஹீ ஹை ததாபி உஸநே புண்ய-பாபரூப தோ பாத்ரோஂகா
ஸ்வாஂக தாரண கரகே ரஂகபூமிமேஂ ப்ரவேஶ கியா தா . ஜப உஸே ஜ்ஞாநநே யதார்ததயா ஏக ஜாந லியா தப
வஹ ஏக பாத்ரரூப ஹோகர ரஂகபூமிஸே பாஹர நிகல கயா, ஔர ந்ருத்ய கரநா பந்த கர தியா .
ஆஶ்ரய, காரண, ரூப, ஸவாதஸுஂ பேத விசாரீ கிநை தோஊ ந்யாரே,
புண்ய ரு பாப ஶுபாஶுபபாவநி பந்த பயே ஸுகதுஃககரா ரே .
ஜ்ஞாந பயே தோஉ ஏக லகை புத ஆஶ்ரய ஆதி ஸமாந விசாரே,
பந்தகே காரண ஹைஂ தோஊ ரூப, இந்ஹேஂ தஜி ஜிநமுநி மோக்ஷ பதாரே ..
இஸப்ரகார ஶ்ரீ ஸமயஸாரகீ (ஶ்ரீமத்பகவத்குந்தகுந்தாசார்யதேவப்ரணீத ஶ்ரீ ஸமயஸார
பரமாகமகீ) ஶ்ரீமத் அம்ருதசந்த்ராசார்யதேவவிரசித ஆத்மக்யாதி நாமக டீகாமேஂ புண்ய-பாபகா ப்ரரூபக
தீஸரா அங்க ஸமாப்த ஹுஆ .
❁

Page 261 of 642
PDF/HTML Page 294 of 675
single page version

அத ப்ரவிஶத்யாஸ்ரவஃ .
(த்ருதவிலம்பித)
அத மஹாமதநிர்பரமந்தரஂ
ஸமரரஂகபராகதமாஸ்ரவம் .
அயமுதாரகபீரமஹோதயோ
ஜயதி துர்ஜயபோததநுர்தரஃ ..௧௧௩..
- ௪ -
ஆஸ்ரவ அதிகார
த்ரவ்யாஸ்ரவதைஂ பிந்ந ஹ்வை, பாவாஸ்ரவ கர நாஸ .
பயே ஸித்த பரமாதமா, நமூ஁ திநஹிஂ ஸுக ஆஸ ..
ப்ரதம டீகாகார கஹதே ஹைஂ கி — ‘அப ஆஸ்ரவ ப்ரவேஶ கரதா ஹை’ .
ஜைஸே ந்ருத்யமஂச பர ந்ருத்யகார ஸ்வா஁க தாரண கர ப்ரவேஶ கரதா ஹை உஸீப்ரகார யஹா஁ ஆஸ்ரவகா ஸ்வா஁க
ஹை . உஸ ஸ்வா஁ககோ யதார்ததயா ஜாநநேவாலா ஸம்யக்ஜ்ஞாந ஹை; உஸகீ மஹிமாரூப மஂகல கரதே ஹைஂ : —
ஶ்லோகார்த : — [அத ] அப [ஸமரரஂகபராகதம் ] ஸமராஂகணமேஂ ஆயே ஹுஏ,
[மஹாமதநிர்பரமந்தரஂ ] மஹாமதஸே பரே ஹுஏ மதோந்மத்த [ஆஸ்ரவம் ] ஆஸ்ரவகோ [அயம்
துர்ஜயபோததநுர்தரஃ ] யஹ துர்ஜய ஜ்ஞாந-தநுர்தர [ஜயதி ] ஜீத லேதா ஹை — [உதாரகபீரமஹோதயஃ ] கி
ஜிஸ ஜ்ஞாநரூப பாணாவலீகா மஹாந் உதய உதார ஹை (அர்தாத் ஆஸ்ரவகோ ஜீதநேகே லியே ஜிதநா புருஷார்த
சாஹிஏ உதநா வஹ பூரா கரதா ஹைை) ஔர கஂபீர ஹை (அர்தாத் சத்மஸ்த ஜீவ ஜிஸகா பார நஹீஂ பா ஸக தே) .
பாவார்த : — யஹா஁ ஆஸ்ரவநே ந்ருத்யமஂச பர ப்ரவேஶ கியா ஹை . ந்ருத்யமேஂ அநேக ரஸோஂகா வர்ணந ஹோதா
ஹை, இஸலியே யஹா஁ ரஸவத் அலஂகாரகே த்வாரா ஶாந்தரஸமேஂ வீரரஸகோ ப்ரதாந கரகே வர்ணந கியா ஹை கி
‘ஜ்ஞாநரூப தநுர்தர ஆஸ்ரவகோ ஜீததா ஹை’ . ஸமஸ்த விஶ்வகோ ஜீதகர மதோந்மத ஹுஆ ஆஸ்ரவ
ஸஂக்ராமபூமிமேஂ ஆகர க஡ா ஹோ கயா; கிந்து ஜ்ஞாந தோ உஸஸே அதிக பலவாந யோத்தா ஹை, இஸலியே வஹ
ஆஸ்ரவகோ ஜீத லேதா ஹை அர்தாத் அந்தர்முஹூர்தமேஂ கர்மோஂகா நாஶ கரகே கேவலஜ்ஞாந உத்பந்ந கரதா ஹை .
ஜ்ஞாநகா ஐஸா ஸாமர்த்ய ஹை .௧௧௩.

Page 262 of 642
PDF/HTML Page 295 of 675
single page version

தத்ராஸ்ரவஸ்வரூபமபிததாதி —
மிச்சத்தஂ அவிரமணஂ கஸாயஜோகா ய ஸண்ணஸண்ணா து .
பஹுவிஹபேயா ஜீவே தஸ்ஸேவ அணண்ணபரிணாமா ..௧௬௪..
ணாணாவரணாதீயஸ்ஸ தே து கம்மஸ்ஸ காரணஂ ஹோஂதி .
தேஸிஂ பி ஹோதி ஜீவோ ய ராகதோஸாதிபாவகரோ ..௧௬௫..
மித்யாத்வமவிரமணஂ கஷாயயோகௌ ச ஸஂஜ்ஞாஸஂஜ்ஞாஸ்து .
பஹுவிதபேதா ஜீவே தஸ்யைவாநந்யபரிணாமாஃ ..௧௬௪..
ஜ்ஞாநாவரணாத்யஸ்ய தே து கர்மணஃ காரணஂ பவந்தி .
தேஷாமபி பவதி ஜீவஶ்ச ராகத்வேஷாதிபாவகரஃ ..௧௬௫..
ராகத்வேஷமோஹா ஆஸ்ரவாஃ இஹ ஹி ஜீவே ஸ்வபரிணாமநிமித்தாஃ அஜடத்வே ஸதி சிதாபாஸாஃ .
அப ஆஸ்ரவகா ஸ்வரூப கஹதே ஹைஂ : —
மித்யாத்வ அவிரத அரு கஷாயேஂ, யோக ௧ஸஂஜ்ஞ ௨அஸஂஜ்ஞ ஹைஂ .
௧யே விவித பேத ஜு ஜீவமேஂ, ஜீவகே அநந்ய ஹி பாவ ஹைஂ ..௧௬௪..
அரு ௨வே ஹி ஜ்ஞாநாவரணஆதிக கர்மகே காரண பநைஂ .
உநகா பி காரண ஜீவ பநே, ஜோ ராகத்வேஷாதிக கரே ..௧௬௫..
காதார்த : — [மித்யாத்வம் ] மித்யாத்வ, [அவிரமணஂ ] அவிரமண, [க ஷாயயோகௌ ச ] க ஷாய
ஔர யோக — யஹ ஆஸ்ரவ [ஸஂஜ்ஞாஸஂஜ்ஞாஃ து ] ஸஂஜ்ஞ (சேதநகே விகார) பீ ஹை ஔர அஸஂஜ்ஞ (புத்கலகே
விகார) பீ ஹைஂ . [பஹுவிதபேதாஃ ] விவித பேதவாலே ஸஂஜ்ஞ ஆஸ்ரவ — [ஜீவே ] ஜோ கி ஜீவமேஂ உத்பந்ந
ஹோதே ஹைஂ வேே — [தஸ்ய ஏவ ] ஜீவகே ஹீ [அநந்யபரிணாமாஃ ] அநந்ய பரிணாம ஹைஂ . [தே து ] ஔர அஸஂஜ்ஞ
ஆஸ்ரவ [ஜ்ஞாநாவரணாத்யஸ்ய க ர்மணஃ ] ஜ்ஞாநாவரணாதி க ர்மகே [காரணஂ ] காரண (நிமித்த) [பவந்தி ]
ஹோதே ஹைஂ [ச ] ஔர [தேஷாம் அபி ] உநகா பீ (அஸஂஜ்ஞ ஆஸ்ரவோஂகே பீ க ர்மபஂதகா நிமித்த ஹோநேமேஂ)
[ராகத்வேஷாதிபாவக ரஃ ஜீவஃ ] ராகத்வேஷாதி பாவ க ரநேவாலா ஜீவ [பவதி ] காரண (நிமித்த) ஹோதா ஹை .
டீகா : — இஸ ஜீவமேஂ ராக, த்வேஷ ஔர மோஹ — யஹ ஆஸ்ரவ அபநே பரிணாமகே நிமித்தஸே
(காரணஸே) ஹோதே ஹைஂ, இஸலியே வே ஜ஡ ந ஹோநேஸே சிதாபாஸ ஹைஂ ( – அர்தாத் ஜிஸமேஂ சைதந்யகா ஆபாஸ
ஹை ஐஸே ஹைஂ, சித்விகார ஹைஂ) .

Page 263 of 642
PDF/HTML Page 296 of 675
single page version

மித்யாத்வாவிரதிகஷாயயோகாஃ புத்கலபரிணாமாஃ, ஜ்ஞாநாவரணாதிபுத்கலகர்மாஸ்ரவணநிமித்தத்வாத்,
கிலாஸ்ரவாஃ . தேஷாஂ து ததாஸ்ரவணநிமித்தம்த்வநிமித்தம் அஜ்ஞாநமயா ஆத்மபரிணாமா ராகத்வேஷமோஹாஃ .
தத ஆஸ்ரவணநிமித்தத்வநிமித்தத்வாத் ராகத்வேஷமோஹா ஏவாஸ்ரவாஃ . தே சாஜ்ஞாநிந ஏவ பவந்தீதி
அர்தாதேவாபத்யதே .
அத ஜ்ஞாநிநஸ்ததபாவஂ தர்ஶயதி —
ணத்தி து ஆஸவபஂதோ ஸம்மாதிட்டிஸ்ஸ ஆஸவணிரோஹோ .
ஸஂதே புவ்வணிபத்தே ஜாணதி ஸோ தே அபஂதஂதோ ..௧௬௬..
நாஸ்தி த்வாஸ்ரவபந்தஃ ஸம்யக்த்ருஷ்டேராஸ்ரவநிரோதஃ .
ஸந்தி பூர்வநிபத்தாநி ஜாநாதி ஸ தாந்யபத்நந் ..௧௬௬..
மித்யாத்வ, அவிரதி, கஷாய ஔர யோக — யஹ புத்கலபரிணாம, ஜ்ஞாநாவரணாதி புத்கலகர்மகே
ஆஸ்ரவணகே நிமித்த ஹோநேஸே, வாஸ்தவமேஂ ஆஸ்ரவ ஹைஂ; ஔர உநகே (மித்யாத்வாதி புத்கலபரிணாமோஂகே) கர்ம-
ஆஸ்ரவணகே நிமித்தத்வகே நிமித்த ராகத்வேஷமோஹ ஹைஂ — ஜோ கி அஜ்ஞாநமய ஆத்மபரிணாம ஹைஂ . இஸலியே
(மித்யாத்வாதி புத்கலபரிணாமோஂகே) ஆஸ்ரவணகே நிமித்தத்வகே நிமித்தபூத ஹோநேஸே ராக-த்வேஷ-மோஹ ஹீ
ஆஸ்ரவ ஹைஂ . ஔர வே ( – ராகத்வேஷமோஹ) தோ அஜ்ஞாநீகே ஹீ ஹோதே ஹைஂ யஹ அர்தமேஂஸே ஹீ ஸ்பஷ்ட ஜ்ஞாத ஹோதா ஹை .
(யத்யபி காதாமேஂ யஹ ஸ்பஷ்ட ஶப்தோஂமேஂ நஹீஂ கஹா ஹை ததாபி காதாகே ஹீ அர்தமேஂஸே யஹ ஆஶய நிகலதா ஹை .)
பாவார்த : — ஜ்ஞாநாவரணாதி கர்மோஂகே ஆஸ்ரவணகா ( – ஆகமநகா) காரண (நிமித்த) தோ
மித்யாத்வாதிகர்மகே உதயரூப புத்கல-பரிணாம ஹைஂ, இஸலியே வே வாஸ்தவமேஂ ஆஸ்ரவ ஹைஂ . ஔர உநகே
கர்மாஸ்ரவகே நிமித்தபூத ஹோநேகா நிமித்த ஜீவகே ராகத்வேஷமோஹரூப (அஜ்ஞாநமய) பரிணாம ஹைஂ, இஸலியே
ராகத்வேஷமோஹ ஹீ ஆஸ்ரவ ஹைஂ . உந ராகத்வேஷமோஹகோ சித்விகார பீ கஹா ஜாதா ஹை . வே ராகத்வேஷமோஹ ஜீவகீ
அஜ்ஞாந-அவஸ்தாமேஂ ஹீ ஹோதே ஹைஂ . மித்யாத்வ ஸஹித ஜ்ஞாந ஹீ அஜ்ஞாந கஹலாதா ஹை . இஸலியே மித்யாத்ருஷ்டிகே
அர்தாத் அஜ்ஞாநீகே ஹீ ராகத்வேஷமோஹரூப ஆஸ்ரவ ஹோதே ஹைஂ ..௧௬௪-௧௬௫..
அப யஹ பதலாதே ஹைஂ கி ஜ்ஞாநீகே ஆஸ்ரவோஂகா (பாவாஸ்ரவோஂகா) அபாவ ஹை : —
ஸத்த்ருஷ்டிகோ ஆஸ்ரவ நஹீஂ, நஹிஂ பந்த, ஆஸ்ரவரோத ஹை .
நஹிஂ பா஁ததா, ஜாநே ஹி பூர்வநிபத்த ஜோ ஸத்தாவிஷைஂ ..௧௬௬..
காதார்த : — [ஸம்யக்த்ருஷ்டேஃ து ] ஸம்யக்த்ருஷ்டிகே [ஆஸ்ரவபந்தஃ ] ஆஸ்ரவ ஜிஸகா நிமித்த ஹை

Page 264 of 642
PDF/HTML Page 297 of 675
single page version

யதோ ஹி ஜ்ஞாநிநோ ஜ்ஞாநமயைர்பாவைரஜ்ஞாநமயா பாவாஃ பரஸ்பரவிரோதிநோவஶ்யமேவ நிருத்யந்தே;
ததோஜ்ஞாநமயாநாஂ பாவாநாம் ராகத்வேஷமோஹாநாஂ ஆஸ்ரவபூதாநாஂ நிரோதாத் ஜ்ஞாநிநோ பவத்யேவ
ஆஸ்ரவநிரோதஃ . அதோ ஜ்ஞாநீ நாஸ்ரவநிமித்தாநி புத்கலகர்மாணி பக்நாதி, நித்யமேவாகர்த்ருத்வாத் தாநி
நவாநி ந பத்நந் ஸதவஸ்தாநி பூர்வபத்தாநி ஜ்ஞாநஸ்வபாவத்வாத் கேவலமேவ ஜாநாதி .
ஐஸா பந்த [நாஸ்தி ] நஹீஂ ஹை, [ஆஸ்ரவநிரோதஃ ] (க்யோஂகி) ஆஸ்ரவகா (பாவாஸ்ரவகா) நிரோத ஹை;
[தாநி ] நவீந க ர்மோஂகோ [அபத்நந் ] நஹீஂ பா஁ததா [ஸஃ ] வஹ, [ஸந்தி ] ஸத்தாமேஂ ரஹே ஹுஏ
[பூர்வநிபத்தாநி ] பூர்வபத்த கர்மோஂகோ [ஜாநாதி ] ஜாநதா ஹீ ஹை .
டீகா : — வாஸ்தவமேஂ ஜ்ஞாநீகே ஜ்ஞாநமய பாவோஂஸே அஜ்ஞாநமய பாவ அவஶ்ய ஹீ நிருத்த –
அபாவரூப ஹோதே ஹைஂ, க்யோஂகி பரஸ்பர விரோதீ பாவ ஏகஸாத நஹீஂ ரஹ ஸகதே; இஸலியே அஜ்ஞாநமய
பாவரூப ராக-த்வேஷ-மோஹ ஜோ கி ஆஸ்ரவபூத (ஆஸ்ரவஸ்வரூப) ஹைஂ உநகா நிரோத ஹோநேஸே, ஜ்ஞாநீகே
ஆஸ்ரவகா நிரோத ஹோதா ஹீ ஹை . இஸலியே ஜ்ஞாநீ, ஆஸ்ரவ ஜிநகா நிமித்த ஹை ஐஸே (ஜ்ஞாநாவரணாதி)
புத்கலகர்மோஂகோ நஹீஂ பா஁ததா, — ஸதா அகர்த்ருத்வ ஹோநேஸே நவீந கர்மோஂகோ ந பா஁ததா ஹுஆ ஸத்தாமேஂ
ரஹே ஹுஏ பூர்வபத்த கர்மோஂகோ, ஸ்வயஂ ஜ்ஞாநஸ்வபாவவாந் ஹோநேஸே, மாத்ர ஜாநதா ஹீ ஹை . (ஜ்ஞாநீகா ஜ்ஞாந
ஹீ ஸ்வபாவ ஹை, கர்த்ருத்வ நஹீஂ; யதி கர்த்ருத்வ ஹோ தோ கர்மகோ பா஁தே, ஜ்ஞாத்ருத்வ ஹோநேஸே கர்மபந்த நஹீஂ
கரதா .)
பாவார்த : — ஜ்ஞாநீகே அஜ்ஞாநமய பாவ நஹீஂ ஹோதே, ஔர அஜ்ஞாநமய பாவ ந ஹோநேஸே
(அஜ்ஞாநமய) ராகத்வேஷமோஹ அர்தாத் ஆஸ்ரவ நஹீஂ ஹோதே ஔர ஆஸ்ரவ ந ஹோநேஸே நவீந பந்த நஹீஂ
ஹோதா . இஸப்ரகார ஜ்ஞாநீ ஸதா ஹீ அகர்தா ஹோநேஸே நவீந கர்ம நஹீஂ பா஁ததா ஔர ஜோ பூர்வபத்த கர்ம
ஸத்தாமேஂ வித்யமாந ஹைஂ உநகா மாத்ர ஜ்ஞாதா ஹீ ரஹதா ஹை .
அவிரதஸம்யக்த்ருஷ்டிகே பீ அஜ்ஞாநமய ராகத்வேஷமோஹ நஹீஂ ஹோதா . ஜோ மித்யாத்வ ஸஹித ராகாதி
ஹோதா ஹை வஹீ அஜ்ஞாநகே பக்ஷமேஂ மாநா ஜாதா ஹை, ஸம்யக்த்வ ஸஹித ராகாதிக அஜ்ஞாநகே பக்ஷமேஂ நஹீஂ
ஹை . ஸம்யக்த்ருஷ்டிகே ஸதா ஜ்ஞாநமய பரிணமந ஹீ ஹோதா ஹை . உஸகோ சாரித்ரமோஹகே உதயகீ பலவத்தாஸே
ஜோ ராகாதி ஹோதே ஹைஂ உஸகா ஸ்வாமித்வ உஸகே நஹீஂ ஹை; வஹ ராகாதிகோ ரோக ஸமாந ஜாநகர ப்ரவர்ததா
ஹை ஔர அபநீ ஶக்திகே அநுஸார உந்ஹேஂ காடதா ஜாதா ஹை . இஸலியே ஜ்ஞாநீகே ஜோ ராகாதி ஹோதே ஹைஂ
வஹ வித்யமாந ஹோநே பர பீ அவித்யமாந ஜைஸே ஹீ ஹைஂ; வஹ ஆகாமீ ஸாமாந்ய ஸஂஸாரகா பந்த நஹீஂ
கரதா, மாத்ர அல்ப ஸ்திதி-அநுபாகவாலா பந்த கரதா ஹை . ஐஸே அல்ப பந்தகோ யஹா஁ நஹீஂ
கிநா ஹை ..௧௬௬..
இஸப்ரகார ஜ்ஞாநீகே ஆஸ்ரவ ந ஹோநேஸே பந்த நஹீஂ ஹோதா .

Page 265 of 642
PDF/HTML Page 298 of 675
single page version

அத ராகத்வேஷமோஹாநாமாஸ்ரவத்வஂ நியமயதி —
பாவோ ராகாதிஜுதோ ஜீவேண கதோ து பஂதகோ பணிதோ .
ராகாதிவிப்பமுக்கோ அபஂதகோ ஜாணகோ ணவரி ..௧௬௭..
பாவோ ராகாதியுதோ ஜீவேந க்ருதஸ்து பந்தகோ பணிதஃ .
ராகாதிவிப்ரமுக்தோபந்தகோ ஜ்ஞாயகஃ கேவலம் ..௧௬௭..
இஹ கலு ராகத்வேஷமோஹஸம்பர்கஜோஜ்ஞாநமய ஏவ பாவஃ, அயஸ்காந்தோபலஸம்பர்கஜ இவ
காலாயஸஸூசீஂ, கர்ம கர்துமாத்மாநஂ சோதயதி; தத்விவேகஜஸ்து ஜ்ஞாநமயஃ, அயஸ்காந்தோபலவிவேகஜ
இவ காலாயஸஸூசீஂ, அகர்மகரணோத்ஸுகமாத்மாநஂ ஸ்வபாவேநைவ ஸ்தாபயதி . ததோ ராகாதிஸஂகீர்ணோஜ்ஞாநமய
ஏவ கர்த்ருத்வே சோதகத்வாத்பந்தகஃ . ததஸஂகீர்ணஸ்து ஸ்வபாவோத்பாஸகத்வாத்கேவலஂ ஜ்ஞாயக ஏவ, ந
மநாகபி பந்தகஃ .
34
அப, ராகத்வேஷமோஹ ஹீ ஆஸ்ரவ ஹை ஐஸா நியம கரதே ஹைஂ : —
ராகாதியுத ஜோ பாவ ஜீவக்ருத உஸஹிகோ பந்தக கஹா .
ராகாதிஸே ப்ரவிமுக்த, ஜ்ஞாயக மாத்ர, பந்தக நஹிஂ ரஹா ..௧௬௭..
காதார்த : — [ஜீவேந க்ருதஃ ] ஜீவக்ருத [ராகாதியுதஃ ] ராகாதியுக்த [பாவஃ து ] பாவ
[பந்தக : பணிதஃ ] பந்தக (நவீந க ர்மோஂகா பந்த க ரநேவாலா) க ஹா கயா ஹை . [ராகாதிவிப்ரமுக்தஃ ]
ராகாதிஸே விமுக்த பாவ [அபந்தக : ] பஂதக நஹீஂ ஹை, [கேவலம் ஜ்ஞாயக : ] வஹ மாத்ர ஜ்ஞாயக ஹீ ஹை .
டீகா : — ஜைஸே லோஹசும்பக-பாஷாணகே ஸாத ஸஂஸர்கஸே (லோஹேகீ ஸுஈமேஂ) உத்பந்ந ஹுஆ பாவ
லோஹேகீ ஸுஈகோ (கதி கரநேகே லியே) ப்ரேரித கரதா ஹை உஸீப்ரகார ராகத்வேஷமோஹகே ஸாத மிஶ்ரித ஹோநேஸே
(ஆத்மாமேஂ) உத்பந்ந ஹுஆ அஜ்ஞாநமய பாவ ஹீ ஆத்மாகோ கர்ம கரநேகே லியே ப்ரேரித கரதா ஹை, ஔர ஜைஸே
லோஹசும்பக-பாஷாணகே ஸாத அஸஂஸர்கஸே (ஸுஈமேஂ) உத்பந்ந ஹுஆ பாவ லோஹேகீ ஸுஈகோ (கதி ந
கரநேரூப) ஸ்வபாவமேஂ ஹீ ஸ்தாபித கரதா ஹை உஸீப்ரகார ராகத்வேஷமோஹகே ஸாத மிஶ்ரித நஹீஂ ஹோநேஸே
(ஆத்மாமேஂ) உத்பந்ந ஹுஆ ஜ்ஞாநமய பாவ, ஜிஸே கர்ம கரநேகீ உத்ஸுகதா நஹீஂ ஹை (அர்தாத் கர்ம கரநேகா
ஜிஸகா ஸ்வபாவ நஹீஂ ஹை) ஐஸே ஆத்மாகோ ஸ்வபாவமேஂ ஹீ ஸ்தாபித கரதா ஹை; இஸலியே ராகாதிகே ஸாத
மிஶ்ரித அஜ்ஞாநமய பாவ ஹீ கர்த்ருத்வமேஂ ப்ரேரித கரதா ஹை அதஃ வஹ பந்தக ஹை ஔர ராகாதிகே ஸாத அமிஶ்ரித
பாவ ஸ்வபாவகா ப்ரகாஶக ஹோநேஸே மாத்ர ஜ்ஞாயக ஹீ ஹை, கிஂசித்மாத்ர பீ பந்தக நஹீஂ ஹை
.
பாவார்த : — ராகாதிகே ஸாத மிஶ்ரித அஜ்ஞாநமய பாவ ஹீ பந்தகா கர்தா ஹை, ஔர ராகாதிகே

Page 266 of 642
PDF/HTML Page 299 of 675
single page version

அத ராகாத்யஸஂகீர்ணபாவஸம்பவஂ தர்ஶயதி —
பக்கே பலம்ஹி படிஏ ஜஹ ண பலஂ பஜ்ஜஏ புணோ விஂடே .
ஜீவஸ்ஸ கம்மபாவே படிஏ ண புணோதயமுவேதி ..௧௬௮..
பக்வே பலே பதிதே யதா ந பலஂ பத்யதே புநர்வ்ருந்தைஃ .
ஜீவஸ்ய கர்மபாவே பதிதே ந புநருதயமுபைதி ..௧௬௮..
யதா கலு பக்வஂ பலஂ வ்ருந்தாத்ஸக்ருத்விஶ்லிஷ்டஂ ஸத் ந புநர்வ்ருந்தஸம்பந்தமுபைதி, ததா
க ர்மோதயஜோ பாவோ ஜீவபாவாத்ஸக்ரு த்விஶ்லிஷ்டஃ ஸந் ந புநர்ஜீவபாவமுபைதி . ஏவஂ ஜ்ஞாநமயோ
ராகாத்யஸஂகீர்ணோ பாவஃ ஸம்பவதி .
ஸாத அமிஶ்ரித ஜ்ஞாநமய பாவ பந்தகா கர்தா நஹீஂ ஹை, — யஹ நியம ஹை ..௧௬௭..
அப, ராகாதிகே ஸாத அமிஶ்ரித பாவகீ உத்பத்தி பதலாதே ஹைஂ : —
பல பக்வ கிரதா, வ்ருந்த ஸஹ ஸம்பந்த பி ர பாதா நஹீஂ .
த்யோஂ கர்மபாவ கிரா, புநஃ ஜீவமேஂ உதய பாதா நஹீஂ ..௧௬௮..
காதார்த : — [யதா ] ஜைஸே [பக்வே பலே ] பகே ஹுஏ பலகே [பதிதே ] கிரநே பர [புநஃ ]
பி ரஸே [பலஂ ] வஹ பல [வ்ருந்தைஃ ] உஸ டண்டலகே ஸாத [ந பத்யதே ] நஹீஂ ஜு஡தா, உஸீப்ரகார
[ஜீவஸ்ய ] ஜீவகே [க ர்மபாவே ] க ர்மபாவ [பதிதே ] கிர ஜாநே பர வஹ [புநஃ ] பி ரஸே [உதயம்
ந உபைதி ] உத்பந்ந நஹீஂ ஹோதா (அர்தாத் வஹ கர்மபாவ ஜீவகே ஸாத புநஃ நஹீஂ ஜு஡தா) .
டீகா : — ஜைஸே பகா ஹுஆ பல ஏக பார டண்டலஸே கிர ஜாநே பர பி ர வஹ உஸகே ஸாத
ஸம்பந்தகோ ப்ராப்த நஹீஂ ஹோதா, இஸீப்ரகார கர்மோதயஸே உத்பந்ந ஹோநேவாலா பாவ ஜீவபாவஸே ஏக பார அலக
ஹோநே பர பி ர ஜீவபாவகோ ப்ராப்த நஹீஂ ஹோதா . இஸப்ரகார ராகாதிகே ஸாத ந மிலா ஹுஆ ஜ்ஞாநமய பாவ
உத்பந்ந ஹோதா ஹை .
பாவார்த : — யதி ஜ்ஞாந ஏக பார (அப்ரதிபாதீ பாவஸே) ராகாதிகஸே பிந்ந பரிணமித ஹோ தோ
வஹ புநஃ கபீ பீ ராகாதிகே ஸாத மிஶ்ரித நஹீஂ ஹோதா . இஸப்ரகார உத்பந்ந ஹுஆ, ராகாதிகே ஸாத ந
மிலா ஹுஆ ஜ்ஞாநமய பாவ ஸதா ரஹதா ஹை . பி ர ஜீவ அஸ்திரதாரூபஸே ராகாதிமேஂ யுக்த ஹோதா ஹை வஹ
நிஶ்சயத்ருஷ்டிஸே யுக்ததா ஹை ஹீ நஹீஂ ஔர உஸகே ஜோ அல்ப பந்த ஹோதா ஹை வஹ பீ நிஶ்சயத்ருஷ்டிஸே பந்த ஹை
ஹீ நஹீஂ; க்யோஂகி அபத்தஸ்ப்ருஷ்டரூபஸே பரிணமந நிரந்தர வர்ததா ஹீ ரஹதா ஹை . ததா உஸே மித்யாத்வகே ஸாத
ரஹநேவாலீ ப்ரக்ருதியோஂகா பந்த நஹீஂ ஹோதா ஔர அந்ய ப்ரக்ருதியா஁ ஸாமாந்ய ஸஂஸாரகா காரண நஹீஂ ஹை; மூலஸே

Page 267 of 642
PDF/HTML Page 300 of 675
single page version

(ஶாலிநீ)
பாவோ ராகத்வேஷமோஹைர்விநா யோ
ஜீவஸ்ய ஸ்யாத் ஜ்ஞாநநிர்வ்ருத்த ஏவ .
ருந்தந் ஸர்வாந் த்ரவ்யகர்மாஸ்ரவௌகாந்
ஏஷோபாவஃ ஸர்வபாவாஸ்ரவாணாம் ..௧௧௪..
அத ஜ்ஞாநிநோ த்ரவ்யாஸ்ரவாபாவஂ தர்ஶயதி —
புடவீபிஂடஸமாணா புவ்வணிபத்தா து பச்சயா தஸ்ஸ .
கம்மஸரீரேண து தே பத்தா ஸவ்வே வி ணாணிஸ்ஸ ..௧௬௯..
ப்ருத்வீபிண்டஸமாநாஃ பூர்வநிபத்தாஸ்து ப்ரத்யயாஸ்தஸ்ய .
கர்மஶரீரேண து தே பத்தாஃ ஸர்வேபி ஜ்ஞாநிநஃ ..௧௬௯..
கடே ஹுஏ வ்ருக்ஷகே ஹரே பத்தோஂகே ஸமாந வே ப்ரக்ருதியா஁ ஶீக்ர ஹீ ஸூகநே யோக்ய ஹைஂ ..௧௬௮..
அப, ‘ஜ்ஞாநமய பாவ ஹீ பாவாஸ்ரவகா அபாவ ஹை’ இஸ அர்தகா கலஶரூப காவ்ய கஹதே
ஹைஂ : —
ஶ்லோகார்த : — [ஜீவஸ்ய ] ஜீவகா [யஃ ] ஜோ [ராகத்வேஷமோஹைஃ பிநா ] ராகத்வேஷமோஹ ரஹித,
[ஜ்ஞாநநிர்வ்ருத்தஃ ஏவ பாவஃ ] ஜ்ஞாநஸே ஹீ ரசித பாவ [ஸ்யாத் ] ஹை ஔர [ஸர்வாந் த்ரவ்யக ர்மாஸ்ரவ-ஓகாந்
ருந்தந் ] ஜோ ஸர்வ த்ரவ்யக ர்மகே ஆஸ்ரவ-ஸமூஹகோ (-அர்தாத் தோகபந்த த்ரவ்யக ர்மகே ப்ரவாஹகோ) ரோக நேவாலா
ஹை, [ஏஷஃ ஸர்வ-பாவாஸ்ரவாணாம் அபாவஃ ] வஹ (ஜ்ஞாநமய) பாவ ஸர்வ பாவாஸ்ரவகே அபாவஸ்வரூப ஹை .
பாவார்த : — மித்யாத்வ ரஹித பாவ ஜ்ஞாநமய ஹை . வஹ ஜ்ஞாநமய பாவ ராகத்வேஷமோஹ ரஹித ஹை ஔர
த்ரவ்யகர்மகே ப்ரவாஹகோ ரோகநேவாலா ஹை; இஸலியே வஹ பாவ ஹீ பாவாஸ்ரவகே அபாவஸ்வரூப ஹை .
ஸஂஸாரகா காரண மித்யாத்வ ஹீ ஹை; இஸலியே மித்யாத்வஸஂபஂதீ ராகாதிகா அபாவ ஹோநே பர, ஸர்வ
பாவாஸ்ரவோஂகா அபாவ ஹோ ஜாதா ஹை யஹ யஹா஁ கஹா கயா ஹை ..௧௧௪..
அப, யஹ பதலாதே ஹைஂ கி ஜ்ஞாநீகே த்ரவ்யாஸ்ரவகா அபாவ ஹை —
ஜோ ஸர்வ பூர்வநிபத்த ப்ரத்யய வர்ததே ஹைஂ ஜ்ஞாநிகே .
வே ப்ருத்விபிஂட ஸமாந ஹைஂ, கார்மணஶரீர நிபத்த ஹைஂ ..௧௬௯..
காதார்த : — [தஸ்ய ஜ்ஞாநிநஃ ] உஸ ஜ்ஞாநீகே [பூர்வநிபத்தாஃ து ] பூர்வபத்த [ஸர்வே அபி ]