Samaysar (Hindi).

< Previous Page   Next Page >


Page 105 of 642
PDF/HTML Page 138 of 675

 

background image
जीवस्य नास्ति रागो नापि द्वेषो नैव विद्यते मोहः
नो प्रत्यया न कर्म नोकर्म चापि तस्य नास्ति ।।५१।।
जीवस्य नास्ति वर्गो न वर्गणा नैव स्पर्धकानि कानिचित्
नो अध्यात्मस्थानानि नैव चानुभागस्थानानि ।।५२।।
जीवस्य न सन्ति कानिचिद्योगस्थानानि न बन्धस्थानानि वा
नैव चोदयस्थानानि न मार्गणास्थानानि कानिचित् ।।५३।।
नो स्थितिबन्धस्थानानि जीवस्य न संक्लेशस्थानानि वा
नैव विशुद्धिस्थानानि नो संयमलब्धिस्थानानि वा ।।५४।।
नैव च जीवस्थानानि न गुणस्थानानि वा सन्ति जीवस्य
येन त्वेते सर्वे पुद्गलद्रव्यस्य परिणामाः ।।५५।।
यः कृष्णो हरितः पीतो रक्तः श्वेतो वा वर्णः स सर्वोऽपि नास्ति जीवस्य, पुद्गल-
द्रव्यपरिणाममयत्वे सत्यनुभूतेर्भिन्नत्वात् यः सुरभिर्दुरभिर्वा गन्धः स सर्वोऽपि नास्ति जीवस्य,
कहानजैनशास्त्रमाला ]
जीव-अजीव अधिकार
१०५
14
[मोहः ] मोह भी [न एव विद्यते ] विद्यमान नहीं, [प्रत्ययाः नो ] प्रत्यय (आस्रव) भी नहीं, [कर्म
न ]
कर्म भी नहीं [च ] और [नोकर्म अपि ] नोकर्म भी [तस्य नास्ति ] उसके नहीं हैं; [जीवस्य ]
जीवके [वर्गः नास्ति ] वर्ग नहीं, [वर्गणा न ] वर्गणा नहीं, [कानिचित् स्पर्धकानि न एव ] कोई
स्पर्धक भी नहीं, [अध्यात्मस्थानानि नो ] अध्यात्मस्थान भी नहीं [च ] और [अनुभागस्थानानि ]
अनुभागस्थान भी [न एव ] नहीं हैं; [जीवस्य ] जीवके [कानिचित् योगस्थानानि ] कोई योगस्थान
भी [न सन्ति ] नहीं [वा ] अथवा [बन्धस्थानानि न ] बंधस्थान भी नहीं, [च ] और
[उदयस्थानानि ] उदयस्थान भी [न एव ] नहीं, [कानिचित् मार्गणास्थानानि न ] कोई मार्गणास्थान
भी नहीं है; [जीवस्य ] जीवके [स्थितिबन्धस्थानानि नो ] स्थितिबंधस्थान भी नहीं [वा ] अथवा
[संक्लेशस्थानानि न ] संक्लेशस्थान भी नहीं, [विशुद्धिस्थानानि ] विशुद्धिस्थान भी [न एव ] नहीं
[वा ] अथवा [संयमलब्धिस्थानानि ] संयमलब्धिस्थान भी [नो ] नहीं हैं; [च ] और [जीवस्य ]
जीवके [जीवस्थानानि ] जीवस्थान भी [न एव ] नहीं [वा ] अथवा [गुणस्थानानि ] गुणस्थान
भी [न सन्ति ] नहीं हैं; [येन तु ] क्योंकि [एते सर्वे ] यह सब [पुद्गलद्रव्यस्य ] पुद्गलद्रव्यके
[परिणामाः ] परिणाम हैं
टीका :जो काला, हरा, पीला, लाल और सफे द वर्ण है वह सर्व ही जीवका नहीं
है, क्योंकि वह पुद्गलद्रव्यके परिणाममय होनेसे (अपनी) अनुभूतिसे भिन्न है जो सुगन्ध