Samaysar (Hindi). Gatha: 174-176.

< Previous Page   Next Page >


Page 274 of 642
PDF/HTML Page 307 of 675

 

२७४
समयसार
[ भगवानश्रीकुन्दकुन्द-
होदूण णिरुवभोज्जा तह बंधदि जह हवंति उवभोज्जा
सत्तट्ठविहा भूदा णाणावरणादिभावेहिं ।।१७४।।
संता दु णिरुवभोज्जा बाला इत्थी जहेह पुरिसस्स
बंधदि ते उवभोज्जे तरुणी इत्थी जह णरस्स ।।१७५।।
एदेण कारणेण दु सम्मादिट्ठी अबंधगो भणिदो
आसवभावाभावे ण पच्चया बंधगा भणिदा ।।१७६।।
सर्वे पूर्वनिबद्धास्तु प्रत्ययाः सन्ति सम्यग्दृष्टेः
उपयोगप्रायोग्यं बध्नन्ति कर्मभावेन ।।१७३।।
भूत्वा निरुपभोग्यानि तथा बध्नाति यथा भवन्त्युपभोग्यानि
सप्ताष्टविधानि भूतानि ज्ञानावरणादिभावैः ।।१७४।।
सन्ति तु निरुपभोग्यानि बाला स्त्री यथेह पुरुषस्य
बध्नाति तानि उपभोग्यानि तरुणी स्त्री यथा नरस्य ।।१७५।।
एतेन कारणेन तु सम्यग्दृष्टिरबन्धको भणितः
आस्रवभावाभावे न प्रत्यया बन्धका भणिताः ।।१७६।।
अनभोग्य रह उपभोग्य जिस विध होय उस विध बाँधते
ज्ञानावरण इत्यादि कर्म जु सप्त-अष्ट प्रकारके ।।१७४।।
सत्ता विषैं वे निरुपभोग्य हि, बालिका ज्यों पुरुषको
उपभोग्य बनते वे हि बाँधें, यौवना ज्यों पुरुषको ।।१७५।।
इस हेतुसे सम्यक्त्वसंयुत, जीव अनबन्धक कहे
आसरवभावअभावमें प्रत्यय नहीं बन्धक कहे ।।१७६।।

गाथार्थ :[सम्यग्दृष्टेः ] सम्यग्दृष्टिके [सर्वे ] समस्त [पूर्वनिबद्धाः तु ] पूर्वबद्ध [प्रत्ययाः ] प्रत्यय (द्रव्यास्रव) [सन्ति ] सत्तारूपमें विद्यमान हैं वे [उपयोगप्रायोग्यं ] उपयोगके प्रयोगानुसार, [क र्मभावेन ] क र्मभावके द्वारा (रागादिके द्वारा) [बध्नन्ति ] नवीन बन्ध क रते हैं ते प्रत्यय, [निरुपभोग्यानि ] निरुपभोग्य [भूत्वा ] होकर फि र [यथा ] जैसे [उपभोग्यानि ]