paramArthenAvyapadeshyagnAnasvabhAvAdaprachyavanAt pratyAkhyAnan gnAnamevetyanubhavanIyam .
ath gnAtu pratyAkhyAne ko dRuShTAnta ityat Ah — jah NAm ko vi puriso paradavvamiNan ti jANidun chayadi .
yathA hi kashchitpuruSha sambhrAntyA rajakAtparakIyan chIvaramAdAyAtmIyapratipattyA paridhAy rahit hai, kyonki gnAnasvabhAvase svayam chhUTA nahIn hai, isalie pratyAkhyAn gnAn hI hai — aisA anubhav karanA chAhie .
bhAvArtha : — AtmAko parabhAvake tyAgakA kartRutva hai vah nAmamAtra hai . vah svayam to gnAnasvabhAv hai . paradravyako par jAnA, aur phi ra parabhAvakA grahaN na karanA vahI tyAg hai . isaprakAr, sthir huA gnAn hI pratyAkhyAn hai, gnAnake atirikta koI dUsarA bhAv nahIn hai ..34..
ab yahAn yah prashna hotA hai ki gnAtAkA pratyAkhyAn gnAn hI kahA hai, to usakA dRuShTAnta kyA hai ? usake uttaramen dRuShTAnta-dArShTAntarUp gAthA kahate hain : —
tyon aurake hain jAnakar parabhAv gnAnI parityaje ..35..
gAthArtha : — [yathA nAm ] jaise lokamen [ka api puruSha ] koI puruSh [paradravyam idam iti gnAtvA ] paravastuko ‘yah paravastu hai’ aisA jAne to aisA jAnakar [tyajati ] paravastukA tyAg karatA hai, [tathA ] usIprakAr [gnAnI ] gnAnI puruSh [sarvAn ] samasta [parabhAvAn ] paradravyonke bhAvonko [gnAtvA ] ‘yah parabhAv hai’ aisA jAnakar [vimunychati ] unako chhoD detA hai .
TIkA : — jisaprakAr — koI puruSh dhobIke gharase bhramavash dUsarekA vastra lAkar, use apanA samajhakar oDhakar so rahA hai aur apane Ap hI agnAnI ( – yah vastra dUsarekA hai aise gnAnase rahit) ho rahA hai; (kintu) jab dUsarA vyakti us vastrakA chhor (pallA) pakaDakar khInchatA