Samaysar-Hindi (English transliteration). Gatha: 34.

< Previous Page   Next Page >


Page 74 of 642
PDF/HTML Page 107 of 675

 

samayasAr
[ bhagavAnashrIkundakunda-

tattvagnAnajyotirnetravikArIv prakaTodghATitapaTalaShTasitipratibuddha (?) sAkShAt draShTAran svan svayamev hi vignAy shraddhAy cha tan chaivAnucharitukAma svAtmArAmasyAsyAnyadravyANAn pratyAkhyAnan kin syAditi pRuchchhannitthan vAchya

savve bhAve jamhA pachchakkhAI pare tti NAdUNan .
tamhA pachchakkhANan NANan NiyamA muNedavvan ..34..
sarvAn bhAvAn yasmAtpratyAkhyAti parAniti gnAtvA .
tasmAtpratyAkhyAnan gnAnan niyamAt gnAtavyam ..34..

yato hi dravyAntarasvabhAvabhAvinonyAnakhilAnapi bhAvAn bhagavajgnAtRudravyan svasvabhAv- bhAvAvyApyatayA paratven gnAtvA pratyAchaShTe, tato ya ev pUrvan jAnAti sa ev pashchAtpratyAchaShTe, sAkShAt draShTA Apako apanese hI jAnakar tathA shraddhAn karake, usIkA AcharaN karanekA ichchhuk hotA huA pUchhatA hai ki ‘is svAtmArAmako anya dravyonkA pratyAkhyAn (tyAganA) kyA hai ?’ usako AchArya isaprakAr kahate hain ki :

sab bhAv par hI jAn pratyAkhyAn bhAvonkA kare,
isase niyamase jAnanA ki gnAn pratyAkhyAn hai
..34..

gAthArtha :[yasmAt ] jisase [sarvAn bhAvAn ] ‘apanese atirikta sarva padArtha [parAn ] par hain ’ [iti gnAtvA ] aisA jAnakar [pratyAkhyAti ] pratyAkhyAn karatA haityAg karatA hai, [tasmAt ] isaliye, [pratyAkhyAnan ] pratyAkhyAn [gnAnan ] gnAn hI hai [niyamAt ] aisA niyamase [gnAtavyam ] jAnanA . apane gnAnamen tyAgarUp avasthA hI pratyAkhyAn hai, dUsarA kuchh nahIn .

TIkA :yah bhagavAn gnAtA-dravya (AtmA) hai vah anyadravyake svabhAvase honevAle anya samasta parabhAvonko, ve apane svabhAvabhAvase vyApta na honese pararUp jAnakar, tyAg detA hai; isalie jo pahale jAnatA hai vahI bAdamen tyAg karatA hai, anya to koI tyAg karanevAlA nahIn haiisaprakAr AtmAmen nishchay karake, pratyAkhyAnake (tyAgake) samay pratyAkhyAn karane yogya parabhAvakI upAdhimAtrase pravartamAn tyAgake kartRutvakA nAm (AtmAko) hone par bhI, paramArthase dekhA jAye to parabhAvake tyAgakartRutvakA nAm apaneko nahIn hai, svayam to is nAmase

74