jIvo chev hi ede savve bhAv tti maNNase jadi hi .
yathA varNAdayo bhAvA krameN bhAvitAvirbhAvatirobhAvAbhistAbhistAbhirvyaktibhi varNAdisvarUpatAkI vyAptise rahit nahIn hotA tathApi mokSha-avasthAmen jo sarvathA varNAdisvarUpatAkI vyAptise rahit hotA hai aur varNAdisvarUpatAse vyApta nahIn hotA aise jIvakA varNAdibhAvonke sAth kisI bhI prakArase tAdAtmyalakShaN sambandha nahIn hai .
bhAvArtha : — dravyakI sarva avasthAommen dravyamen jo bhAv vyApta hote hain un bhAvonke sAth dravyakA tAdAtmyasambandha kahalAtA hai . pudgalakI sarva avasthAommen pudgalamen varNAdibhAv vyApta hain, isaliye varNAdibhAvonke sAth pudgalakA tAdAtmyasambandha hai . sansArAvasthAmen jIvamen varNAdibhAv kisI prakArase kahe jA sakate hain, kintu mokSha-avasthAmen jIvamen varNAdibhAv sarvathA nahIn hain, isaliye jIvakA varNAdibhAvonke sAth tAdAtmyasambandha nahIn hai yah bAt nyAyaprApta hai ..61..
ab, yadi koI aisA mithyA abhiprAy vyakta kare ki jIvakA varNAdike sAth tAdAtmya hai, to usamen yah doSh AtA hai aisA is gAthA dvArA kahate hain : —
to jIv aur ajIvamen kuchh bhed tujh rahatA nahIn ! ..62..
gAthArtha : — varNAdik ke sAth jIvakA tAdAtmya mAnanevAleko kahate hain ki — he mithyA abhiprAyavAle ! [yadi hi cha ] yadi tum [iti manyase ] aise mAnoge ki [ete sarve bhAvA ] yah varNAdik sarva bhAv [jIva ev hi ] jIv hI hain, [tu ] to [te ] tumhAre matamen [jIvasya cha ajIvasya ] jIv aur ajIvakA [kashchit ] koI [visheSha ] bhed [nAsti ] nahIn rahatA .
TIkA : — jaise varNAdik bhAv, kramasha AvirbhAv (pragaT honA, upajanA) aur tirobhAv (chhip jAnA, nAsh ho jAnA) ko prApta honevAlI aisI un-un vyaktiyonke dvArA (arthAt paryAyonke
116