nirargalaprasara sahajavijRumbhamANachichchhaktitayA yathA yathA vignAnaghanasvabhAvo bhavati tathA tathAsravebhyo nivartate, yathA yathAsravebhyashcha nivartate tathA tathA vignAnaghanasvabhAvo bhavatIti . tAvadvignAnaghanasvabhAvo bhavati yAvat samyagAsravebhyo nivartate, tAvadAsravebhyashcha nivartate yAvatsamyagvignAnaghanasvabhAvo bhavatIti gnAnAsravanivRuttyo samakAlatvam . bAdalasamUhakI rachanA khaNDit ho gaI hai aise dishAke vistArakI bhAnti amaryAd jisakA vistAr hai aisA, sahajarUpase vikAsako prApta chitshaktise jyon-jyon vignAnaghanasvabhAv hotA jAtA hai tyon-tyon Asravonse nivRutta hotA jAtA hai, aur jyon-jyon Asravonse nivRutta hotA jAtA hai tyon-tyon vignAnaghanasvabhAv hotA jAtA hai; utanA vignAnaghanasvabhAv hotA hai jitanA samyak prakArase Asravonse nivRutta hotA hai, aur utanA Asravonse nivRutta hotA hai jitanA samyak prakArase vignAnaghanasvabhAv hotA hai . isaprakAr gnAnako aur AsravonkI nivRuttiko samakAlapanA hai .
bhAvArtha : — AsravonkA aur AtmAkA jaisA U par kahA hai tadanusAr bhed jAnate hI, jis-jis prakArase jitane-jitane anshamen AtmA vignAnaghanasvabhAv hotA hai us-us prakArase utane-utane anshamen vah Asravonse nivRutta hotA hai . jab sampUrNa vignAnaghanasvabhAv hotA hai tab samasta Asravonse nivRutta hotA hai . isaprakAr gnAnakA aur AsravanivRuttikA ek kAl hai .
yah Asravonko dUr honekA aur samvar honekA varNan guNasthAnonkI paripATIrUpase tattvArthasUtrakI TIkA Adi siddhAntashAstrommen hai vahAnse jAnanA . yahAn to sAmAnya prakaraN hai, isaliye sAmAnyatayA kahA hai .
‘AtmA vignAnaghanasvabhAv hotA jAtA hai’ isakA kyA artha hai ? usakA uttar : — ‘AtmA vignAnaghanasvabhAv hotA jAtA hai arthAt AtmA gnAnamen sthit hotA jAtA hai .’ jab tak mithyAtva ho tab tak gnAnako (bhale hI vah kShAyopashamik gnAn adhik ho to bhI) agnAn kahA jAtA hai aur mithyAtvake jAneke bAd use (bhale hI vah kShAyopashamik gnAn alpa ho to bhI) vignAn kahA jAtA hai . jyon-jyon vah gnAn arthAt vignAn sthir-ghan hotA jAtA hai tyon-tyon AsravonkI nivRutti hotI jAtI hai aur jyon-jyon AsravonkI nivRutti hotI jAtI hai tyon-tyon gnAn (vignAn) sthir-ghan hotA jAtA hai, arthAt AtmA vignAnaghanasvabhAv hotA jAtA hai ..74..
ab isI arthakA kalasharUp tathA Ageke kathanakA sUchak kAvya kahate hain : —
140