yato hyagnAnamayAdbhAvAdya kashchanApi bhAvo bhavati sa sarvopyagnAnamayatvamanati- vartamAnognAnamay ev syAt, tata sarve evAgnAnamayA agnAnino bhAvA . yatashcha gnAnamayAdbhAvAdya kashchanApi bhAvo bhavati sa sarvopi gnAnamayatvamanativartamAno gnAnamay ev syAt, tata sarve ev gnAnamayA gnAnino bhAvA .
athaitadev dRuShTAnten samarthayate — [bhAva ] bhAv [jAyate ] utpanna hotA hai, [tasmAt ] isaliye [agnAnina ] agnAnIke [bhAvA ] bhAv [agnAnamayA ] agnAnamay hI hote hain .
TIkA : — vAstavamen agnAnamay bhAvamense jo koI bhAv hotA hai vah sab hI agnAnamayatAkA ullanghan na karatA huA agnAnamay hI hotA hai, isaliye agnAnIke sabhI bhAv agnAnamay hote hain . aur gnAnamay bhAvamense jo koI bhI bhAv hotA hai vah sab hI gnAnamayatAkA ullanghan na karatA huA gnAnamay hI hotA hai, isaliye gnAnIke sabhI bhAv gnAnamay hote hain .
bhAvArtha : — gnAnIkA pariNaman agnAnIke pariNamanase bhinna hI prakArakA hai . agnAnIkA pariNaman agnAnamay aur gnAnIkA gnAnamay hai; isaliye agnAnIke krodh, mAn, vrat, tap ityAdi samasta bhAv agnAnajAtikA ullanghan na karanese agnAnamay hI hain aur gnAnIke samasta bhAv gnAnajAtikA ullanghan na karanese gnAnamay hI hain ..128-129..
ab isI arthakA kalasharUp kAvya kahate hain : —
shlokArtha : — [gnAnina ] gnAnIke [sarve bhAvA ] samasta bhAv [gnAnanirvRuttA hi ] gnAnase rachit [bhavanti ] hote hain [tu ] aur [agnAnina ] agnAnIke [sarve api te ] samasta bhAv [agnAnanirvRuttA ] agnAnase rachit [bhavanti ] hote hain .67.
ab isI arthako dRuShTAntase dRuDh karate hain : —
206