(upajAti) ekasya mUDho na tathA parasya chiti dvayordvAviti pakShapAtau . yastattvavedI chyutapakShapAt- stasyAsti nityan khalu chichchidev ..71..
(upajAti) ekasya rakto na tathA parasya chiti dvayordvAviti pakShapAtau . yastattvavedI chyutapakShapAt- stasyAsti nityan khalu chichchidev ..72..
bhAvArtha : — is granthamen pahalese hI vyavahAranayako gauN karake aur shuddhanayako mukhya karake kathan kiyA gayA hai . chaitanyake pariNAm paranimittase anek hote hain un sabako AchAryadev pahalese hI gauN kahate Aye hain aur unhonne jIvako mukhya shuddha chaitanyamAtra kahA hai . isaprakAr jIv-padArthako shuddha, nitya, abhed chaitanyamAtra sthApit karake ab kahate hain ki — jo is shuddhanayakA bhI pakShapAt (vikalpa) karegA vah bhI us shuddha svarUpake svAdako prApta nahIn karegA . ashuddhanayakI to bAt hI kyA hai ? kintu yadi koI shuddhanayakA bhI pakShapAt karegA to pakShakA rAg nahIn miTegA, isaliye vItarAgatA pragaT nahIn hogI . pakShapAtako chhoDakar chinmAtra svarUpamen lIn hone par hI samayasArako prApta kiyA jAtA hai . isaliye shuddhanayako jAnakar, usakA bhI pakShapAt chhoDakar shuddha svarUpakA anubhav karake, svarUpamen pravRuttirUp chAritra prApta karake, vItarAg dashA prApta karanI chAhiye .70.
shlokArtha : — [mUDha ] jIv mUDh (mohI) hai [ekasya ] aisA ek nayakA pakSha hai aur [na tathA ] jIv mUDh (mohI) nahIn hai [parasya ] aisA dUsare nayakA pakSha haie; [iti ] isaprakAr [chiti ] chitsvarUp jIvake sambandhamen [dvayo ] do nayonke [dvau pakShapAtau ] do pakShapAt hain . [ya tattvavedI chyutapakShapAta ] jo tattvavettA pakShapAtarahit hai [tasya ] use [nityan ] nirantar [chit ] chitsvarUp jIv [khalu chit ev asti ] chitsvarUp hI hai (arthAt use chitsvarUp jIv jaisA hai vaisA nirantar anubhavamen AtA hai) .71.