Samaysar-Hindi (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 227 of 642
PDF/HTML Page 260 of 675

 

kahAnajainashAstramAlA ]
kartA-karma adhikAr
227

yathA khalu bhagavAnkevalI shrutagnAnAvayavabhUtayorvyavahAranishchayanayapakShayo vishvasAkShitayA kevalan svarUpamev jAnAti, na tu satatamullasitasahajavimalasakalakevalagnAnatayA nityan svayamev vignAnaghanabhUtatvAt shrutagnAnabhUmikAtikrAntatayA samastanayapakShaparigrahadUrIbhUtatvAt kanchanApi nayapakShan parigRuhNAti, tathA kil ya shrutagnAnAvayavabhUtayorvyavahAranishchayanayapakShayo kShayopasham- vijRumbhitashrutagnAnAtmakavikalpapratyudgamanepi paraparigrahapratinivRuttautsukyatayA svarUpamev kevalan jAnAti, na tu kharataradRuShTigRuhItasunistuShanityoditachinmayasamayapratibaddhatayA tadAtve svayamev vignAnaghanabhUtatvAt shrutagnAnAtmakasamastAntarbahirjalparUpavikalpabhUmikAtikrAntatayA samastanay- pakShaparigrahadUrIbhUtatvAtkanchanApi nayapakShan parigRuhNAti, sa khalu nikhilavikalpebhya paratara paramAtmA gnAnAtmA pratyagjyotirAtmakhyAtirUponubhUtimAtra samayasAra

.

hotA huA (arthAt chitsvarUp AtmAkA anubhav karatA huA), [dvayo api ] donon hI [nayayo ] nayonke [bhaNitan ] kathanako [kevalan tu ] mAtra [jAnAti ] jAnatA hI hai, [tu ] parantu [nayapakShan ] nayapakShako [kinychit api ] kinchitmAtra bhI [na gRuhNAti ] grahaN nahIn karatA .

TIkA :jaise kevalI bhagavAn, vishvake sAkShIpanake kAraN, shrutagnAnake avayavabhUt vyavahAranishchayanayapakShonke svarUpako hI keval jAnate hain parantu, nirantar prakAshamAn, sahaj, vimal, sakal kevalagnAnake dvArA sadA svayam hI vignAnaghan hue honese, shrutagnAnakI bhUmikAkI atikrAntatAke dvArA (arthAt shrutagnAnakI bhUmikAko pAr kar chukaneke kAraN) samasta nayapakShake grahaNase dUr hue honese, kisI bhI nayapakShako grahaN nahIn karate, isIprakAr jo (shrutagnAnI AtmA), kShayopashamase jo utpanna hote hain aise shrutagnAnAtmak vikalpa utpanna hone par bhI parakA grahaN karaneke prati utsAh nivRutta huA honese, shrutagnAnake avayavabhUt vyavahAranishchayanayapakShonke svarUpako hI keval jAnatA hai parantu, ati tIkShNa gnAnadRuShTise grahaN kiye gaye, nirmal nitya-udit, chinmay samayase pratibaddhatAke dvArA (arthAt chaitanyamay AtmAke anubhavan dvArA) anubhavake samay svayam hI vignAnaghan huA honese, shrutagnAnAtmak samasta antarjalparUp tathA bahirjalparUp vikalponkI bhUmikAkI atikrAntatAke dvArA samasta nayapakShake grahaNase dUr hotA huA honese, kisI bhI nayapakShako grahaN nahIn karatA, vah (AtmA) vAstavamen samasta vikalponse ati par, paramAtmA, gnAnAtmA, pratyagjyoti, AtmakhyAtirUp, anubhUtimAtra samayasAr hai

.

bhAvArtha :jaise kevalI bhagavAn sadA nayapakShake svarUpake sAkShI (gnAtAdraShTA) hain usIprakAr shrutagnAnI bhI jab samasta nayapakShonse rahit hokar shuddha chaitanyamAtra bhAvakA anubhavan karatA hai tab vah nayapakShake svarUpakA gnAtA hI hai . yadi ek nayakA sarvathA pakSha grahaN kiyA jAye to mithyAtvake sAth milA huA rAg hotA hai; prayojanavash ek nayako pradhAn karake usakA grahaN