Samaysar-Hindi (English transliteration). Gatha: 143 Kalash: 91.

< Previous Page   Next Page >


Page 226 of 642
PDF/HTML Page 259 of 675

 

samayasAr
[ bhagavAnashrIkundakunda-

(rathoddhatA) indrajAlamidamevamuchchhalat puShkalochchalavikalpavIchibhi . yasya visphu raNamev tatkShaNan kRutsnamasyati tadasmi chinmaha ..91..

pakShAtikrAntasya kin svarUpamiti chet
doNha vi NayAN bhaNidan jANadi Navaran tu samayapaDibaddho .
Na du Nayapakkhan giNhadi kinchi vi NayapakkhaparihINo ..143..
dvayorapi nayayorbhaNitan jAnAti kevalan tu samayapratibaddha .
na tu nayapakShan gRuhNAti kinychidapi nayapakShaparihIna ..143..

nayapakShakakShAko (nayapakShakI bhUmiko) [vyatItya ] ullanghan karake (tattvavettA) [anta bahi ] bhItar aur bAhar [samarasaikarasasvabhAvan ] samatA-rasarUpI ek ras hI jisakA svabhAv hai aise [anubhUtimAtram ekam svan bhAvam ] anubhUtimAtra ek apane bhAvako (svarUpako) [upayAti ] prApta karatA hai .90. ab nayapakShake tyAgakI bhAvanAkA antim kAvya kahate hain :

shlokArtha :[puShkal-ut-chal-vikalpa-vIchibhi uchchhalat ] vipul, mahAn, chanychal vikalparUpI tarangonke dvArA uThate hue [idm evam kRutsnam indrajAlam ] is samasta indrajAlako [yasya visphu raNam ev ] jisakA sphu raN mAtra hI [tatkShaNan ] tatkShaN [asyati ] uDA detA hai [tat chinmaha asmi ] vah chinmAtra tejapunyja main hUn .

bhAvArtha :chaitanyakA anubhav hone par samasta nayonke vikalparUpI indrajAl usI kShaN vilayako prApta hotA hai; aisA chitprakAsh main hUn .91.

‘pakShAtikrAntakA svarUp kyA hai ?’ isake uttarasvarUp gAthA kahate hain :

nayadvayakathan jAne hi keval samayamen pratibaddha jo .
nayapakSha kuchh bhI nahin grahe, nayapakShase parihIn so ..143..

gAthArtha :[nayapakShaparihIna ] nayapakShase rahit jIv, [samayapratibaddha ] samayase pratibaddha

226