ih khalu kechinnikhilakarmapakShakShayasambhAvitAtmalAbhan mokShamabhilaShantopi, taddhetubhUtan samyagdarshanagnAnachAritrasvabhAvaparamArthabhUtagnAnabhavanamAtramaikAgyrAlakShaNan samayasArabhUtan sAmAyikan pratignAyApi, durantakarmachakrottaraNaklIbatayA paramArthabhUtagnAnabhavanamAtran sAmAyikamAtmasvabhAv- malabhamAnA, pratinivRuttasthUlatamasankleshapariNAmakarmatayA pravRuttamAnasthUlatamavishuddhapariNAmakarmANa, karmAnubhavagurulAghavapratipattimAtrasantuShTachetasa, sthUlalakShyatayA sakalan karmakANDamanunmUlayanta, svayamagnAnAdashubhakarma kevalan bandhahetumadhyAsya cha, vrataniyamashIlatapaprabhRutishubhakarma bandhahetumapya- jAnanto, mokShahetumabhyupagachchhanti
hetuko [ajAnanta ] na jAnate hue — [sansAragamanahetum api ] sansAragamanakA hetu hone par bhI — [agnAnen ] agnAnase [puNyam ] puNyako (mokShakA hetu samajhakar) [ichchhanti ] chAhate hain .
TIkA : — samasta karmake pakShakA nAsh karanese utpanna honevAlA jo AtmalAbh (nij svarUpakI prApti) us AtmalAbhasvarUp mokShako is jagatamen kitane hI jIv chAhate hue bhI, mokShake kAraNabhUt sAmAyikakI — jo (sAmAyik) samyagdarshan-gnAn-chAritrasvabhAvavAle paramArthabhUt gnAnake ❃bhavanamAtra hai, ekAgratAlakShaNayukta hai aur samayasArasvarUp hai usakI — pratignA lekar bhI, duranta karmachakrako pAr karanekI napunsakatAke (-asamarthatAke) kAraN paramArthabhUt gnAnake bhavanamAtra jo sAmAyik us sAmAyikasvarUp AtmasvabhAvako na prApta hote hue, jinake atyanta sthUl sankleshapariNAmarUp karma nivRutta hue hain aur atyanta sthUl vishuddhapariNAmarUp karma pravarta rahe hain aise ve, karmake anubhavake gurutva-laghutvakI prAptimAtrase hI santuShTa chitta hote hue bhI (svayam) sthUl lakShyavAle hokar (sankleshapariNAmako chhoDate hue bhI) samasta karmakANDako mUlase nahIn ukhADate . isaprakAr ve, svayam apane agnAnase keval ashubh karmako hI bandhakA kAraN mAnakar, vrat, niyam, shIl, tap ityAdi shubh karma bhI bandhake kAraN hone par bhI unhen bandhake kAraN na jAnate hue, mokShake kAraNarUpamen angIkAr karate hain — mokShake kAraNarUpamen unakA Ashray karate hain .
bhAvArtha : — kitane hI agnAnIjan dIkShA lete samay sAmAyikakI pratignA lete hain, parantu sUkShma aise AtmasvabhAvakI shraddhA, lakSha tathA anubhav na kar sakanese, sthUl lakShyavAle ve jIv sthUl sankleshapariNAmonko chhoDakar aise hI sthUl vishuddhapariNAmommen (shubh pariNAmommen) rAchate hain . (sankleshapariNAm tathA vishuddhapariNAm donon atyanta sthUl hain; AtmasvabhAv hI sUkShma hai .) isaprakAr ve — yadyapi vAstavikatayA sarvakarmarahit AtmasvabhAvakA anubhavan hI mokShakA kAraN hai tathApi — karmAnubhavake alpabahutvako hI bandha-mokShakA kAraN mAnakar, vrat, niyam, shIl, tap ❃bhavan = honA; pariNaman .
248