samyaktvasya mokShaheto svabhAvasya pratibandhakan kil mithyAtvan, tattu svayam karmaiv, tadudayAdev gnAnasya mithyAdRuShTitvam . gnAnasya mokShaheto svabhAvasya pratibandhakan kilAgnAnan, tattu svayam karmaiv, tadudayAdev gnAnasyAgnAnitvam . chAritrasya mokShaheto svabhAvasya pratibandhak : kil kaShAya, sa tu svayam karmaiv, tadudayAdev gnAnasyAchAritratvam . ata svayam mokShahetutirodhAyi- bhAvatvAt karma pratiShiddham . [mithyAdRuShTi ] mithyAdRuShTi hotA hai [iti gnAtavya ] aisA jAnanA chAhie . [gnAnasya pratinibaddhan ] gnAnako rok nevAlA [agnAnan ] agnAn hai aisA [jinavarai ] jinavaronne [parik thitam ] ka hA hai; [tasya udayen ] usake udayase [jIva ] jIv [agnAnI ] agnAnI [bhavati ] hotA hai [gnAtavya ] aisA jAnanA chAhie [chAritrapratinibaddha ] chAritrako rok nevAlA [ka ShAya ] ka ShAy hai aisA [jinavarai ] jinavaronne [parik thita ] ka hA hai; [tasya udayen ] usake udayase [jIva ] jIv [achAritra ] achAritravAn [bhavati ] hotA hai [gnAtavya ] aisA jAnanA chAhie
TIkA : — samyaktva jo ki mokShakA kAraNarUp svabhAv hai use rokanevAlA mithyAtva hai; vah (mithyAtva) to svayam karma hI hai, usake udayase hI gnAnake mithyAdRuShTipanA hotA hai . gnAn jo ki mokShakA kAraNarUp svabhAv hai use rokanevAlA agnAn hai; vah to svayam karma hI hai, usake udayase hI gnAnake agnAnIpanA hotA hai . chAritra jo ki mokShakA kAraNarUp svabhAv hai use rokanevAlI kaShAy hai; vah to svayam karma hI hai, usake udayase hI gnAnake achAritrapanA hotA hai . isaliye, svayam mokShake kAraNakA tirodhAyibhAvasvarUp honese karmakA niShedh kiyA gayA hai .
bhAvArtha : — samyagdarshan, gnAn aur chAritra mokShake kAraNarUp bhAv hain unase viparIt mithyAtvAdi bhAv hain; karma mithyAtvAdi bhAv-svarUp hai . isaprakAr karma mokShake kAraNabhUt bhAvonse viparIt bhAvasvarUp hai .
pahale tIn gAthAommen kahA thA ki karma mokShake kAraNarUp bhAvonkA — samyaktvAdik kA ghAtak hai . bAdakI ek gAthAmen yah kahA hai ki karma svayam hI bandhasvarUp hai . aur in antim tIn gAthAommen kahA hai ki karma mokShake kAraNarUp bhAvonse virodhI bhAvasvarUp hai — mithyAtvAdisvarUp hai . isaprakAr yah batAyA hai ki karma mokShake kAraNakA ghAtak hai, bandhasvarUp hai aur bandhake kAraNasvarUp hai isaliye niShiddha hai .
ashubh karma to mokShakA kAraN hai hI nahIn, pratyut bAdhak hI hai, isaliye niShiddha hI hai; parantu shubh karma bhI karmasAmAnyamen A jAtA hai, isaliye vah bhI bAdhak hI hai ata niShiddha hI hai aisA samajhanA chAhie ..161 se 163..
256