Samaysar-Hindi (English transliteration). Gatha: 171.

< Previous Page   Next Page >


Page 270 of 642
PDF/HTML Page 303 of 675

 

samayasAr
[ bhagavAnashrIkundakunda-

jamhA du jahaNNAdo NANaguNAdo puNo vi pariNamadi .

aNNattan NANaguNo teN du so bandhago bhaNido ..171..
yasmAttu jaghanyAt gnAnaguNAt punarapi pariNamate .
anyatvan gnAnaguNa ten tu sa bandhako bhaNita ..171..

gnAnaguNasya hi yAvajjaghanyo bhAva tAvat tasyAntarmuhUrtavipariNAmitvAt puna punaranya- tayAsti pariNAma . sa tu, yathAkhyAtachAritrAvasthAyA adhastAdavashyambhAvirAgasadbhAvAt, bandhaheturev syAt .

evan sati kathan gnAnI nirAsrav iti chet

jo gnAnaguNakI jaghanatAmen, vartatA guN gnAnakA .
phi ra phi ra praNamatA anyarUp ju, usahise bandhak kahA ..171..

gAthArtha :[yasmAt tu ] kyonki [gnAnaguNa ] gnAnaguN, [jaghanyAt gnAnaguNAt ] jaghanya gnAnaguNake kAraN [punarapi ] phi rase bhI [anyatvan ] anyarUpase [pariNamate ] pariNaman karatA hai, [ten tu ] isaliye [sa ] vah (gnAnaguN) [bandhak : ] ka rmonkA bandhak [bhaNita ] ka hA gayA hai .

TIkA :jab tak gnAnaguNakA jaghanya bhAv hai (kShAyopashamik bhAv hai) tab tak vah (gnAnaguN) antarmuhUrtamen vipariNAmako prApta hotA hai, isaliye puna puna usakA anyarUp pariNaman hotA hai . vah (gnAnaguNakA jaghanya bhAvase pariNaman), yathAkhyAtachAritra-avasthAke nIche avashyambhAvI rAgakA sadbhAv honese, bandhakA kAraN hI hai .

bhAvArtha :kShAyopashamikagnAn ek gney par antarmuhUrta hI ThaharatA hai, phi ra vah avashya hI anya gneyako avalambatA hai; svarUpamen bhI vah antarmuhUrta hI Tik sakatA hai, phi ra vah vipariNAmako prApta hotA hai . isaliye aisA anumAn bhI ho sakatA hai ki samyagdRuShTi AtmA savikalpa dashAmen ho yA nirvikalpa anubhavadashAmen house yathAkhyAtachAritra-avasthA honeke pUrva avashya hI rAgabhAvakA sadbhAv hotA hai; aur rAg honese bandha bhI hotA hai . isaliye gnAnaguNake jaghanya bhAvako bandhakA hetu kahA gayA hai ..171..

ab puna prashna hotA hai kiyadi aisA hai (arthAt gnAnaguNakA jaghanya bhAv bandhakA kAraN hai) to phi ra gnAnI nirAsrav kaise hai ? usake uttarasvarUp gAthA kahate hain :

270