Samaysar-Hindi (English transliteration). Kalash: 121.

< Previous Page   Next Page >


Page 280 of 642
PDF/HTML Page 313 of 675

 

samayasAr
[ bhagavAnashrIkundakunda-
(vasantatilakA)
prachyutya shuddhanayata punarev ye tu
rAgAdiyogamupayAnti vimuktabodhA
.
te karmabandhamih bibhrati pUrvabaddha-
dravyAsravai kRutavichitravikalpajAlam
..121..

ab yah kahate hain ki jo shuddhanayase chyut hote hain ve karma bAndhate hain :

shlokArtha :[ih ] jagatmen [ye ] jo [shuddhanayata prachyutya ] shuddhanayase chyut hokar [puna ev tu ] puna [rAgAdiyogam ] rAgAdike sambandhako [upayAnti ] prApta hote hain [te ] aise jIv, [vimuktabodhA ] jinhonne gnAnako chhoDA hai aise hote hue, [pUrvabaddhadravyAsravai ] pUrvabaddha dravyAsravonke dvArA [ka rmabandham ] ka rmabandhako [vibhrati ] dhAraN ka rate hain (ka rmonko bAndhate hain)[kRut-vichitra-vik lpa-jAlam ] jo ki ka rmabandha anek prakArake vikalpa jAlako karatA hai (arthAt jo ka rmabandha anek prakArakA hai) .

bhAvArtha :shuddhanayase chyut honA arthAt ‘main shuddha hUn’ aise pariNamanase chhUTakar ashuddharUp pariNamit honA arthAt mithyAdRuShTi ho jAnA . aisA hone par, jIvake mithyAtva sambandhI rAgAdik utpanna hote hain, jisase dravyAsrav karmabandhake kAraN hote hain aur isaliye anek prakArake karma bandhate hain . isaprakAr yahAn shuddhanayase chyut honekA artha shuddhatAkI pratItise (samyaktvase) chyut honA samajhanA chAhie . yahAn upayogakI apekShA gauN hai, shuddhanayase chyut honA arthAt shuddha upayogase chyut honA aisA artha yahAn mukhya nahIn hai; kyonki shuddhopayogarUp rahanekA samay alpa rahatA hai, isaliye mAtra alpa kAl shuddhopayogarUp rahakar aur phi ra usase chhUTakar gnAn anya gneyommen upayukta ho to bhI mithyAtvake binA jo rAgakA ansh hai vah abhiprAyapUrvak nahIn hai, isaliye gnAnIke mAtra alpa bandha hotA hai aur alpa bandha sansArakA kAraN nahIn hai . isaliye yahAn upayogakI apekShA mukhya nahIn hai .

ab yadi upayogakI apekShA lI jAye to isaprakAr artha ghaTit hotA hai :yadi jIv shuddhasvarUpake nirvikalpa anubhavase chhUTe, parantu samyaktvase na chhUTe to use chAritramohake rAgase kuchh bandha hotA hai . yadyapi vah bandha agnAnake pakShamen nahIn hai tathApi vah bandha to hai hI . isaliye use miTAneke liye samyadRuShTi gnAniko shuddhanayase na chhUTanekA arthAt shuddhopayogamen lIn rahanekA upadesh hai . kevalagnAn hone par sAkShAt shuddhanay hotA hai .121.

280