evan sammaddiTThI appANan muNadi jANagasahAvan . udayan kammavivAgan cha muyadi tachchan viyANanto ..200..
evan samyagdRuShTi sAmAnyen visheSheN cha parasvabhAvebhyo bhAvebhya sarvebhyopi vivichya TankotkIrNaikagnAyakabhAvasvabhAvamAtmanastattvan vijAnAti . tathA tattvan vijAnanshcha svaparabhAvo- pAdAnApohananiShpAdyan svasya vastutvan prathayan karmodayavipAkaprabhavAn bhAvAn sarvAnapi munychati . tatoyan niyamAt gnAnavairAgyasampanno bhavati .
gAthArtha : — [evan ] isaprakAr [samyagdRuShTi ] samyagdRuShTi [AtmAnan ] AtmAko (apaneko) [gnAyakasvabhAvam ] gnAyakasvabhAv [jAnAti ] jAnatA hai [cha ] aur [tattvan ] tattvako arthAt yathArtha svarUpako [vijAnan ] jAnatA huA [karmavipAkan ] karmake vipAkarUp [udayan ] udayako [munychati ] chhoDatA hai .
TIkA : — isaprakAr samyagdRuShTi sAmAnyatayA aur visheShatayA parabhAvasvarUp sarva bhAvonse vivek (bhedagnAn, bhinnatA) karake, TankotkIrNa ek gnAyakabhAv jisakA svabhAv hai aisA jo AtmAkA tattva usako (bhalIbhAnti) jAnatA hai; aur isaprakAr tattvako jAnatA huA, svabhAvake grahaN aur parabhAvake tyAgase niShpanna hone yogya apane vastutvako vistarit ( – prasiddha) karatA huA, karmodayake vipAkase utpanna hue samasta bhAvonko chhoDatA hai . isaliye vah (samyagdRuShTi) niyamase gnAnavairAgyasampanna hotA hai (yah siddha huA) .
bhAvArtha : — jab apaneko to gnAyakabhAvarUp sukhamay jAne aur karmodayase utpanna hue bhAvonko AkulatArUp dukhamay jAne tab gnAnarUp rahanA tathA parabhAvonse virAgatA — yah donon avashya hI hote hain . yah bAt pragaT anubhavagochar hai . yahI (gnAnavairAgya hI) samyagdRuShTikA chihna hai ..200..
312