yato hi sakalenApi karmaNA karmaNi gnAnasyAprakAshanAt gnAnasyAnupalambha, kevalen gnAnenaiv gnAn ev gnAnasya prakAshanAt gnAnasyopalambha, tato bahavopi bahunApi karmaNA gnAnashUnyA nedamupalabhante, idamanupalabhamAnAshcha karmabhirna muchyante . tata karmamokShArthinA kevalagnAnAvaShTambhen niyatamevedamekan padamupalambhanIyam .
sahajabodhakalAsulabhan kil .
kalayitun yatatAn satatan jagat ..143..
chAhatA ho to [niyatam etat ] niyat aise isako (gnAnako) [gRuhAN ] grahaN kar .
TIkA : — karmamen (karmakANDamen) gnAnakA prakAshit honA nahIn hotA, isaliye samasta karmase gnAnakI prApti nahIn hotI; gnAnamen hI gnAnakA prakAshan hotA hai, isaliye keval (ek) gnAnase hI gnAnakI prApti hotI hai . isaliye gnAnashUnya bahutase jIv, bahutase (anek prakArake) karma karane par bhI is gnAnapadako prApta nahIn kar pAte aur is padako prApta na karate hue ve karmonse mukta nahIn hote; isaliye karmase mukta honeke ichchhukako mAtra (ek) gnAnake Alambanase, niyat aisA yah ek pad prApta karanA chAhiye .
bhAvArtha : — gnAnase hI mokSha hotA hai, karmase nahIn; isaliye mokShArthIko gnAnakA hI dhyAn karanA aisA upadesh hai ..205..
ab isI arthakA kalasharUp kAvya kahate hain : —
shlokArtha : — [idan padam ] yah (gnAnasvarUp) pad [nanu karmadurAsadan ] ka rmase vAstavamen hai; [tata ] isaliye [nij-bodh-kalA-balAt ] nijagnAnakI kalAke balase [idan kalayitun ] is padakA 2abhyAs karaneke liye [jagat satatan yatatAn ] jagat satat prayatna karo .
bhAvArtha : — samasta karmako chhuDAkar gnAnakalAke bal dvArA hI gnAnakA abhyAs karanekA
324
1durAsad hai aur [sahaj-bodh-kalA-sulabhan kil ] sahaj gnAnakI kalAke dvArA vAstavamen sulabh
1durAsad=duShprApya; na jItA jA sake aisA .
2yahAn ‘abhyAs karaneke liye’ aise arthake badalemen ‘anubhav karaneke liye’, ‘prApta karaneke liye’ aisA
artha bhI hotA hai .