evamev chAdharmapadaparivartanen rAgadveShakrodhamAnamAyAlobhakarmanokarmamanovachanakAyashrotrachakShu- rghrANarasanasparshanasUtrANi ShoDash vyAkhyeyAni . anayA dishAnyAnyapyUhyAni . apariggaho aNichchho bhaNido NANI ya Nechchhade asaNan .
ichchhA parigraha . tasya parigraho nAsti yasyechchhA nAsti . ichchhA tvagnAnamayo bhAva, agnAnamayo bhAvastu gnAnino nAsti, gnAnino gnAnamay ev bhAvosti . tato gnAnI agnAnamayasya bhAvasya ichchhAyA abhAvAdashanan nechchhati . ten gnAninoshanaparigraho nAsti . gnAnamayasyaikasya gnAyakabhAvasya bhAvAdashanasya kevalan gnAyak evAyan syAt .
isIprakAr gAthAmen ‘adharma’ shabda badalakar usake sthAn par rAg, dveSh, krodh, mAn, mAyA, lobh, karma, nokarma, man, vachan, kAy, shrotra, chakShu, ghrAN, rasan aur sparshan — yah solah shabda rakhakar, solah gAthAsUtra vyAkhyAnarUp karanA aur is upadeshase dUsare bhI vichAr karanA chAhie ..211..
ab, yah kahate hain ki gnAnIke AhArakA bhI parigrah nahIn hai : —
gAthArtha : — [anichchha ] anichchhakako [aparigraha ] aparigrahI [bhaNita ] kahA hai [cha ] aur [gnAnI ] gnAnI [ashanam ] bhojanako [na ichchhati ] nahIn chAhatA, [ten ] isaliye [sa ] vah [ashanasya ] bhojanakA [aparigraha tu ] parigrahI nahIn hai, (kintu) [gnAyaka ] (bhojanakA) gnAyak hI [bhavati ] hai .
TIkA : — ichchhA parigrah hai . usako parigrah nahIn hai — jisako ichchhA nahIn hai . ichchhA to agnAnamay bhAv hai aur agnAnamay bhAv gnAnIke nahIn hotA, gnAnIke gnAnamay hI bhAv hotA hai; isaliye agnAnamay bhAv jo ichchhA usake abhAvake kAraN gnAnI bhojanako nahIn chAhatA; isaliye gnAnIke bhojanakA parigrah nahIn hai . gnAnamay ek gnAyakabhAvake sadbhAvake kAraN yah (gnAnI) bhojanakA keval gnAyak hI hai .
332