rgnAnan satsvayamev tatkil tatastrAtan kimasyAparai .
nishshank : satatan svayam sa sahajan gnAnan sadA vindati ..157..
chchhakta : kopi para praveShTumakRutan gnAnan svarUpan cha nu .
nishshank : satatan svayam sa sahajan gnAnan sadA vindati ..158..
shlokArtha : — [yat sat tat nAshan na upaiti iti vastusthiti niyatan vyaktA ] jo sat hai vah naShTa nahIn hotA aisI vastusthiti niyamarUpase pragaT hai . [tat gnAnan kil svayamev sat ] yah gnAn bhI svayamev sat (satsvarUp vastu) hai (isaliye nAshako prApta nahIn hotA), [tata aparai asya trAtan kin ] isaliye parake dvArA usakA rakShaN kaisA ? [ata asya kinchan atrANan na bhavet ] isaprakAr (gnAn nijase hI rakShit hai, isaliye) usakA kinychitmAtra bhI arakShaN nahIn ho sakatA [gnAnina tad-bhI kuta ] isaliye (aisA jAnanevAle) gnAnIko arakShAkA bhay ka hAnse ho sakatA ? [sa svayam satatan nishshanka sahajan gnAnan sadA vindati ] vah to svayam nirantar nishank vartatA huA sahaj gnAnakA sadA anubhav karatA hai
bhAvArtha : — sattAsvarUp vastukA kabhI nAsh nahIn hotA . gnAn bhI svayam sattAsvarUp vastu hai; isalie vah aisA nahIn hai ki jisakI dUsaronke dvArA rakShA kI jAye to rahe, anyathA naShTa ho jAye . gnAnI aisA jAnatA hai, isaliye use arakShAkA bhay nahIn hotA; vah to nishank vartatA huA svayam apane svAbhAvik gnAnakA sadA anubhav karatA hai .157.
ab aguptibhayakA kAvya kahate hain : —
shlokArtha : — [kil svan rUpan vastuna paramA gupti asti ] vAstavamen vastukA sva-rUp hI (nij rUp hI) vastukI param ‘gupti’ hai, [yat svarUpe ka api para praveShTum na shakta : ] kyonki svarUpamen koI dUsarA pravesh nahIn kar sakatA; [cha ] aur [akRutan gnAnan nu svarUpan ] akRu ta gnAn ( – jo kisIke dvArA nahIn kiyA gayA hai aisA svAbhAvik gnAn – ) puruShakA arthAt AtmAkA svarUp hai; (isaliye gnAn AtmAkI param gupti hai .) [ata asya na kAchan agupti bhavet ]