Samaysar-Hindi (English transliteration). Gatha: 242-243 Kalash: 164.

< Previous Page   Next Page >


Page 373 of 642
PDF/HTML Page 406 of 675

 

kahAnajainashAstramAlA ]
bandha adhikAr
373
(pRithvI)
na karmabahulan jaganna chalanAtmakan karma vA
na naikakaraNAni vA na chidachidvadho bandhakRut
.
yadaikyamupayogabhU samupayAti rAgAdibhi
sa ev kil kevalan bhavati bandhaheturnRuNAm
..164..
jah puN so chev Naro Nehe savvamhi avaNide sante .
reNubahulammi ThANe karedi satthehin vAyAman ..242..
chhindadi bhindadi ya tahA tAlItalakayalivansapinDIo .
sachchittAchittANan karedi davvANamuvaghAdan ..243..
ab is arthakA kalasharUp kAvya kahate hain :

shlokArtha :[bandhakRut ] ka rmabandhako ka ranevAlA kAraN, [na karmabahulan jagat ] na to bahut ka rmayogya pudgalonse bharA huA lok hai, [na chalanAtmakan karma vA ] na chalanasvarUp ka rma (arthAt kAy-vachan-manakI kriyArUp yog) hai, [na naikakaraNAni ] na anek prakArake ka raN hain [vA na chid-achid-vadha ] aur na chetan-achetanakA ghAt hai . kintu [upayogabhU rAgAdibhi yad- aikyam samupayAti ] ‘upayogabhU’ arthAt AtmA rAgAdik ke sAth jo aikyako prApta hotA hai [sa ev kevalan ] vahI ek (mAtra rAgAdik ke sAth ek tva prApta karanA vahI) [kil ] vAstavamen [nRuNAm bandhahetu bhavati ] puruShonke bandhakA kAraN hai .

bhAvArtha :yahAn nishchayanayase ekamAtra rAgAdikako hI bandhakA kAraN kahA hai .164.

samyagdRuShTi upayogamen rAgAdik nahIn karatA, upayogakA aur rAgAdikA bhed jAnakar rAgAdik kA svAmI nahIn hotA, isalie use pUrvokta cheShTAse bandha nahIn hotAyah kahate hain :

jis rIt phi ra vah hI puruSh, us tel sabako dUr kar .
vyAyAm karatA shastrase, bahu rajabhare sthAnak Thahar ..242..
aru tAD, kadalI, bAns, Adik, chhinnabhinna bahU kare .
upaghAt Ap sachitta avaru, achitta dravyonkA kare ..243..