Samaysar-Hindi (English transliteration). Gatha: 281 Kalash: 177.

< Previous Page   Next Page >


Page 415 of 642
PDF/HTML Page 448 of 675

 

kahAnajainashAstramAlA ]
bandha adhikAr
415
(anuShTubh)
iti vastusvabhAvan svan nAgnAnI vetti ten sa .
rAgAdInAtmana kuryAdato bhavati kAraka ..177..

rAgamhi ya dosamhi ya kasAyakammesu chev je bhAvA . tehin du pariNamanto rAgAdI bandhadi puNo vi ..281..

rAge cha dveShe cha kaShAyakarmasu chaiv ye bhAvA .
taistu pariNamamAno rAgAdIn badhnAti punarapi ..281..

yathoktan vastusvabhAvamajAnanstvagnAnI shuddhasvabhAvAdAsansAran prachyut ev, tata karma- vipAkaprabhavai rAgadveShamohAdibhAvai pariNamamAnognAnI rAgadveShamohAdibhAvAnAn kartA bhavan badhyat eveti pratiniyama . hotA, jo uday Ate hain unakA gnAtA hI hotA hai ..280..

‘agnAnI aise vastusvabhAvako nahIn jAnatA, isaliye vah rAgAdi bhAvonkA kartA hotA hai’ is arthakA, AgAmI gAthAkA sUchak shlok kahate hain :

shlokArtha :[iti svan vastusvabhAvan agnAnI na vetti ] agnAnI apane aise vastusvabhAvako nahIn jAnatA, [ten sa rAgAdIn Atmana kuryAt ] isaliye vah rAgAdiko (rAgAdibhAvonko) apanA karatA hai, [ata kAraka bhavati ] ata vah unakA ka rtA hotA hai .177.

ab isI arthakI gAthA kahate hain :

par rAg-dveSh-kaShAyakarmanimitta hoven bhAv jo .
un-rUp jo jIv pariName phi ra bAndhatA rAgAdiko ..281..

gAthArtha :[rAge cha dveShe cha kaShAyakarmasu cha ev ] rAg, dveSh aur ka ShAyak rmon hone par (arthAt unake uday hone par) [ye bhAvA ] jo bhAv hote hain, [tai tu ] un rUp [pariNamamAna ] pariNamit hotA huA agnAnI [rAgAdIn ] rAgAdiko [puna api ] puna puna [badhnAti ] bAndhatA hai .

TIkA :yathokta vastusvabhAvako na jAnatA huA agnAnI anAdi sansArase lekar (apane) shuddhasvabhAvase chyut hI hai, isaliye karmodayase utpanna rAgadveShamohAdi bhAvonrUp pariNamatA huA agnAnI rAgadveShamohAdi bhAvonkA kartA hotA huA (karmonse) baddha hotA hI haiaisA niyam hai .