Na ya rAgadosamohan kuvvadi NANI kasAyabhAvan vA .
yathoktan vastusvabhAvan jAnan gnAnI shuddhasvabhAvAdev na prachyavate, tato rAgadveShamohAdi- bhAvai svayam na pariNamate, na pareNApi pariNamyate, tataShTankotkIrNaikagnAyakabhAvo gnAnI rAgadveShamohAdibhAvAnAmakartaiveti pratiniyama .
shlokArtha : — [iti svan vastusvabhAvan gnAnI jAnAti ] gnAnI aise apane vastusvabhAvako jAnatA hai, [ten sa rAgAdIn Atmana na kuryAt ] isaliye vah rAgAdiko nijarUp nahIn karatA, [ata kAraka na bhavati ] ata vah (rAgAdikA) ka rtA nahIn hai .176.
ab, isIprakAr gAthA dvArA kahate hain : —
gAthArtha : — [gnAnI ] gnAnI [rAgadveShamohan ] rAg-dveSh-mohako [vA kaShAyabhAvan ] athavA ka ShAyabhAvako [svayam ] apane Ap [Atmana ] apanemen [na cha karoti ] nahIn karatA, [ten ] isaliye [sa ] vah, [teShAn bhAvAnAm ] un bhAvonkA [kAraka na ] kArak arthAt ka rtA nahIn hai .
TIkA : — yathokta (arthAt jaisA kahA vaise) vastusvabhAvako jAnatA huA gnAnI (apane) shuddhasvabhAvase hI chyut nahIn hotA, isaliye vah rAg-dveSh-moh Adi bhAvonrUp svata pariNamit nahIn hotA aur dUsareke dvArA bhI pariNamit nahIn kiyA jAtA, isaliye TankotkIrNa ek gnAyakabhAvasvarUp gnAnI rAg-dveSh-moh Adi bhAvonkA akartA hI hai — aisA niyam hai .
bhAvArtha : — AtmA jab gnAnI huA tab usane vastukA aisA svabhAv jAnA ki ‘AtmA svayam to shuddha hI hai — dravyadRuShTise apariNamanasvarUp hai, paryAyadRuShTise paradravyake nimittase rAgAdirUp pariNamit hotA hai’; isaliye ab gnAnI svayam un bhAvonkA kartA nahIn
414