Samaysar-Hindi (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 431 of 642
PDF/HTML Page 464 of 675

 

kahAnajainashAstramAlA ]
mokSha adhikAr
431

bandhasya tu AtmadravyAsAdhAraNA rAgAdaya svalakShaNam . na cha rAgAday AtmadravyasAdhAraNatAn bibhrANA pratibhAsante, nityamev chaitanyachamatkArAdatiriktatven pratibhAsamAnatvAt . na cha yAvadev samastasvaparyAyavyApi chaitanyan pratibhAti tAvanta ev rAgAdaya pratibhAnti, rAgAdInantareNApi chaitanyasyAtmalAbhasambhAvanAt . yattu rAgAdInAn chaitanyen sahaivotplavanan tachchetyachetakabhAvapratyAsatterev, naikadravyatvAt; chetyamAnastu rAgAdirAtmana, pradIpyamAno ghaTAdi pradIpasya pradIpakatAmiv, chetakatAmev prathayet, na punA rAgAditAm . evamapi tayoratyantapratyAsattyA bhedasambhAvanA- bhAvAdanAdirastyekatvavyAmoha, sa tu pragnayaiv chhidyat ev .

(ab bandhake svalakShaNake sambandhamen kahate hain :) bandhakA svalakShaN to Atmadravyase asAdhAraN aise rAgAdik hain . yah rAgAdik Atmadravyake sAth sAdhAraNatA dhAraN karate hue pratibhAsit nahIn hote, kyonki ve sadA chaitanyachamatkArase bhinnarUp pratibhAsit hote hain . aur jitanA, chaitanya AtmAkI samasta paryAyommen vyApta hotA huA pratibhAsit hotA hai, utane hI, rAgAdik pratibhAsit nahIn hote, kyonki rAgAdike binA bhI chaitanyakA AtmalAbh sambhav hai (arthAt jahAn rAgAdi na hon vahAn bhI chaitanya hotA hai) . aur jo, rAgAdikI chaitanyake sAth hI utpatti hotI hai vah chaityachetakabhAv (-gneyagnAyakabhAv)kI ati nikaTatAke kAraN hI hai, ekadravyatvake kAraN nahIn; jaise (dIpakake dvArA) prakAshit kiye jAnevAle ghaTAdik (padArtha) dIpakake prakAshakatvako hI prasiddha karate hainghaTAditvako nahIn, isaprakAr (AtmAke dvArA) chetit honevAle rAgAdik (arthAt gnAnamen gneyarUpase gnAt honevAle rAgAdik bhAv) AtmAke chetakatvako hI prasiddha karate hainrAgAdikatvako nahIn .

aisA hone par bhI un donon (-AtmA aur bandha)kI atyanta nikaTatAke kAraN bhedasambhAvanAkA abhAv honese arthAt bhed dikhAI na denese (agnAnIko) anAdikAlase ekatvakA vyAmoh (bhram) hai; vah vyAmoh pragnA dvArA hI avashya chhedA jAtA hai .

bhAvArtha :AtmA aur bandha dononko lakShaNabhedase pahachAn kar buddhirUp chhenIse chhedakar bhinna-bhinna karanA chAhie .

AtmA to amUrtik hai aur bandha sUkShma pudgalaparamANuonkA skandha hai, isaliye chhadmasthake gnAnamen donon bhinna pratIt nahIn hote, mAtra ek skandha hI dikhAI detA hai; (arthAt donon ek piNDarUp dikhAI dete hain ) isaliye anAdi agnAn hai . shrI guruonkA upadesh prApta karake unake lakShaN bhinna-bhinna anubhav karake jAnanA chAhie ki chaitanyamAtra to AtmAkA lakShaN hai aur rAgAdik bandhakA lakShaN hai, tathApi mAtra gneyagnAyakabhAvakI ati nikaTatAse ve ek jaise hI