spRushati niraparAdho bandhanan naiv jAtu .
bhavati niraparAdha sAdhu shuddhAtmasevI ..187..
nanu kimanen shuddhAtmopAsanaprayAsen ? yata pratikramaNAdinaiv niraparAdho bhavatyAtmA; sAparAdhasyApratikramaNAdestadanapohakatven viShakumbhatve sati pratikramaNA- jisakA lakShaN hai aisI ArAdhanA pUrvak sadA hI vartatA hai isaliye, ArAdhak hI hai .
bhAvArtha : — sansiddhi, rAdh, siddhi, sAdhit aur ArAdhit — in shabdonkA ek hI artha hai . yahAn shuddha AtmAkI siddhi athavA sAdhanakA nAm ‘rAdh’ hai . jinake vah rAdh nahIn hai vah AtmA sAparAdh hai aur jisake vah rAdh hai vah AtmA niraparAdh hai . jo sAparAdh hai use bandhakI shankA hotI hai, isaliye vah svayam ashuddha honese anArAdhak hai; aur jo niraparAdh hai vah nishank hotA huA apane upayogamen lIn hotA hai, isaliye use bandhakI shankA nahIn hotI, isaliye ‘jo shuddha AtmA hai vahI main hUn’ aise nishchayapUrvak vartatA huA samyagdarshan, gnAn, chAritra aur tapake ek bhAvarUp nishchay ArAdhanAkA ArAdhak hI hai ..304-305..
ab isI arthakA kalasharUp kAvya kahate hain : —
shlokArtha : — [sAparAdha ] sAparAdh AtmA [anavaratam ] nirantar [anantai ] anant pudgalaparamANurUp ka rmonse [badhyate ] bandhatA hai; [niraparAdha ] niraparAdh AtmA [bandhanam ] bandhanako [jAtu ] ka dApi [spRushati na ev ] sparsha nahIn karatA . [ayam ] jo sAparAdh AtmA hai vah to [niyatam ] niyamase [svam ashuddhan bhajan ] apaneko ashuddha sevan karatA huA [sAparAdha ] sAparAdh hai; [niraparAdha ] niraparAdh AtmA to [sAdhu ] bhalIbhAnti [shuddhAtmasevI bhavati ] shuddha AtmAkA sevan karanevAlA hotA hai .187.
(yahAn vyavahAranayAvalambI arthAt vyavahAranayako avalamban karanevAlA tarka karatA hai ki : — ) ‘‘shuddha AtmAkI upAsanAkA yah prayAs karanekA kyA kAm hai ? kyonki pratikramaN Adise hI AtmA niraparAdh hotA hai; kyonki sAparAdhake, jo apratikramaN Adi hain ve, aparAdhako dUr karanevAle na honese, viShakumbha hain, isaliye jo pratikramaNAdi hain ve,
446