yo hi nAm svatasiddhatvenAnAdirananto nityodyoto vishadajyotirgnAyak eko bhAva sa sansArAvasthAyAmanAdibandhaparyAyanirUpaNayA kShIrodakavatkarmapudgalai samamekatvepi dravyasvabhAv- nirUpaNayA durantakaShAyachakrodayavaichitryavashen pravartamAnAnAn puNyapApanirvartakAnAmupAttavaishvarUpyANAn shubhAshubhabhAvAnAn svabhAvenApariNamanAtpramattopramattashcha na bhavati . eSh evAsheShadravyAntarabhAvebhyo bhinnatvenopAsyamAna shuddha ityabhilapyate . na chAsya gneyaniShThatven gnAyakatvaprasiddhe
ab yahAn yah prashna uThatA hai ki aisA shuddha AtmA kaun hai ki jisakA svarUp jAnanA chAhie ? isake uttarasvarUp gAthAsUtra kahate hain : —
gAthArtha : — [ya tu ] jo [gnAyaka bhAva ] gnAyak bhAv hai vah [apramatta api ] apramatta bhI [na bhavati ] nahIn aur [na pramatta ] pramatta bhI nahIn hai, — [evan ] isaprakAr [shuddhan ] ise shuddha [bhaNanti ] kahate hain; [cha ya ] aur jo [gnAta ] gnAyakarUpase gnAt huA [sa tu ] vah to [sa ev ] vahI hai, anya koI nahIn .
TIkA : — jo svayam apanese hI siddha honese (kisIse utpanna huA na honese) anAdi sattArUp hai, kabhI vinAshako prApta na honese ananta hai, nitya-udyotarUp honese kShaNik nahIn hai aur spaShTa prakAshamAn jyoti hai aisA jo gnAyak ek ‘bhAv’ hai vah sansArakI avasthAmen anAdi bandhaparyAyakI nirUpaNAse (apekShAse) kShIr-nIrakI bhAnti karmapudgalonke sAth ekarUp hone par bhI dravyake svabhAvakI apekShAse dekhA jAy to duranta kaShAyachakrake udayakI ( – kaShAyasamUhake apAr udayonkI) vichitratAke vashase pravartamAn jo puNya-pApako utpanna karanevAle samasta anekarUp shubhAshubhabhAv unake svabhAvarUp pariNamit nahIn hotA (gnAyakabhAvase jaDabhAvarUp nahIn hotA) isaliye pramatta bhI nahIn hai aur apramatta bhI nahIn hai; vahI samasta anya dravyonke bhAvonse bhinnarUpase upAsit hotA huA ‘shuddha kahalAtA hai .