pralInan chApalamunmUlitamAlambanam .
mAsampUrNavignAnaghanopalabdhe ..188..
bhAvArtha : — vyavahAranayAvalambIne kahA thA ki — ‘‘lage huye doShonkA pratikramaNAdi karanese hI AtmA shuddha hotA hai, tab phi ra pahalese hI shuddhAtmAke AlambanakA khed karanekA kyA prayojan hai ? shuddha honeke bAd usakA Alamban hogA; pahalese hI AlambanakA khed niShphal hai .’’ use AchArya samajhAte hain ki — jo dravyapratikramaNAdi hain ve doShonke miTAnevAle hain, tathApi shuddha AtmAkA svarUp jo ki pratikramaNAdise rahit hai usake avalambanake binA to dravyapratikramaNAdik doShasvarUp hI hain, ve doShonke miTAnemen samartha nahIn hain; kyonki nishchayakI apekShAse yukta hI vyavahAranay mokShamArgamen hai, keval vyavahArakA hI pakSha mokShamArgamen nahIn hai, bandhakA hI mArga hai . isaliye yah kahA hai ki — agnAnIke jo apratikramaNAdik hain so to viShakumbha hai hI, usakA to kahanA hI kyA hai ? kintu vyavahArachAritramen to pratikramaNAdik kahe hain ve bhI nishchayanayase viShakumbha hI hain, kyonki AtmA to pratikramaNAdise rahit, shuddha, apratikramaNAdisvarUp hI hai ..306-307..
ab is kathanakA kalasharUp kAvya kahate hain : —
shlokArtha : — [ata ] is ka thanase, [sukh-AsInatAn gatA ] sukhAsIn (sukhase baiThe hue) [pramAdina ] pramAdI jIvonko [hatA ] hat ka hA hai (arthAt unhen mokShakA sarvathA anadhikArI ka hA hai), [chApalam pralInam ] chApalyakA ( – avichArit kAryakA) pralay kiyA hai (arthAt AtmabhAnase rahit kriyAonko mokShake kAraNamen nahIn mAnA), [Alambanam unmUlitam ] Alambanako ukhAD phen kA hai (arthAt samyagdRuShTike dravyapratikra maN ityAdiko bhI nishchayase bandhakA kAraN mAnakar hey ka hA hai), [AsampUrNa-vignAn-ghan-upalabdhe ] jab tak sampUrNa vignAnaghan AtmAkI prApti na ho tab tak [Atmani ev chittam AlAnitan cha ] (shuddha) AtmArUp stambhase hI chittako bAndh rakhA hai ( – arthAt vyavahArake Alambanase anek pravRuttiyommen chitta bhramaN karatA thA, use shuddha chaitanyamAtra AtmAmen hI lagAneko ka hA hai, kyonki vahI mokShakA kAraN hai) .188.
450