munchati; tathA kilAbhavya prakRitisvabhAvan svayamev na munchati, prakRitisvabhAvamochan- samarthadravyashrutagnAnAchcha na munchati, nityamev bhAvashrutagnAnalakShaNashuddhAtmagnAnAbhAvenAgnAnitvAt . ato niyamyategnAnI prakRitisvabhAve sthitatvAdvedak ev .
chhuDAnemen samartha aise mishrIsahit dugdhapAnase bhI nahIn chhoDatA, isIprakAr vAstavamen abhavya jIv prakRitisvabhAvako apane Ap nahIn chhoDatA aur prakRitisvabhAvako chhuDAnemen samartha aise dravyashrutake gnAnase bhI nahIn chhoDatA; kyonki use sadA hI, bhAvashrutagnAnasvarUp shuddhAtmagnAnake (-shuddha AtmAke gnAnake) abhAvake kAraN, agnAnIpan hai . isaliye yah niyam kiyA jAtA hai ( — aisA niyam siddha hotA hai) ki agnAnI prakRitisvabhAvamen sthit honese vedak hI hai (-karmakA bhoktA hI hai) .
bhAvArtha : — is gAthAmen, yah niyam batAyA hai ki agnAnI karmaphalakA bhoktA hI hai . yahAn abhavyakA udAharaN yukta hai . jaise : — abhavyakA svayamev yah svabhAv hotA hai ki dravyashrutakA gnAn Adi bAhya kAraNonke milane par bhI abhavya jIv, shuddha AtmAke gnAnake abhAvake kAraN, karmodayako bhoganeke svabhAvako nahIn badalatA; isaliye is udAharaNase spaShTa huA ki shAstronkA gnAn ityAdi hone par bhI jab tak jIvako shuddha AtmAkA gnAn nahIn hai arthAt agnAnIpan hai tab tak vah niyamase bhoktA hI hai ..317..
ab, yah niyam karate hain ki — gnAnI to karmaphalakA avedak hI hai : —
gAthArtha : — [nirvedasamApanna ] nirved(vairAgya)ko prApta [gnAnI ] gnAnI [madhuram kaTukam ] mIThe-ka Dave [bahuvidham ] anek prakArake [karmaphalam ] ka rmaphalako [vijAnAti ] jAnatA hai, [ten ] isaliye [sa ] vah [avedaka bhavati ] avedak hai .