tau vastutvapraNihitdrashA drashyamAnau na kinchit .
vyaktAtyantan svasvabhAven yasmAt ..219..
shlokArtha : — [ih gnAnam hi agnAnabhAvAt rAg-dveShau bhavati ] is jagatamen gnAn hI agnAnabhAvase rAgadveSharUp pariNamit hotA hai; [vastutva-praNihit-dashA dRushyamAnau to kinchit na ] vastutvamen sthApit ( – ekAgra kI gaI) dRuShTise dekhane par (arthAt dravyadRuShTise dekhane par), ve rAg -dveSh kuchh bhI nahIn hain ( – dravyarUp pRuthak vastu nahIn hain). [tata samyagdRuShTi tattvadRuShTayA tau sphu Tan kShapayatu ] isaliye (AchAryadev preraNA karate hain ki) samyagdRuShTi puruSh tattvadRuShTise unhen (rAg-dveShako) spaShTatayA kShay karo, [yen pUrNa-achal-archi sahajan gnAnajyoti jvalati ] ki jisase, pUrNa aur achal jisakA prakAsh hai aisI (daidIpyamAn) sahaj gnAnajyoti prakAshit ho.
bhAvArtha : — rAg-dveSh koI pRuthak dravya nahIn hai, ve (rAg-dveSharUp pariNAm) jIvake agnAnabhAvase hote hain; isaliye samyagdRuShTi hokar tattvadRuShTise dekhA jAye to ve (rAg-dveSh) kuchh bhI vastu nahIn hain aisA dikhAI detA hai, aur ghAtikarmonkA nAsh hokar kevalagnAn utpanna hotA hai..218..
ab, AgekI gAthAmen yah kahenge ki ‘anya dravya anya dravyako guN utpanna nahIn kar sakatA’ isakA sUchak kAvya kahate hain : —
shlokArtha : — [tattvadRuShTayA ] tattvadRuShTise dekhA jAye to, [rAg-dveSh-utpAdakan anyat dravyan kinchan api na vIkShyate ] rAg-dveShako utpanna karanevAlA anya dravya kinchitmAtra bhI dikhAI nahIn detA, [yasmAt sarva-dravya-utpatti svasvabhAven anta atyantan vyaktA chakAsti ] kyonki sarva dravyonkI utpatti apane svabhAvase hI hotI huI antarangamen atyanta pragaT (spaShTa) prakAshit hotI hai.