kataradapi pareShAn dUShaNan nAsti tatra .
bhavatu viditamastan yAtvabodhosmi bodha ..220..
isaliye (AchAryadev kahate hain ki) ham jIvake rAgAdikA utpAdak paradravyako nahIn dekhate ( – mAnate) ki jis par kop karen.
bhAvArtha : — AtmAko rAgAdi utpanna hote hain so ve apane hI ashuddha pariNAm hain. yadi nishchayanayase vichAr kiyA jAye to anyadravya rAgAdikA utpanna karanevAlA nahIn hai, anyadravya unakA nimittamAtra hai; kyonki anya dravyake anya dravya guNaparyAy utpanna nahIn karatA, yah niyam hai. jo yah mAnate hain – aisA ekAnta grahaN karate hain ki – ‘paradravya hI mujhamen rAgAdik utpanna karate hain’, ve nayavibhAgako nahIn samajhate, ve mithyAdRuShTi hain. yah rAgAdik jIvake sattvamen utpanna hote hain, paradravya to nimittamAtra hai – aisA mAnanA samyaggnAn hai. isaliye AchAryadev kahate hain ki — ham rAg-dveShakI utpattimen anya dravya par kyon kop karen ? rAg- dveShakA utpanna honA to apanA hI aparAdh hai..372..
shlokArtha : — [ih ] is AtmAmen [yat rAg-dveSh-doSh-prasUti bhavati ] jo rAgadveSharUp doShonkI utpatti hotI hai [tatra pareShAn katarat api dUShaNan nAsti ] usamen paradravyakA koI bhI doSh nahIn hai, [tatra svayam aparAdhI ayam abodha sarpati ] vahAn to svayam aparAdhI yah agnAn hI phai latA hai; — [viditam bhavatu ] isaprakAr vidit ho aur [abodha astan yAtu ] agnAn asta ho jAye; [bodha asmi ] main to gnAn hUn.
bhAvArtha : — agnAnI jIv paradravyase rAgadveShakI utpatti hotI huI mAnakar paradravya par krodh karatA hai ki – ‘yah paradravya mujhe rAg-dveSh utpanna karAtA hai, use dUr karUn’. aise agnAnI jIvako samajhAneke liye AchAryadev upadesh dete hain ki — rAg-dveShakI utpatti agnAnase AtmAmen hI hotI hai aur ve AtmAke hI ashuddha pariNAm hain. isaliye is agnAnako nAsh karo, samyaggnAn pragaT karo, AtmA gnAnasvarUp hai aisA anubhav karo; paradravyako rAg-dveShakA utpanna karanevAlA mAnakar us par kop na karo..220..