sattvan dyotayannanekAnta ev nAshayitun na dadAti 12 . yadAnityagnAnavisheShai khaNDitanityagnAnasAmAnyo nAshamupaiti, tadA gnAnasAmAnyarUpeN nityatvan dyotayannanekAnta ev tamujjIvayati 13 . yadA tu nityagnAnasAmAnyopAdAnAyAnityagnAnavisheShatyAgenAtmAnan nAshayati, tadA gnAnavisheSharUpeNAnityatvan dyotayannanekAnta ev nAshayitun na dadAti 14 .
vishrAntan pararUp ev parito gnAnan pasho sIdati .
rdUronmagnaghanasvabhAvabharata pUrNan samunmajjati ..248..
mAnakar — angIkAr karake apanA nAsh karatA hai, tab (us gnAnamAtra bhAvakA) parabhAvase asatpanA prakAshit karatA huA, anekAnta hI use apanA nAsh nahIn karane detA.12.
jab yah gnAnamAtra bhAv anityagnAnavisheShonke dvArA apanA nitya gnAnasAmAnya khaNDit huA mAnakar nAshako prApta hotA hai, tab (us gnAnamAtra bhAvakA) gnAnasAmAnyarUpase nityatva prakAshit karatA huA, anekAnta hI use jilAtA hai — naShTa nahIn hone detA.13.
aur jab yah gnAnamAtra bhAv nitya gnAnasAmAnyakA grahaN karaneke liye anitya gnAnavisheShonke tyAgake dvArA apanA nAsh karatA hai (arthAt gnAnake visheShonkA tyAg karake apaneko naShTa karatA hai), tab (us gnAnamAtra bhAvakA) gnAnavisheSharUpase anityatva prakAshit karatA huA, anekAnta hI use apanA nAsh nahIn karane detA.14.
(yahAn tat-atatke 2 bhang, ek-anekake 2 bhang, sat-asatke dravya-kShetra-kAl-bhAvase yah batAyA hai ki — ekAntase gnAnamAtra AtmAkA abhAv hotA hai aur anekAntase AtmA jIvit rahatA hai; arthAt ekAntase AtmA jis svarUp hai us svarUp nahIn samajhA jAtA, svarUpamen pariNamit nahIn hotA, aur anekAntase vah vAstavik svarUpase samajhA jAtA hai, svarUpamen pariNamit hotA hai.)
yahAn nimna prakArase (chaudah bhangonke kalasharUp) chaudah kAvya bhI kahe jA rahe hain —
(unamense pahale, pratham bhangakA kalasharUp kAvya isaprakAr hai : — )
shlokArtha : — [bAhya-arthai paripItam ] bAhya padArthonke dvArA sampUrNatayA piyA gayA,
8 bhang, aur nitya-aninyake 2 bhang — isaprakAr sab milAkar 14 bhang hue. in chaudah bhangommen