યથા ખલુ મ્લેચ્છઃ સ્વસ્તીત્યભિહિતે સતિ તથાવિધવાચ્યવાચકસંબંધાવબોધબહિષ્કૃતત્વાન્ન કિંચિદપિ પ્રતિપદ્યમાનો મેષ ઇવાનિમેષોન્મેષિતચક્ષુઃ પ્રેક્ષત એવ, યદા તુ સ એવ તદેતદ્ભાષા- સમ્બન્ધૈકાર્થજ્ઞેનાન્યેન તેનૈવ વા મ્લેચ્છભાષાં સમુદાય સ્વસ્તિપદસ્યાવિનાશો ભવતો ભવત્વિત્યભિધેયં પ્રતિપાદ્યતે તદા સદ્ય એવોદ્યદમન્દાનન્દમયાશ્રુઝલજ્ઝલલ્લોચનપાત્રસ્તત્પ્રતિપદ્યત એવ; તથા કિલ લોકોઽપ્યાત્મેત્યભિહિતે સતિ યથાવસ્થિતાત્મસ્વરૂપપરિજ્ઞાનબહિષ્કૃતત્વાન્ન કિંચિદપિ પ્રતિપદ્યમાનો
અબ યહાઁ પુનઃ યહ પ્રશ્ન ઉઠા હૈ કિ — યદિ ઐસા હૈ તો એક પરમાર્થકા હી ઉપદેશ દેના ચાહિયે; વ્યવહાર કિસલિયે કહા જાતા હૈ ? ઇસકે ઉત્તરસ્વરૂપ ગાથાસૂત્ર કહતે હૈં : —
ગાથાર્થ : — [યથા ] જૈસે [અનાર્યઃ ] અનાર્ય (મ્લેચ્છ) જનકો [અનાર્યભાષાં વિના તુ ] અનાર્યભાષાકે બિના [ગ્રાહયિતુમ્ ] કિસી ભી વસ્તુકા સ્વરૂપ ગ્રહણ કરાનેકે લિયે [ન અપિ શક્યઃ ] કોઈ સમર્થ નહીં હૈ [તથા ] ઉસીપ્રકાર [વ્યવહારેણ વિના ] વ્યવહારકે બિના [પરમાર્થોપદેશનમ્ ] પરમાર્થકા ઉપદેશ દેના [અશક્યમ્ ] અશક્ય હૈ .
ટીકા : — જૈસે કિસી મ્લેચ્છસે યદિ કોઈ બ્રાહ્મણ ‘સ્વસ્તિ’ ઐસા શબ્દ કહે તો વહ મ્લેચ્છ ઉસ શબ્દકે વાચ્યવાચક સમ્બન્ધકો ન જાનનેસે કુછ ભી ન સમઝકર ઉસ બ્રાહ્મણકી ઓર મેંઢેકી ભાંતિ આઁખેં ફાડકર ટકટકી લગાકર દેખતા હી રહતા હૈ, કિન્તુ જબ બ્રાહ્મણકી ઔર મ્લેચ્છકી ભાષાકા — દોનોંકા અર્થ જાનનેવાલા કોઈ દૂસરા પુરુષ યા વહી બ્રાહ્મણ મ્લેચ્છભાષા બોલકર ઉસે સમઝાતા હૈ કિ ‘સ્વસ્તિ’ શબ્દકા અર્થ યહ હૈ કિ ‘‘તેરા અવિનાશી કલ્યાણ હો’’, તબ તત્કાલ હી ઉત્પન્ન હોનેવાલે અત્યન્ત આનન્દમય અશ્રુઓંસે જિસકે નેત્ર ભર જાતે હૈં ઐસા વહ મ્લેચ્છ ઇસ ‘સ્વસ્તિ’ શબ્દકે અર્થકો સમઝ જાતા હૈ; ઇસીપ્રકાર વ્યવહારીજન ભી ‘આત્મા’ શબ્દકે