Samaysar-Hindi (iso15919 transliteration). Gatha: 45.

< Previous Page   Next Page >


Page 94 of 642
PDF/HTML Page 127 of 675

 

samayasār
[ bhagavānaśrīkundakunda-
kathaṁ cidanvayapratibhāse‘pyadhyavasānādayaḥ pudgalasvabhāvā iti cet

aṭṭhavihaṁ pi ya kammaṁ savvaṁ poggalamayaṁ jiṇā beṁti .

jassa phalaṁ taṁ vuccadi dukkhaṁ ti vipaccamāṇassa ..45..
aṣṭavidhamapi ca karma sarvaṁ pudgalamayaṁ jinā bruvanti .
yasya phalaṁ taducyate duḥkhamiti vipacyamānasya ..45..

adhyavasānādibhāvanirvartakamaṣṭavidhamapi ca karma samastamev pudgalamayamiti kil sakalajña- jñaptiḥ . tasya tu yadvipākakāṣṭhāmadhirūḍhasya phalatvenābhilapyate tadanākulatvalakṣaṇasaukhyākhyātma- svabhāvavilakṣaṇatvātkil duḥkham . tadantaḥpātin ev kilākulatvalakṣaṇā adhyavasānādibhāvāḥ . hotā ho to usakā niṣedh kiyā hai . yadi samajhanemeṁ adhik kāl lage to chah māsase adhik nahīṁ lagegā; isalie anya niṣprayojan kolāhalakā tyāg karake isameṁ lag jānese śīghra hī svarūpakī prāpti ho jāyagī aisā upadeś hai .34.

ab śiṣya pūchatā hai ki in adhyavasānādi bhāvoṁko jīv nahīṁ kahā, anya caitanyasvabhāvako jīv kahā; to yah bhāv bhī caitanyake sāth sambandha rakhanevāle pratibhāsit hote haiṁ, (ve caitanyake atirikta jaṛake to dikhāī nahīṁ dete) tathāpi unheṁ pudgalake svabhāv kyoṁ kahā ? usake uttarasvarūp gāthāsūtra kahate haiṁ :

re ! karma aṣṭa prakārakā jin sarva pudgalamay kahe,
paripākameṁ jis karmakā phal duḥkh nām prasiddha hai
..45..

gāthārtha :[aṣṭavidham api ca ] āṭhoṁ prakārakā [karma ] karma [sarvaṁ ] sab [pudgalamayaṁ ] pudgalamay hai aisā [jināḥ ] jinendrabhagavān sarvajñadev [bruvanti ] kahate haiṁ[yasya vipacyamānasya ] jis pakva hokar udayameṁ ānevāle karmakā [phalaṁ ] phal [tat ] prasiddha [duḥkham ] duḥkh hai [iti ucyate ] aisā kahā hai .

ṭīkā :adhyavasānādi samasta bhāvoṁko utpanna karanevālā jo āṭhoṁ prakārakā jñānāvaraṇādi karma hai vah sabhī pudgalamay hai aisā sarvajñakā vacan hai . vipākakī maryādāko prāpta us karmake phalarūpase jo kahā jātā hai vah (arthāt karmaphal), anākulatālakṣaṇsukhanāmak ātmasvabhāvase vilakṣaṇ hai isalie, duḥkh hai . us duḥkhameṁ hī ākulatālakṣaṇ adhyavasānādi bhāv

94