Samaysar-Hindi (iso15919 transliteration). Kalash: 11.

< Previous Page   Next Page >


Page 41 of 642
PDF/HTML Page 74 of 675

 

kahānajainaśāstramālā ]
pūrvaraṁg
41
(mālinī)
na hi vidadhati baddhaspr̥ṣṭabhāvādayo‘mī
sphu ṭamupari taranto‘pyetya yatra pratiṣṭhām
.
anubhavatu tamev dyotamānaṁ samantāt
jagadapagatamohībhūy samyaksvabhāvam ..11..
baddhaspr̥ṣṭa ādi rūp dikhāī detā hai vah is dr̥ṣṭise to satyārtha hī hai, parantu śuddhanayakī dr̥ṣṭise
baddhaspr̥ṣṭāditā asatyārtha hai
. is kathanameṁ ṭīkākār ācāryane syādvād batāyā hai aisā jānanā .

aur, yahāṁ yah samajhanā cāhie ki yah nay hai so śrutajñān-pramāṇakā aṁś hai; śrutajñān vastuko parokṣa batalātā hai; isalie yah nay bhī parokṣa hī batalātā hai . śuddha dravyārthikanayakā viṣayabhūt, baddhaspr̥ṣṭa ādi pāṁc bhāvoṁse rahit ātmā caitanyaśaktimātra hai . vah śakti to ātmāmeṁ parokṣa hai hī; aur usakī vyakti karmasaṁyogase matiśrutādi jñānarūp hai vah kathaṁcit anubhavagocar honese pratyakṣarūp bhī ka halātī hai, aur sampūrṇajñānkevalajñān yadyapi chadmasthake pratyakṣa nahīṁ hai tathāpi yah śuddhanay ātmāke kevalajñānarūpako parokṣa batalātā hai . jab tak jīv is nayako nahīṁ jānatā tab tak ātmāke pūrṇa rūpakā jñān-śraddhān nahīṁ hotā . isalie śrī gurune is śuddhanayako pragaṭ karake upadeś kiyā hai ki baddhaspr̥ṣṭa ādi pān̐c bhāvoṁse rahit pūrṇajñānaghanasvabhāv ātmāko jānakar śraddhān karanā cāhie, paryāyabuddhi nahīṁ rahanā cāhie .

yahān̐ koī aisā praśna kare kiaisā ātmā pratyakṣa to dikhāī nahīṁ detā aur binā dekhe śraddhān karanā asatya śraddhān hai . usakā uttar yah hai :dekhe huekā śraddhān karanā to nāstik mat hai . jinamatameṁ to pratyakṣa aur parokṣadonoṁ pramāṇ māne gaye haiṁ . unameṁse āgamapramāṇ parokṣa hai . usakā bhed śuddhanay hai . is śuddhanayakī dr̥ṣṭise śuddha ātmākā śraddhān karanā cāhie, keval vyavahār-pratyakṣakā hī ekānta nahīṁ karanā cāhie ..14..

yahān̐, is śuddhanayako mukhya karake kalaśarūp kāvya kahate haiṁ :

ślokārtha :[jagat tam ev samyaksvabhāvam anubhavatu ] jagatake prāṇī is samyak svabhāvakā anubhav karo ki [yatra ] jahān̐ [amī baddhaspr̥ṣṭabhāvādayaḥ ] yah baddhaspr̥ṣṭādibhāv [etya sphu ṭam upari tarantaḥ api ] spaṣṭatayā us svabhāvake ū par tarate haiṁ tathāpi ve [pratiṣṭhām na hi vidadhati ] (usameṁ) pratiṣṭhā nahīṁ pāte, kyoṁki dravyasvabhāv to nitya hai, ekarūp hai aur yah bhāv anitya haiṁ, anekarūp haiṁ; paryāyeṁ dravyasvabhāvameṁ praveś nahīṁ karatī, ū par hī rahatī haiṁ . [samantāt dyotamānaṁ ] yah śuddha svabhāv sarva avasthāoṁmeṁ prakāśamān hai . [apagatamohībhūy ] aise śuddha

6