yugapadanekavidhasya bandhanopādheḥ sannidhānen pradhāvitānāmasvabhāvabhāvānāṁ saṁyogavaśādvicitro- pāśrayoparaktaḥ spha ṭikopal ivātyantatirohitasvabhāvabhāvatayā astamitasamastavivekajyotirmahatā svayamajñānen vimohitahr̥dayo bhedamakr̥ tvā tānevāsvabhāvabhāvān svīkurvāṇaḥ pudgaladravyaṁ mamedamityanubhavati kilāpratibuddho jīvaḥ . athāyamev pratibodhyate — re durātman, ātmapaṁsan, jahīhi jahīhi paramāvivekaghasmarasatr̥ṇābhyavahāritvam . dūranirastasamastasandehaviparyāsānadhyavasāyen [bhaṇati ] kahatā hai ki [idaṁ ] yah [baddham tathā ca abaddhaṁ ] śarīrādik baddha tathā dhanadhānyādik abaddha [pudgalaṁ dravyam ] pudgaladraḍḍavya [mam ] merā hai . ācārya kahate haiṁ ki — [sarvajñajñānadr̥ṣṭa: ] sarvajñake jñān dvārā dekhā gayā jo [nityam ] sadā [upayogalakṣaṇ: ] upayogalakṣaṇavālā [jīvaḥ ] jīv hai [sa: ] vah [pudgaladravyībhūtaḥ ] pudgaladraḍḍavyarūp [kathaṁ ] kaise ho sakatā hai [yat ] jisase ki [bhaṇasi ] tū kahatā hai ki [idaṁ mam ] yah pudgaladraḍḍavya merā hai ? [yadi ] yadie [sa: ] jīvadravya [pudgaladravyībhūt: ] pudgaladraḍḍavyarūp ho jāy aur [itarat ] pudgaladraḍḍavya [jīvatvam ] jīvatvako [āgatam ] prāpta kare [tat ] to [vaktuṁ śakta: ] tū kah sakatā hai [yat ] ki [idaṁ pudgalaṁ dravyam ] yah pudgaladraḍḍavya [mam ] merā hai . (kintu aisā to nahīṁ hotā .)
ṭīkā : — ek hī sāth anek prakārakī bandhanakī upādhikī ati nikaṭatāse vegapūrvak bahate huye asvabhāvabhāvoṁke saṁyogavaś jo (apratibuddha – ajñānī jīv) anek prakārake varṇavāle svabhāvabhāvatvase jo jisakī samasta bhedajñānarūp jyoti asta ho gaī hai aisā hai, aur mahā ajñānase jisakā hr̥day svayaṁ svataḥ hī vimohit hai-aisā apratibuddha (-ajñānī) jīv sva-parakā bhed na karake, un asvabhāvabhāvoṁko hī (jo apane svabhāv nahīṁ haiṁ aise vibhāvoṁko hī) apanā karatā huā, pudgaladravyako ‘yah merā hai’ isaprakār anubhav karatā hai . (jaise spha ṭikapāṣāṇameṁ anek prakārake varṇoṁkī nikaṭatāse anekavarṇarūpatā dikhāī detī hai, spha ṭikakā nij śvet-nirmalabhāv dikhāī nahīṁ detā, isīprakār apratibuddhako karmakī upādhise ātmākā śuddha svabhāv ācchādit ho rahā hai — dikhāī nahīṁ detā, isalie pudgaladravyako apanā mānatā hai t) aise apratibuddhako ab samajhāyā jā rahā hai ki : — re durātman ! ātmaghāt karanevāle ! jaise param avivekapūrvak khānevāle
1āśrayakī nikaṭatāse raṁge hue spha ṭik pāṣāṇ jaisā hai, atyanta tirobhūt (ḍhan̐ke huye) apane
1āśray = jisameṁ spha ṭikamaṇi rakhā huā ho vah vastu .