ih kil sakalasyāpi jīvalokasya sansārachakrakroḍādhiropitasyāshrāntamanantadravyakṣhetra- kālabhavabhāvaparāvartaiḥ samupakrāntabhrānterekachchhatrīkr̥utavishvatayā mahatā mohagraheṇ goriv vāhyamānasya prasabhojjr̥umbhitatr̥uṣhṇātaṅk tven vyaktāntarādheruttamyottamya mr̥ugatr̥uṣhṇāyamānan viṣhayagrāmamuparundhānasya parasparamāchāryatvamācharato‘nantashaḥ shrutapūrvānantashaḥ parichitapūrvānantasho‘nubhūtapūrvā chaikatvaviruddhatvenā- tyantavisamvādinyapi kāmabhogānubaddhā kathā . idan tu nityavyaktatayāntaḥprakāshamānamapi kaṣhāyachakreṇ sahaikīkriyamāṇatvādatyantatirobhūtan sat svasyānātmagnatayā pareṣhāmātmagnānāmanupāsanāchcha na
gāthārtha : — [sarvasya api ] sarva lokako [kāmabhogabandhakathā ] kāmabhogasambandhī bandhakī kathā to [shrutaparichitānubhūtā ] sunanemen ā gaī hai, parichayamen ā gaī hai, aur anubhavamen bhī ā gaī hai, isaliye sulabh hai; kintu [vibhakta sya ] bhinna ātmākā [ekatvasya upalambhaḥ ] ekatva honā kabhī na to sunā hai, na parichayamen āyā hai aur na anubhavamen āyā hai, isaliye [kevalan ] ek vah [na sulabhaḥ ] sulabh nahīn hai .
ṭīkā : — is samasta jīvalokako, kāmabhogasambandhī kathā ekatvase viruddha honese atyanta visamvād karānevālī hai (ātmākā atyanta aniṣhṭa karanevālī hai) tathāpi, pahale ananta bār sunanemen āī hai, ananta bār parichayamen āī hai aur ananta bār anubhavamen bhī ā chukī hai . vah jīvalok, sansārarūpī chakrake madhyamen sthit hai, nirantar dravya, kṣhetra, kāl, bhav aur bhāvarūp ananta parāvartanoṅke kāraṇ bhramaṇako prāpta huā hai, samasta vishvako ekachhatra rājyase vash karanevālā mahā moharūpī bhūt jisake pās bailakī bhānti bhār vahan karātā hai, jorase pragaṭ hue tr̥uṣhṇārūpī rogake dāhase jisako antaraṅgamen pīṛā pragaṭ huī hai, ākulit ho hokar mr̥ugajalakī bhān̐ti viṣhayagrāmako (indriyaviṣhayoṅke samūhako) jisane gherā ḍāl rakhā hai, aur vah paraspar āchāryatva bhī karatā hai (arthāt dūsaronse kahakar usī prakār aṅgīkār karavātā hai) . isaliye kāmabhogakī kathā to sabake liye sulabh hai . kintu nirmal bhedagnānarūpī prakāshase spaṣhṭa bhinna dikhāī denevālā yah mātra bhinna ātmākā ekatva hī — jo ki sadā pragaṭarūpase antaraṅgamen prakāshamān hai tathāpi kaṣhāyachakra (-kaṣhāyasamūh)ke sāth ekarūp jaisā kiyā jātā hai, isaliye atyanta tirobhāvako prāpta huā hai ( – ḍhak rahā hai) vah — apanemen anātmagnatā honese ( — svayam ātmāko na jānanese) aur anya ātmāko jānanevāloṅkī saṅgati – sevā na karanese, na to pahale kabhī sunā hai, na pahale kabhī parichayamen āyā hai aur na pahale kabhī
12