virbhāvitasahajaikagnāyakabhāvatvāt pradyotamānaikagnāyakabhāvan tamanubhavanti . tadatra ye bhūtārthamāshrayanti ta ev samyak pashyantaḥ samyagdr̥uṣhṭayo bhavanti, na punaranye, katakasthānīyatvāt shuddhanayasya . ataḥ pratyagātmadarshibhirvyavahāranayo nānusartavyaḥ .
ath cha keṣhāñchitkadāchitso‘pi prayojanavān . yataḥ — gnāyakabhāvatvake kāraṇ use (ātmāko) jisamen ek gnāyakabhāv prakāshamān hai aisā anubhav karate hain . yahān̐, shuddhanay katakaphalake sthān par hai, isaliye jo shuddhanayakā āshray lete hain ve hī samyak avalokan karanese samyagdr̥uṣhṭi hain, dūsare (jo ashuddhanayakā sarvathā āshray lete hain ve) samyagdr̥uṣhṭi nahīn hain . isaliye karmonse bhinna ātmāke dekhanevāloṅko vyavahāranay anusaraṇ karane yogya nahīn hai .
bhāvārtha : — yahān̐ vyavahāranayako abhūtārtha aur shuddhanayako bhūtārtha kahā hai . jisakā viṣhay vidyamān na ho, asatyārtha ho, use abhūtārtha kahate hain . vyavahāranayako abhūtārtha kahanekā āshay yah hai ki — shuddhanayakā viṣhay abhed ekākārarūp nitya dravya hai, usakī dr̥uṣhṭimen bhed dikhāī nahīn detā; isalie usakī dr̥uṣhṭimen bhed avidyamān, asatyārtha hī kahanā chāhie . aisā na samajhanā chāhie ki bhedarūp koī vastu hī nahīn hai . yadi aisā mānā jāye to jaise vedāntamatavāle bhedarūp anityako dekhakar avastu māyāsvarūp kahate hain aur sarvavyāpak ek abhed nitya shuddhabrahmako vastu kahate hain vaisā siddha ho aur usase sarvathā ekānta shuddhanayake pakṣharūp mithyādr̥uṣhṭikā hī prasaṅg āye . isalie yahān̐ aisā samajhanā chāhie ki jinavāṇī syādvādarūp hai, vah prayojanavash nayako mukhya-gauṇ karake kahatī hai . prāṇiyoṅko bhedarūp vyavahārakā pakṣha to anādi kālase hī hai aur isakā upadesh bhī bahudhā sarva prāṇī paraspar karate hain . aur jinavāṇīmen vyavahārakā upadesh shuddhanayakā hastāvalamba (sahāyak) jānakar bahut kiyā hai; kintu usakā phal sansār hī hai . shuddhanayakā pakṣha to kabhī āyā nahīn aur usakā upadesh bhī viral hai — vah kahīn kahīn pāyā jātā hai . isaliye upakārī shrīgurune shuddhanayake grahaṇakā phal mokṣha jānakar usakā upadesh pradhānatāse diyā hai ki — ‘‘shuddhanay bhūtārtha hai, satyārtha hai; isakā āshray lenese samyagdr̥uṣhṭi ho sakatā hai; ise jāne binā jab tak jīv vyavahāramen magna hai tab tak ātmāke gnānashraddhānarūp nishchay samyaktva nahīn ho sakatā .’’ aisā āshay samajhanā chāhie ..11..
ab, ‘‘yah vyavahāranay bhī kisī kisīko kisī kāl prayojanavān hai, sarvathā niṣhedh karane yogya nahīn hai; isaliye usakā upadesh hai’’ yah kahate hain : —
24