yathā hi kashchitpuruṣho‘rthārthī prayatnen prathamamev rājānan jānīte, tatastamev shraddhatte, tatastamevānucharati, tathātmanā mokṣhārthinā prathamamevātmā gnātavyaḥ, tataḥ sa ev shraddhātavyaḥ, tataḥ sa evānucharitavyashcha, sādhyasiddhestathānyathopapattyanupapattibhyām . tatra yadātmano‘nubhūyamānānek- bhāvasaṅk re‘pi paramavivekakaushalenāyamahamanubhūtirityātmagnānen saṅgachchhamānamev tathetipratyayalakṣhaṇan shraddhānamutplavate tadā samastabhāvāntaraviveken niḥshaṅk mavasthātun shakyatvādātmānucharaṇ- mutplavamānamātmānan sādhayatīti sādhyasiddhestathopapattiḥ . yadā tvābālagopālamev sakalakālamev puruṣh [rājānan ] rājāko [gnātvā ] jānakar [shraddadhāti ] shraddhā karatā hai, [tataḥ punaḥ ] tatpashchāt [tan prayatnen anucharati ] usakā prayatnapūrvak anucharaṇ karatā hai arthāt usakī sundar rītise sevā karatā hai, [evan hi ] isīprakār [mokṣhakāmen ] mokṣhake ichchhukako [jīvarājaḥ ] jīvarūpī rājāko [gnātavyaḥ ] jānanā chāhie, [punaḥ cha ] aur phi ra [tathā ev ] isīprakār [shraddhātavyaḥ ] usakā shraddhān karanā chāhie [tu cha ] aur tatpashchāt [ sa ev anucharitavyaḥ ] usīkā anusaraṇ karanā chāhie arthāt anubhavake dvārā tanmay ho jānā chāhiye
ṭīkā : — nishchayase jaise koī dhanakā arthī puruṣh bahut udyamase pahale to rājāko jāne ki yah rājā hai, phi ra usīkā shraddhān kare ki ‘yah avashya rājā hī hai, isakī sevā karanese avashya dhanakī prāpti hogī’ aur tatpashchāt usīkā anucharaṇ kare, sevā kare, āgnāmen rahe, use prasanna kare; isīprakār mokṣhārthī puruṣhako pahale to ātmāko jānanā chāhie, aur phi ra usīkā shraddhān karanā chāhiye ki ‘yahī ātmā hai, isakā ācharaṇ karanese avashya karmonse chhūṭā jā sakegā’ aur tatpashchāt usīkā anucharaṇ karanā chāhie — anubhavake dvārā usamen līn honā chāhie; kyoṅki sādhya jo niṣhkarma avasthārūp abhed shuddhasvarūp usakī siddhikī isīprakār upapatti hai, anyathā anupapatti hai (arthāt isīprakārase sādhyakī siddhi hotī hai, anya prakārase nahīn) .
(isī bātako visheṣh samajhāte hain : — ) jab ātmāko, anubhavamen ānevāle anek paryāyarūp bhedabhāvoṅke sāth mishritatā hone par bhī sarva prakārase bhedagnānamen pravīṇatāse ‘jo yah anubhūti hai so hī main hūn̐’ aise ātmagnānase prāpta honevālā, yah ātmā jaisā jānā vaisā hī hai isaprakārakī pratīti jisakā lakṣhaṇ hai aisā, shraddhān udit hotā hai tab samasta anyabhāvoṅkā bhed honese niḥshaṅk sthir honemen samartha honese ātmākā ācharaṇ uday hotā huā ātmāko sādhatā hai . aise sādhya ātmākī siddhikī isaprakār upapatti hai .
parantu jab aisā anubhūtisvarūp bhagavān ātmā ābālagopāl sabake sadākāl svayam hī
50