nanu varNAdayo yadyamI na santi jIvasya tadA tantrAntare katha.n santIti praj~nApyante iti chet — vavahAreN du ede jIvassa hava.nti vaNNamAdIyA .
ih hi vyavahAranayaH kil paryAyAshritatvAjjIvasya pudgalasa.nyogavashAdanAdiprasiddha- bandhaparyAyasya kusumbharaktasya kArpAsikavAsas ivaupAdhika.n bhAvamavalambyotplavamAnaH parabhAva.n parasya detA hai — keval ek chaitanyabhAvasvarUp abhedarUp AtmA hI dikhAI detA hai .
bhAvArtha : — paramArthanay abhed hI hai, isaliye is dR^iShTise dekhane par bhed nahI.n dikhAI detA; is nayakI dR^iShTime.n puruSh chaitanyamAtra hI dikhAI detA hai . isaliye ve samasta hI varNAdik tathA rAgAdik bhAv puruShase bhinna hI hai.n .
ye varNase lekar guNasthAn paryanta jo bhAv hai.n unakA svarUp visheSharUpase jAnanA ho to gommaTasAr Adi grantho.nse jAn lenA .37.
ab shiShya pUChatA hai ki — yadi yah varNAdik bhAv jIvake nahI.n haiai.n to anya siddhAntagrantho.nme.n aisA kaise kahA gayA hai ki ‘ve jIvake hai.n’ ? usakA uttar gAthAme.n kahate hai.n : —
par koI bhI ye bhAv nahi.n hai.n jIvake nishchayaviShai.n ..56..
gAthArtha : — [ete ] yah [varNAdyAH guNasthAnAntAH bhAvAH ] varNase lekar guNasthAnaparyanta jo bhAv kahe gaye ve [vyavahAreN tu ] vyavahAranayase to [jIvasya bhavanti ] jIvake hai.n (isaliye sUtrame.n kahe gaye hai.n), [tu ] kintu [nishchayanayasya ] nishchayanayake matame.n [kechit na ] uname.nse koI bhI jIvake nahI.n hai.n .
TIkA : — yahA.N, vyavahAranay paryAyAshrit honese, saphe da rUIse banA huA vastra jo ki kusumbI (lAl) ra~N.hgase ra.ngA huA hai aise vastrake aupAdhik bhAv ( – lAl ra~N.hga)kI bhA.nti, pudgalake sa.nyogavash anAdi kAlase jisakI bandhaparyAy prasiddha hai aise jIvake aupAdhik bhAv
110