Samaysar-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 92.

< Previous Page   Next Page >


Page 167 of 642
PDF/HTML Page 200 of 675

 

kahAnajainashAstramAlA ]
kartA-karma adhikAr
167
aj~nAnAdev karma prabhavatIti tAtparyamAh
paramappANa.n kuvva.n appANa.n pi ya para.n kari.nto so .
aNNANamao jIvo kammANa.n kArago hodi ..92..
paramAtmAna.n kurvannAtmAnamapi cha para.n kurvan saH .
aj~nAnamayo jIvaH karmaNA.n kArako bhavati ..92..

aya.n kilAj~nAnenAtmA parAtmanoH parasparavisheShAnirj~nAne sati paramAtmAna.n kurvannAtmAna.n cha para.n kurvansvayamaj~nAnamayIbhUtaH karmaNA.n kartA pratibhAti . tathA hitathAvidhAnubhavasampAdan- samarthAyAH rAgadveShasukhaduHkhAdirUpAyAH pudgalapariNAmAvasthAyAH shItoShNAnubhavasampAdanasamarthAyAH shItoShNAyAH pudgalapariNAmAvasthAyA iv pudgalAdabhinnatvenAtmano nityamevAtyantabhinnAyAsta- nnimittatathAvidhAnubhavasya chAtmano.abhinnatven pudgalAnnityamevAtyantabhinnasyAj~nAnAtparasparavisheShA- nirj~nAne satyekatvAdhyAsAt shItoShNarUpeNevAtmanA pariNamitumashakyen rAgadveShasukhaduHkhAdi- paraspar nimittanaimittikabhAv mAtra hai . kartA to dono.n apane apane bhAvake hai.n yah nishchay hai ..91..

ab, yah tAtparya kahate hai.n ki aj~nAnase hI karma utpanna hotA hai :
parako kare nijarUp aru nij Atmako bhI par kare .
aj~nAnamay yah jIv aisA karmakA kArak bane ..92..

gAthArtha :[param ] jo parako [AtmAna.n ] apanerUp [kurvan ] karatA hai [cha ] aur [AtmAnam api ] apaneko bhI [para.n ] par [kurvan ] karatA hai, [saH ] vah [aj~nAnamayaH jIvaH ] aj~nAnamay jIv [karmaNA.n ] karmo.nkA [kArakaH ] kartA [bhavati ] hotA hai .

TIkA :yah AtmA aj~nAnase apanA aur parakA paraspar bhed (antar) nahI.n jAnatA ho tab vah parako apanerUp aur apaneko pararUp karatA huA, svaya.n aj~nAnamay hotA huA, karmo.nkA kartA pratibhAsit hotA hai . yah spaShTatAse samajhAte hai.n :jaise shIt-uShNakA anubhav karAneme.n samartha aisI shIt-uShNa pudgalapariNAmakI avasthA pudgalase abhinnatAke kAraN AtmAse sadA hI atyanta bhinna hai aur usake nimittase honevAlA us prakArakA anubhav AtmAse abhinnatAke kAraN pudgalase sadA hI atyanta bhinna hai, isIprakAr aisA anubhav karAneme.n samartha aisI rAgadveShasukhaduHkhAdirUp pudgalapariNAmakI avasthA pudgalase abhinnatAke kAraN AtmAse sadA hI atyanta bhinna hai aur