Samaysar-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 105.

< Previous Page   Next Page >


Page 187 of 642
PDF/HTML Page 220 of 675

 

kahAnajainashAstramAlA ]
kartA-karma adhikAr
187
dravyAntarasa.nkramamantareNAnyasya vastunaH pariNamayitumashakyatvAt tadubhaya.n tu tasminnanAdadhAnaH katha.n nu
tattvatastasya kartA pratibhAyAt ? tataH sthitaH khalvAtmA pudgalakarmaNAmakartA
.
ato.anyastUpachAraH
jIvamhi hedubhUde ba.ndhassa du passidUN pariNAma.n .
jIveN kada.n kamma.n bhaNNadi uvayArametteN ..105..
jIve hetubhUte bandhasya tu dR^iShTavA pariNAmam .
jIven kR^ita.n karma bhaNyate upachAramAtreN ..105..

ih khalu paudgalikakarmaNaH svabhAvAdanimittabhUte.apyAtmanyanAderaj~nAnAttannimittabhUtenA- j~nAnabhAven pariNamanAnnimittIbhUte sati sampadyamAnatvAt paudgalika.n karmAtmanA kR^itamiti nirvikalpa- vij~nAnaghanabhraShTAnA.n vikalpaparAyaNAnA.n pareShAmasti vikalpaH . sa tUpachAr ev, na tu paramArthaH . pariNamit karanA ashakya honese, apane dravya aur guNdono.nko j~nAnAvaraNAdi karmame.n na DAlatA huA vah AtmA paramArthase usakA kartA kaise ho sakatA hai ? (kabhI nahI.n ho sakatA .) isaliye vAstavame.n AtmA pudgalakarmo.nkA akartA siddha huA ..104..

isaliye isake atirikta anyaarthAt AtmAko pudgalakarmo.nkA kartA kahanA so upachAr hai, ab yah kahate hai.n :

jIv hetubhUt huA are ! pariNAm dekh ju bandhakA .
upachAramAtra kahAy yo.n yah karma AtmAne kiyA ..105..

gAthArtha :[jIve ] jIv [hetubhUte ] nimittabhUt hone par [bandhasya tu ] karmabandhakA [pariNAmam ] pariNAm hotA huA [dR^iShTavA ] dekhakar, ‘[jIven ] jIvane [karma kR^ita.n ] karma kiyA’ isaprakAr [upachAramAtreN ] upachAramAtrase [bhaNyate ] kahA jAtA hai .

TIkA :is lokame.n vAstavame.n AtmA svabhAvase paudgalik karmako nimittabhUt na hone par bhI, anAdi aj~nAnake kAraN paudgalik karmako nimittarUp honevAle aise aj~nAnabhAvarUp pariNamatA honese nimittabhUt hone par, paudgalik karma utpanna hotA hai, isaliye ‘paudgalik karma AtmAne kiyA’ aisA nirvikalpa vij~nAnaghanasvabhAvase bhraShTa, vikalpaparAyaN aj~nAniyo.nkA vikalpa hai; vah vikalpa upachAr hI hai, paramArtha nahI.n .