samyaktvasya mokShahetoH svabhAvasya pratibandhaka.n kil mithyAtva.n, tattu svaya.n karmaiv, tadudayAdev j~nAnasya mithyAdR^iShTitvam . j~nAnasya mokShahetoH svabhAvasya pratibandhaka.n kilAj~nAna.n, tattu svaya.n karmaiv, tadudayAdev j~nAnasyAj~nAnitvam . chAritrasya mokShahetoH svabhAvasya pratibandhak : kil kaShAyaH, sa tu svaya.n karmaiv, tadudayAdev j~nAnasyAchAritratvam . ataH svaya.n mokShahetutirodhAyi- bhAvatvAt karma pratiShiddham . [mithyAdR^iShTiH ] mithyAdR^iShTi hotA hai [iti j~nAtavyaH ] aisA jAnanA chAhie . [j~nAnasya pratinibaddha.n ] j~nAnako rok nevAlA [aj~nAna.n ] aj~nAn hai aisA [jinavaraiH ] jinavaro.nne [parik thitam ] ka hA hai; [tasya udayen ] usake udayase [jIvaH ] jIv [aj~nAnI ] aj~nAnI [bhavati ] hotA hai [j~nAtavyaH ] aisA jAnanA chAhie [chAritrapratinibaddhaH ] chAritrako rok nevAlA [ka ShAyaH ] ka ShAy hai aisA [jinavaraiH ] jinavaro.nne [parik thitaH ] ka hA hai; [tasya udayen ] usake udayase [jIvaH ] jIv [achAritraH ] achAritravAn [bhavati ] hotA hai [j~nAtavyaH ] aisA jAnanA chAhie
TIkA : — samyaktva jo ki mokShakA kAraNarUp svabhAv hai use rokanevAlA mithyAtva hai; vah (mithyAtva) to svaya.n karma hI hai, usake udayase hI j~nAnake mithyAdR^iShTipanA hotA hai . j~nAn jo ki mokShakA kAraNarUp svabhAv hai use rokanevAlA aj~nAn hai; vah to svaya.n karma hI hai, usake udayase hI j~nAnake aj~nAnIpanA hotA hai . chAritra jo ki mokShakA kAraNarUp svabhAv hai use rokanevAlI kaShAy hai; vah to svaya.n karma hI hai, usake udayase hI j~nAnake achAritrapanA hotA hai . isaliye, svaya.n mokShake kAraNakA tirodhAyibhAvasvarUp honese karmakA niShedh kiyA gayA hai .
bhAvArtha : — samyagdarshan, j~nAn aur chAritra mokShake kAraNarUp bhAv hai.n unase viparIt mithyAtvAdi bhAv hai.n; karma mithyAtvAdi bhAv-svarUp hai . isaprakAr karma mokShake kAraNabhUt bhAvo.nse viparIt bhAvasvarUp hai .
pahale tIn gAthAo.nme.n kahA thA ki karma mokShake kAraNarUp bhAvo.nkA — samyaktvAdik kA ghAtak hai . bAdakI ek gAthAme.n yah kahA hai ki karma svaya.n hI bandhasvarUp hai . aur in antim tIn gAthAo.nme.n kahA hai ki karma mokShake kAraNarUp bhAvo.nse virodhI bhAvasvarUp hai — mithyAtvAdisvarUp hai . isaprakAr yah batAyA hai ki karma mokShake kAraNakA ghAtak hai, bandhasvarUp hai aur bandhake kAraNasvarUp hai isaliye niShiddha hai .
ashubh karma to mokShakA kAraN hai hI nahI.n, pratyut bAdhak hI hai, isaliye niShiddha hI hai; parantu shubh karma bhI karmasAmAnyame.n A jAtA hai, isaliye vah bhI bAdhak hI hai ataH niShiddha hI hai aisA samajhanA chAhie ..161 se 163..
256