Samaysar-Hindi (itrans transliteration). Kalash: 116.

< Previous Page   Next Page >


Page 272 of 642
PDF/HTML Page 305 of 675

 

samayasAr
[ bhagavAnashrIkundakunda-
(shArdUlavikrIDit)
sa.nnyasyannijabuddhipUrvamanisha.n rAga.n samagra.n svaya.n
vAra.nvAramabuddhipUrvamapi ta.n jetu.n svashakti.n spR^ishan
.
uchChindanparavR^ittimev sakalA.n j~nAnasya pUrNo bhav-
nnAtmA nityanirAsravo bhavati hi j~nAnI yadA syAttadA
..116..

dekh sakatA hai, na jAn sakatA hai aur na AcharaN kar sakatA hai, kintu jaghanya bhAvase dekh sakatA hai, jAn sakatA hai aur AcharaN kar sakatA hai; isase yah j~nAt hotA hai ki us j~nAnIke abhI abuddhipUrvak karmakala.nkakA vipAk (chAritramohasambandhI rAgadveSh) vidyamAn hai aur isase usake bandha bhI hotA hai . isaliye use yah upadesh hai kijab tak kevalaj~nAn utpanna na ho tab tak nirantar j~nAnakA hI dhyAn karanA chAhiye, j~nAnako hI dekhanA chAhiye, j~nAnako hI jAnanA chAhiye aur j~nAnakA hI AcharaN karanA chAhiye . isI mArgase darshan-j~nAn-chAritrakA pariNaman ba.DhtA jAtA hai aur aisA karate karate kevalaj~nAn pragaT hotA hai . jab kevalaj~nAn pragaTatA hai tabase AtmA sAkShAt j~nAnI hai aur sarva prakArase nirAsrav hai .

jab tak kShAyopashamik j~nAn hai tab tak abuddhipUrvak (chAritramohakA) rAg hone par bhI, buddhipUrvak rAgake abhAvakI apekShAse j~nAnIke nirAsravatva kahA hai aur abuddhipUrvak rAgakA abhAv hone par tathA kevalaj~nAn pragaT hone par sarvathA nirAsravatva kahA hai . yah, vivakShAkI vichitratA hai . apekShAse samajhane par yah sarva kathan yathArtha hai ..172..

ab isI arthakA kalasharUp kAvya kahate hai.n :

shlokArtha :[AtmA yadA j~nAnI syAt tadA ] AtmA jab j~nAnI hotA hai tab, [svaya.n ] svaya.n [nijabuddhipUrvam samagra.n rAga.n ] apane samasta buddhipUrvak rAgako [anisha.n ] nirantar [sa.nnyasyan ] Cho.DtA huA arthAt na ka ratA huA, [abuddhipUrvam ] aur jo abuddhipUrvak rAg hai [ta.n api ] use bhI [jetu.n ] jItaneke liye [vAramvAram ] bArambAr [svashakti.n spR^ishan ] (j~nAnAnubhavanarUp) svashaktiko sparsha karatA huA aur (isaprakAr) [sak lA.n paravR^ittim ev uchChindan ] samasta paravR^ittikoparapariNatikoukhA.DtA huA [j~nAnasya pUrNaH bhavan ] j~nAnake pUrNabhAvarUp hotA huA, [hi ] vAstavame.n [nityanirAsravaH bhavati ] sadA nirAsrav hai .

bhAvArtha :j~nAnIne samasta rAgako hey jAnA hai . vah rAgako miTAneke liye udyam karatA hai; usake AsravabhAvakI bhAvanAkA abhiprAy nahI.n hai; isaliye vah sadA nirAsrav hI kahalAtA hai .

paravR^itti (parapariNati) do prakArakI haiashraddhArUp aur asthiratArUp . j~nAnIne

272