Samaysar-Hindi (itrans transliteration). Kalash: 118.

< Previous Page   Next Page >


Page 276 of 642
PDF/HTML Page 309 of 675

 

samayasAr
[ bhagavAnashrIkundakunda-
(mAlinI)
vijahati na hi sattA.n pratyayAH pUrvabaddhAH
samayamanusaranto yadyapi dravyarUpAH
.
tadapi sakalarAgadveShamohavyudAsA-
davatarati na jAtu j~nAninaH karmabandhaH
..118..

samyagdR^iShTike mithyAtvakA aur anantAnuba.ndhI kaShAyakA uday na honese use usaprakArake bhAvAsrav to hote hI nahI.n aur mithyAtva tathA anantAnuba.ndhI kaShAy sa.nba.ndhI bandha bhI nahI.n hotA . (kShAyik samyagdR^iShTike sattAme.nse mithyAtvakA kShay hote samay hI anantAnuba.ndhI kaShAyakA tathA tatsambandhI avirati aur yogabhAvakA bhI kShay ho gayA hotA hai, isaliye use usaprakArakA bandha nahI.n hotA; aupashamik samyagdR^iShTike mithyAtva tathA anantAnuba.ndhI kaShAy mAtra upashamame.nsattAme.n hI honese sattAme.n rahA huA dravya udayame.n Aye binA usaprakArake bandhakA kAraN nahI.n hotA; aur kShAyopashamik samyagdR^iShTiko bhI samyaktvamohanIyake atirikta Chah prakR^itiyA.N vipAk-udayame.n nahI.n AtI, isaliye usaprakArakA bandha nahI.n hotA .)

aviratasamyagdR^iShTi ityAdike jo chAritramohakA uday vidyamAn hai usame.n jisaprakAr jIv yukta hotA hai usIprakAr use navIn bandha hotA hai; isaliye guNasthAno.nke varNaname.n avirat-samyagdR^iShTi Adi guNasthAno.nme.n amuk amuk prakR^itiyo.nkA bandha kahA hai, kintu vah bandha alpa hai, isaliye use sAmAnya sa.nsArakI apekShAse bandhame.n nahI.n ginA jAtA . samyagdR^iShTi chAritramohake udayame.n svAmitvabhAvase yukta nahI.n hotA, vah mAtra asthiratArUpase yukta hotA hai; aur asthiratArUp yuktatA nishchayadR^iShTime.n yuktatA hI nahI.n hai . isaliye samyagdR^iShTike rAgadveShamohakA abhAv kahA gayA hai . jab tak jIv karmakA svAmitva rakhakar karmodayame.n pariNamit hotA hai tab tak hI vah karmakA kartA hai; udayakA j~nAtAdR^iShTA hokar parake nimittase mAtra asthiratArUp pariNamit hotA hai tab kartA nahI.n; kintu j~nAtA hI hai . is apekShAse, samyagdR^iShTi honeke bAd chAritramohake udayarUp pariNamit hote hue bhI use j~nAnI aur abandhak kahA gayA hai . jab tak mithyAtvakA uday hai aur usame.n yukta hokar jIv rAgadveShamohabhAvase pariNamit hotA hai tab tak hI use aj~nAnI aur bandhak kahA jAtA hai . isaprakAr j~nAnI-aj~nAnI aur bandha-abandhakA yah bhed jAnanA . aur shuddha svarUpame.n lIn rahaneke abhyAs dvArA kevalaj~nAn pragaT honese jab jIv sAkShAt sampUrNaj~nAnI hotA hai tab vah sarvathA nirAsrav ho jAtA hai yah pahale kahA jA chukA hai ..173 se 176..

ab is arthakA kalasharUp kAvya kahate hai.n :

shlokArtha :[yadyapi ] yadyapi [samayam anusarantaH ] apane apane samayakA anusaraN

276