vedanAyAH sukharUpo vA duHkharUpo vA niyamAdev jIvasya bhAv udeti . sa tu yadA vedyate tadA mithyAdR^iShTeH rAgAdibhAvAnA.n sadbhAven bandhanimitta.n bhUtvA nirjIryamANo.apyanirjIrNaH san bandha ev syAt; samyagdR^iShTestu rAgAdibhAvAnAmabhAven bandhanimittamabhUtvA kevalamev nirjIryamANo nirjIrNaH sannirjarraiv syAt .
ath j~nAnasAmarthya.n darshayati — prakAro.nkA atikram nahI.n karatA (arthAt vedan do prakArakA hI hai — sAtArUp aur asAtArUp) . jab us (sukharUp athavA duHkharUp) bhAvakA vedan hotA hai tab mithyAdR^iShTiko, rAgAdibhAvo.nke sadbhAvase ba.ndhakA nimitta hokar (vah bhAv) nirjarAko prApta hotA huA bhI (vAstavame.n) nirjarit na hotA huA, bandha hI hotA hai; kintu samyagdR^iShTike, rAgAdibhAvo.nke abhAvase bandhakA nimitta hue binA kevalamAtra nirjarit honese (vAstavame.n) nirjarit hotA huA, nirjarA hI hotI hai .
bhAvArtha : — paradravya bhoganeme.n Ane par, karmodayake nimittase jIvake sukharUp athavA duHkharUp bhAv niyamase utpanna hotA hai . mithyAdR^iShTike rAgAdike kAraN vah bhAv AgAmI bandha karake nirjarit hotA hai, isaliye use nirjarit nahI.n kahA jA sakatA; ataH mithyAdR^iShTiko paradravyake bhogate hue bandha hI hotA hai . samyagdR^iShTike rAgAdik na honese AgAmI bandha kiye binA hI vah bhAv nirjarit ho jAtA hai, isaliye use nirjarit kahA jA sakatA hai; ataH samyagdR^iShTike paradravya bhoganeme.n Ane par nirjarA hI hotI hai . isaprakAr samyagdR^iShTike bhAvanirjarA hotI hai ..194..
ab AgAmI gAthAo.nkI sUchanAke rUpame.n shlok kahate hai.n : —
shlokArtha : — [kil ] vAstavame.n [tat sAmarthya.n ] vah (AshcharyakArak ) sAmarthya [j~nAnasya ev ] j~nAnakA hI hai [vA ] athavA [virAgasya ev ] virAgakA hI hai [yat ] ki [kaH api ] koI (samyagdR^iShTi jIv) [karma bhu~njAnaH api ] ka rmako bhogatA huA bhI [karmabhiH na badhyate ] ka rmo.nse nahI.n bandhatA ! (vah aj~nAnIko Ashcharya utpanna karatA hai aur j~nAnI use yathArtha jAnatA hai .) .134.
ab j~nAnakA sAmarthya batalAte hai.n : —