pariNamate tadAsya shvetabhAvaH svaya.nkR^itaH kR^iShNabhAvaH syAt, tathA yadA sa ev j~nAnI
paradravyamupabhu.njAno.anupabhu.njAno vA j~nAna.n prahAy svayamevAj~nAnen pariNamate tadAsya j~nAna.n
svaya.nkR^itamaj~nAna.n syAt . tato j~nAnino yadi (ba.ndhaH) svAparAdhanimitto bandhaH .
bhu.nkShe hanta na jAtu me yadi para.n durbhukta evAsi bhoH .
j~nAna.n sanvas bandhameShyaparathA svasyAparAdhAd dhruvam ..151..
karanekA nimitta nahI.n ho sakatA . isaliye j~nAnIko parake aparAdhake nimittase bandha nahI.n hotA .
aur jab vahI sha.nkh, paradravyako bhogatA huA athavA na bhogatA huA, shvetabhAvako Cho.Dkar svayamev kR^iShNarUp pariNamit hotA hai tab usakA shvetabhAv svaya.nkR^it kR^iShNabhAv hotA hai (arthAt svayamev kiye gaye kR^iShNabhAvarUp hotA hai), isIprakAr jab vah j~nAnI, paradravyako bhogatA huA athavA na bhogatA huA, j~nAnako Cho.Dkar svayamev aj~nAnarUp pariNamit hotA hai tab usakA j~nAn svaya.nkR^it aj~nAn hotA hai . isaliye j~nAnIke yadi (bandha) ho to vah apane hI aparAdhake nimittase (arthAt svaya.n hI aj~nAnarUp pariNamit ho tab) bandha hotA hai .
bhAvArtha : — jaise shvet sha.nkh parake bhakShaNase kAlA nahI.n hotA, kintu jab vah svaya.n hI kAlimArUp pariNamit hotA hai tab kAlA ho jAtA hai, isIprakAr j~nAnI parake upabhogase aj~nAnI nahI.n hotA, kintu jab svaya.n hI aj~nAnarUp pariNamit hotA hai tab aj~nAnI hotA hai aur tab bandha karatA hai ..220 se 223..
ab isakA kalasharUp kAvya kahate hai.n : —
shlokArtha : — [j~nAnin ] he j~nAnI, [jAtu kichi.nt karma kartum uchita.n na ] tujhee ka bhI koI bhI karma ka ranA uchit nahI.n hai [tathApi ] tathApi [yadi uchyate ] yadi tU yah kahe ki ‘‘[para.n me jAtu na, bhu.nkShe ] paradravya merA ka bhI bhI nahI.n hai aur mai.n use bhogatA hU.N.n’’, [bhoH durbhuktaH ev asi ] to tujhase ka hA jAtA hai ki he bhAI, tU kharAb prakArase bhoganevAlA hai; [hanta ] jo terA nahI.n hai use tU bhogatA hai yah mahA khedakI bAt hai ! [yadi upabhogataH bandhaH na syAt ] yadi tU ka he ki ‘siddhAntame.n yah kahA hai ki paradravyake upabhogase bandha nahI.n hotA, isaliye bhogatA hU.N ’, [tat ki.n