kArya.n bandha.n vividhamadhunA sadya ev praNudya .
tadvadyadvatprasaramaparaH ko.api nAsyAvR^iNoti ..179..
samagra.n paradravya.n balAt vivechya ] us samasta paradravyako balapUrvak ( – udyamapUrvak, parAkramapUrvak)
hai, aisA yah bhagavAn AtmA [Atmani ] apaneme.n hI ( – AtmAme.n hI) [sphU rjati ] sphu rAyamAn
bhAvArtha : — jab paradravyakI aur apane bhAvakI nimitta-naimittikatA jAnakar samasta paradravyako bhinna karaneme.n-tyAganeme.n Ate hai.n, tab samasta rAgAdibhAvo.nkI santati kaT jAtI hai aur tab AtmA apanA hI anubhav karatA huA karmabandhanako kATakar apaneme.n hI prakAshit hotA hai . isaliye jo apanA hit chAhate hai.n ve aisA hI kare.n .178.
ab bandha adhikArako pUrNa karate hue usake antim ma.ngalake rUpame.n j~nAnakI mahimAke arthakA kalasharUp kAvya kahate hai.n : —
shlokArtha : — [kAraNAnA.n rAgAdInAm udaya.n ] bandhake kAraNarUp rAgAdike udayako [adayam ] nirdayatA pUrvak (ugra puruShArthase) [dArayat ] vidAraN karatI huI, [kArya.n vividham bandha.n ] us rAgAdike kAryarUp (j~nAnAvaraNAdi) anek prakArake bandhako [adhunA ] ab [sadyaH ev ] tatkAl hI [praNudya ] dUr ka rake, [etat j~nAnajyotiH ] yah j~nAnajyoti — [kShapitatimira.n ] ki jisane aj~nAnarUp andhakArakA nAsh kiyA hai vah — [sAdhu ] bhalIbhA.Nti [sannaddham ] sajja huI, — [tad-vat yad-vat ] aisI sajja huI ki [asya prasaram aparaH kaH api na AvR^iNoti ] usake vistArako anya koI AvR^it nahI.n kar sakatA .
bhAvArtha : — jab j~nAn pragaT hotA hai, rAgAdik nahI.n rahate, unakA kArya jo bandha vah bhI nahI.n rahatA, tab phi ra us j~nAnako AvR^it karanevAlA koI nahI.n rahatA, vah sadA prakAshamAn hI rahatA hai .179.