Samaysar-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 291.

< Previous Page   Next Page >


Page 426 of 642
PDF/HTML Page 459 of 675

 

426
samayasAr
[ bhagavAnashrIkundakunda-

AtmabandhayordvidhAkaraNa.n mokShaH . bandhasvarUpaj~nAnamAtra.n taddheturityeke, tadasat; na karmabaddhasya bandhasvarUpaj~nAnamAtra.n mokShahetuH, ahetutvAt, nigaDAdibaddhasya bandhasvarUpaj~nAnamAtravat . eten karmabandhaprapa.ncharachanAparij~nAnamAtrasantuShTA utthApyante .

jah ba.ndhe chi.nta.nto ba.ndhaNabaddho Na pAvadi vimokkha.n .
tah ba.ndhe chi.nta.nto jIvo vi Na pAvadi vimokkha.n ..291..

gAthArtha :[yathA nAm ] jaise [bandhanake ] bandhaname.n [chirakAlapratibaddhaH ] bahut samayase ba.NdhA huA [kashchit puruShaH ] koI puruSh [tasya ] us bandhanake [tIvramandasvabhAva.n ] tIvra-manda svabhAvako [kAla.n cha ] aur kAlako (arthAt yah bandhan itane kAlase hai isaprakAr) [vijAnAti ] jAnatA hai, [yadi ] kintu yadi [na api Cheda.n karoti ] us bandhanako svaya.n nahI.n kATatA [ten na muchyate ] to vah usase mukta nahI.n hotA [tu ] aur [bandhanavashaH san ] bandhanavash rahatA huA [bahuken api kAlen ] bahut kAlame.n bhI [saH naraH ] vah puruSh [vimokSham na prApnoti ] bandhanase ChUTanerUp muktiko prApta nahI.n karatA; [iti ] isIprakAr jIv [karmabandhanAnA.n ] ka rma-bandhano.nke [pradeshasthitiprakR^itim evam anubhAgam ] pradesh, sthiti, prakR^i ti aur anubhAgako [jAnan api ] jAnatA huA bhI [na muchyate ] (ka rmabandhase) nahI.n ChUTatA, [cha yadi saH ev shuddhaH ] kintu yadi vah svaya.n (rAgAdiko dUr ka rake) shuddha hotA hai [muchyate ] tabhI ChUTatA hai-mukta hotA hai .

TIkA :AtmA aur bandhakA dvidhAkaraN (arthAt AtmA aur bandhako alag alag kar denA) so mokSha hai . kitane hI log kahate hai.n ki ‘bandhake svarUpakA j~nAnamAtra mokShakA kAraN hai (arthAt bandhake svarUpako jAnanemAtrase hI mokSha hotA hai)’, kintu yah asat hai; karmase ba.Ndhe hue (jIv)ko bandhake svarUpakA j~nAnamAtra mokShakA kAraN nahI.n hai, kyo.nki jaise be.DI Adise ba.Ndhe hue (jIv)ko bandhake svarUpakA j~nAnamAtra bandhase mukta honekA kAraN nahI.n hai . usIprakAr karmase ba.Ndhe hue (jIv)ko karmabandhake svarUpakA j~nAnamAtra karmabandhase mukta honekA kAraN nahI.n hai . is kathanase unakA utthApan (khaNDan) kiyA gayA hai jo karmabandhake prapa.nchakI (-vistArakI) rachanAke j~nAnamAtrase santuShTa ho rahe hai.n .

bhAvArtha :koI anyamatI yah mAnate hai.n ki bandhake svarUpako jAn lenese hI mokSha ho jAtA hai . unakI is mAnyatAkA is kathanase nirAkaraN kar diyA gayA hai . jAnanemAtrase hI bandha nahI.n kaT jAtA, kintu vah kATanese hI kaTatA hai ..288 se 290..

ab yah kahate hai.n ki bandhake vichAr karate rahanese bhI bandha nahI.n kaTatA :
jo bandhano.nse baddha vah nahi.n bandhachintAse ChuTe .
tyo.n jIv bhI in bandhako chintA kare se nahi.n ChuTe ..291..