Samaysar-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 372.

< Previous Page   Next Page >


Page 522 of 642
PDF/HTML Page 555 of 675

 

samayasAr
[ bhagavAnashrIkundakunda-

aNNadavieN aNNadaviyassa No kIrae guNuppAo . tamhA du savvadavvA uppajja.nte sahAveN ..372..

anyadravyeNAnyadravyasya na kriyate guNotpAdaH .
tasmAttu sarvadravyANyutpadyante svabhAven ..372..

na cha jIvasya paradravya.n rAgAdInutpAdayatIti sha.nkyam; anyadravyeNAnyadravyaguNotpAd- karaNasyAyogAt; sarvadravyANA.n svabhAvenaivotpAdAt . tathA himR^ittikA kumbhabhAvenotpadyamAnA ki.n kumbhakArasvabhAvenotpadyate, ki.n mR^ittikAsvabhAven ? yadi kumbhakArasvabhAvenotpadyate tadA kumbhakaraNAha.nkAranirbharapuruShAdhiShThitavyApR^itakarapuruShasharIrAkAraH kumbhaH syAt . na cha tathAsti,

bhAvArtha :rAg-dveSh chetanake hI pariNAm hai.n. anya dravya AtmAko rAg-dveSh utpanna nahI.n karA sakatA; kyo.nki sarva dravyo.nkI utpatti apane apane svabhAvase hI hotI hai, anya dravyame.n anya dravyake guNaparyAyo.nkI utpatti nahI.n hotI..219..

ab, isI arthako gAthA dvArA kahate hai.n :

ko dravya dUsare dravyame.n utpAd nahi.n guNakA kare.
is hetuse sab hI darab utpanna Ap svabhAvase..372..

gAthArtha :[anyadravyeN ] anya dravyase [anyadravyasya ] anya dravyake [guNotpAdaH ] guNakI utpatti [na kriyate ] nahI.n kI jA sakatI; [tasmAt tu ] isase (yah siddhAnta huA ki) [sarvadravyANi ] sarva dravya [svabhAven ] apane apane svabhAvase [utpadya.nte ] utpanna hote hai.n.

TIkA :aur bhI aisI sha.nkA nahI.n karanI chAhiye kiparadravya jIvako rAgAdi utpanna karate hai.n; kyo.nki anya dravyake dvArA anya dravyake guNo.nko utpanna karanekI ayogyatA hai; kyo.nki sarva dravyo.nkA svabhAvase hI utpAd hotA hai. yah bAt dR^iShTAntapUrvak samajhAI jA rahI hai :

miTTI ghaTabhAvarUpase utpanna hotI huI kumhArake svabhAvase utpanna hotI hai yA miTTIke ? yadi kumhArake svabhAvase utpanna hotI ho to jisame.n ghaTako banAneke aha.nkArase bharA huA puruSh vidyamAn hai aur jisakA hAth (gha.DA banAnekA) vyApAr karatA hai, aise puruShake sharIrAkAr ghaT honA chAhiye. parantu aisA to nahI.n hotA, kyo.nki anyadravyake svabhAvase kisI dravyake pariNAmakA utpAd dekhaneme.n nahI.n AtA. yadi aisA hai to phi ra miTTI kumhArake

522