Samaysar-Hindi (itrans transliteration). Kalash: 222.

< Previous Page   Next Page >


Page 531 of 642
PDF/HTML Page 564 of 675

 

kahAnajainashAstramAlA ]
sarvavishuddhaj~nAn adhikAr
531

kalpyeran . evamAtmA pradIpavat para.n prati udAsIno nityameveti vastusthitiH, tathApi yadrAgadveShau tadaj~nAnam .

(shArdUlavikrIDit)
pUrNaikAchyutashuddhabodhamahimA bodho na bodhyAdaya.n
yAyAtkAmapi vikriyA.n tat ito dIpaH prakAshyAdiv
.
tadvastusthitibodhavandhyadhiShaNA ete kimaj~nAnino
rAgadveShamayIbhavanti sahajA.n mu.nchantyudAsInatAm
..222..

isaprakAr AtmA dIpakakI bhA.nti parake prati sadA udAsIn (arthAt sambandharahit; taTastha) haiaisI vastusthiti hai, tathApi jo rAg-dveSh hotA hai so aj~nAn hai.

bhAvArtha :shabdAdik ja.D.h.h pudgaladravyake guN hai.n. ve AtmAse kahI.n yah nahI.n kahate, ki ‘tU hame.n grahaN kar (arthAt tU hame.n jAn)’; aur AtmA bhI apane sthAnase chyut hokar unhe.n grahaN karaneke liye (jAnaneke liye) unakI or nahI.n jAtA. jaise shabdAdik samIp na ho.n tab AtmA apane svarUpase hI jAnatA hai, isaprakAr shabdAdik samIp ho.n tab bhI AtmA apane svarUpase hI jAnatA hai. isaprakAr apane svarUpase hI jAnanevAle aise AtmAko apane apane svabhAvase hI pariNamit hote hue shabdAdik ki.nchitmAtra bhI vikAr nahI.n karate, jaise ki apane svarUpase hI prakAshit honevAle dIpakako ghaTapaTAdi padArtha vikAr nahI.n karate. aisA vastusvabhAv hai, tathApi jIv shabdako sunakar, rUpako dekhakar, ga.ndhako sU.nghakar, rasakA svAd lekar, sparshako ChUkar, guN- dravyako jAnakar, unhe.n achChA burA mAnakar rAg-dveSh karatA hai, vah aj~nAn hI hai..373 se 382..

ab, isI arthakA kalasharUp kAvya kahate hai.n :

shlokArtha :[pUrNa-ek-achyut-shuddha-bodh-mahimA aya.n bodho ] pUrNa, ek, achyut aur (nirvikAr) j~nAn jisakI mahimA hai aisA yah j~nAyak AtmA [tataH itaH bodhyAt ] un (asamIpavartI) yA in (samIpavartI) j~ney padArtho.nse [kAm api vikriyA.n na yAyAt ] ki.nchit mAtra bhI vikriyAko prApta nahI.n hotA, [dIpaH prakAshyAt iv ] jaise dIpak prakAshya (prakAshit hone yogya ghaTapaTAdi) padArtho.nse vikriyAko prApta nahI.n hotA. tab phi ra [tad-vastusthiti-bodh-vandhya- dhiShaNAH ete aj~nAninaH ] jinakI buddhi aisI vastusthitike j~nAnase rahit hai, aise yah aj~nAnI jIv [kim sahajAm udAsInatAm mu.nchanti, rAgadveShamayIbhavanti ] apanI sahaj udAsInatAko kyo.n Cho.Dte hai.n tathA rAgadveShamay kyo.n hote hai.n ? (isaprakAr AchAryadevane soch kiyA hai.)